ریسک در بورس با سهامداری غیرمستقیم کاهش می‌یابد؟

به گزارش پول نیوز، بازار سرمایه از سال گذشته روز‌های پر تب و تابی به خود دیده است؛ از روز‌هایی که رشد ارزش شاخص کل، بورس را در راس توجه‌ها قرار داد تا امروز که دیگر خبری از بازار یک‌دست سبز پوش نیست. گرچه به تعبیر فعالان بازار سرمایه؛ این افت‌وخیز‌ها طبیعت بورس هستند، اما این نوسانات بسیاری از سهامداران به ویژه تازه‌وارد‌ها را در ماه‌های اخیر نگران کرده است.

از ابتدای سال جاری، شاخص بازار سرمایه نزدیک به ۳۰۰ درصد رشد کرد و پس از آن بازار وارد روند اصلاحی شد. آنطور که مدیران بازار سرمایه می‌گویند؛ در حال حاضر حجم معاملاتی که سهامداران حقیقی در بازار انجام می‌دهند به مراتب بیش از معاملات سهامداران حقوقی است. این در حالی است که بازار سرمایه به دلیل تخصصی بودن، از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است.

روند بازار سرمایه پس از پشت سر گذاشتن روز‌های اوج خود، موجب شده که بسیاری از سهامداران تازه‌وارد که به امید دست‌یابی به سود، وارد بازار شده بودند، حالا با کوچکتر شدن سرمایه‌های خود روبرو شوند. در شرایط حاضر بازار، شاید بهترین شیوه برای مدیریت سرمایه‌های خرد و کلان سهامداران حقیقی، به ویژه برای تازه‌واردان به بازار، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم باشد. در واقع این سهامداران به جای سرمایه‌گذاری و معامله مستقیم، به صورت غیرمستقیم و از طریق نهاد‌های حرفه‌ای و واسط مانند کارگزاری ها، می‌توانند وارد بازار شده و ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنند.

جذابیت‌های بازار سرمایه برای پول سرگردان

طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه بیش از هر زمان دیگری جذاب شد، به ویژه رشد بازدهی این بازار در مقایسه با سایر بازارها، موجب شد تا توجه بخشی از جامعه به بورس جلب شود.

سرمایه‌گذاری به معنای اختصاص مقداری سرمایه در زمان فعلی برای به دست آوردن منافعی بیشتر از آن در زمان آینده است. در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم به عنوان یکی از روش‌های هوشمندانه به شمار می‌آید. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم این امکان را فراهم می‌سازد که افراد با هر میزان سرمایه و ریسک‌پذیری، بتوانند از فرصت‌های بازار سرمایه برای کسب سود و حفظ ارزش پول خود استفاده کنند.

فارغ از شرایط حال حاضر، بازار سرمایه با توجه به ویژگی‌ها و مزایایی که دارد، همواره یکی از گزینه‌های جذاب سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود.

برخلاف سایر روش‌ها، برای سرمایه‌گذاری در بورس نیاز به سرمایه‌ای هنگفت نیست، به‌طوری‌که تنها با چند صد هزار تومان می‌توان از فرصت‌های سرمایه‌گذاری موجود در این بازار استفاده کرد؛ همین ویژگی می‌تواند امکان حرکت سرمایه‌های کوچک به این سو را فراهم آورد.

حضور مستقیم و غیرمستقیم در بورس

سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می‌تواند به روش‌های مستقیم و غیرمستقیم یا ترکیبی از آن‌ها انجام شود. در روش مستقیم، تمامی امور مربوط به سرمایه‌گذاری توسط شخص سرمایه‌گذار انجام می‌شود. در این روش نیاز است که سرمایه‌گذار کد بورسی و کد معاملاتی خود را دریافت کرده و به دنبال آن، با استفاده از روش‌هایی مانند تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، سهام و سایر اوراق بهادار ارزنده را شناسایی و خریداری کند. اگرچه در این بین می‌توان از نظرات کارشناسان بازار سرمایه استفاده کرد و مشاوره گرفت، اما در نهایت تصمیم‌گیری درباره خرید و فروش به عهده شخص سرمایه‌گذار است. روش دیگر سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است که در این روش، سرمایه‌گذار سرمایه خود را در اختیار افراد متخصص قرار داده و آن‌ها به نیابت از وی در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند. عملاً در این شیوه، سرمایه در اختیار گروهی از متخصصین خبره بازار سرمایه قرار می‌گیرد و آن‌ها با هدف کسب درآمد برای خود و نیز کسب سود برای سرمایه‌گذار، اقدام به معامله و فعالیت در بازار اوراق بهادار می‌کنند.

بازاری پر ریسک برای سهامداران تازه‌وارد

سرمایه‌گذاری غیرمستقیم نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم برای بسیاری از سهامداران به ویژه افراد تازه وارد، به مراتب می‌تواند گزینه مناسب‌تری به شمار آید. از جمله الزامات سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار سرمایه، شناخت کامل نسبت به این بازار و آشنایی با ابزار‌های مختلف تحلیل است که بتوان با استفاده از آن‌ها سهام ارزنده بازار را شناسایی و خرید و فروش کرد. علاوه بر این، آشنایی با مباحث روان‌شناختی بازار سرمایه، کنترل هیجانات و احساسات و همچنین سرعت عمل و قدرت تصمیم‌گیری بالا نیز از ضروریات سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار سرمایه است.

از سوی دیگر، انجام موفقیت‌آمیز هر کاری بدون علاقه و تمرین و پشتکار تقریباً محال است. از همین رو در سرمایه‌گذاری مستقیم شخص باید به اندازه کافی نسبت به فعالیت خود علاقه‌مند باشد تا در طی مسیر، از حرکت باز نماند.

سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه بدون برخورداری از دانش کافی، قدرت تحلیل و بسیاری مولفه‌های دیگر، می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را به مراتب افزایش داده و نگرانی نسبت به از بین رفتن سرمایه را برای سهامداران افزایش دهد. به ویژه آنکه در سهامداری مستقیم، سهامداران به ویژه سهامداران جدید، عمدتا دچار رفتار‌های هیجانی شده و همین موضوع ریسک از بین رفتن سرمایه‌شان را افزایش می‌دهد.

سهامداری غیر مستقیم با کدام ابزارها؟

خریداری کردن واحد‌هایی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری و یا انعقاد قرارداد سبدگردانی، از جمله روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری نهاد‌هایی هستند که پس از دریافت مجوز‌های لازم از نهاد‌های نظارتی، در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند. صندوق‌ها در چارچوب اساسنامه و امیدنامه خود فعالیت می‌کنند و در حالت کلی با توجه به ترکیب دارایی‌های‌شان عمدتا به ۴ دسته شامل صندوق‌های با درآمد ثابت، صندوق‌های مختلط، صندوق‌های سهامی و صندوق‌های مبتنی بر طلا، تقسیم می‌شوند.

- صندوق‌های مبتنی بر طلا، عمده دارایی‌هایشان را به خرید و فروش اوراق مبتنی بر سکه طلا اختصاص می‌دهند و با توجه به ریسک ناشی از نوسانات قیمت سکه و طلا، سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها نیز ریسک بالایی دارد.

- صندوق‌های سهامی، عمده دارایی‌هایشان را به خرید و فروش سهام و حق تقدم خرید سهام شرکت‌ها اختصاص می‌دهند. این صندوق‌ها ریسک بالایی دارند و انتظار می‌رود بازدهی بیشتری نیز داشته باشند.

- صندوق‌های با درآمد ثابت، عمده دارایی‌هایشان را به خرید و فروش اوراق با درآمد ثابت و سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی اختصاص می‌دهند. این صندوق‌ها از ریسک بسیار پایینی برخوردارند و انتظار می‌رود بازدهی کمتری نیز به همراه داشته باشند.

- صندوق‌های مختلط نیز از لحاظ نوع دارایی و ریسک و بازده، گزینه میانی بین صندوق‌های سهامی و درآمد ثابت محسوب می‌شوند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای سهامداران خرد

برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها باید واحد‌هایی از آن‌ها را خریداری کرد. از لحاظ نحوه خرید و فروش (صدور و ابطال) واحدها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دو نوع قابل معامله و مبتنی بر صدور و ابطال تقسیم می‌شوند. برای خرید واحد‌های صندوق‌های قابل معامله، ابتدا شخص سرمایه‌گذار باید کد بورسی و کد معاملاتی دریافت کرده و از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری خود، واحد‌های این صندوق‌ها را خرید و فروش کند.

برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال، سرمایه‌گذار باید بعد از مراجعه، مطابق با دستورالعمل تعریف شده، فرآیند مربوطه را طی کند.

سهامداری از طریق سبدگردانی

شرکت‌های سبدگردان، شرکت‌هایی هستند که پس از دریافت مجوز‌های لازم از نهاد‌های نظارتی، اقدام به سبدگردانی برای سرمایه‌گذاران می‌کنند. شرکت‌های سبدگردان، با درنظر گرفتن ویژگی‌های هر سرمایه‌گذار مانند مبلغ سرمایه‌گذاری، سطح ریسک و ...، سبد متناسب با وی را تشکیل می‌دهند.

سرمایه‌گذار در مدیریت و تصمیم‌گیری‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری هیچ گونه اعمال نظری ندارد، اما در خصوص سبدگردانی، سرمایه‌گذار می‌تواند نظرات خود را با سبدگردان در میان بگذارد تا متناسب با آن‌ها، تصمیم گرفته شود. شرکت‌های سبدگردان برای مبالغ بالا (چند صد میلیون یا چند میلیارد تومانی) قرارداد سبدگردانی منعقد می‌کنند در صورتی که سرمایه‌گذاران با مبالغ ناچیز نیز می‌توانند واحد‌هایی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری را خریداری کنند.

سهامداری پرریسک به ویژه در شرایط فعلی بازار می‌تواند دشمن سرمایه باشد، اما مدیریت دارایی و سرمایه با استفاده از شیوه سهامداری غیر مستقیم این امکان را به سهامداران می‌دهد که حتی در روز‌های ریزش بازار، ریسک کمتری را به همراه داشته باشد.