علل و عوارض جویدن یخ

دندانپزشکان اطفال اغلب با این سؤال از سوی والدین یا بیماران مواجه می‌شوند که چرا برخی از افراد از جویدن یخ لذت می‌برند و آیا این کار می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند؟

در برخی موارد، جویدن یا خرد کردن یخ با دندان‌ها ممکن است ناشی از کمبود آهن باشد. اختلالی به نام "پاگوفاژی" (Pagophagia) یا تمایل اجباری به خوردن یخ که دلیل آن مشخص نیست.

پاگوفاژی به خوردن مواد بدون ارزش غذایی گفته می‌شود که در آن کودکان یا زنان باردار یا افرادی با اختلالات رفتاری به‌صورت مداوم و طولانی، عادت یا تمایل به خوردن خاک، یخ، گچ و امثال آن نشان می‌دهند.

اگر کسی در کنار شما یخ بجود ممکن است صدای آن برای شما آزاردهنده باشد، اما در واقع این یک فعالیت تسکین‌دهنده است به‌خصوص برای افرادی که خشکی دهان دارند.

همچنین این کار می‌تواند به کاهش استرس کمک کرده و آرامش‌بخش باشد. در برخی موارد افراد ممکن است یخ را برای رفع گرسنگی کاذب بجوند، زیرا این عمل می‌تواند احساس غذا خوردن را بدون دریافت کالری داشته باشد.

بدون توجه به علت آن، یخ جویدن عادتی است که ارزش ترک کردن را دارد. جویدن یخ ممکن است برای اعصاب آرام‌بخش باشد، اما برای سلامت دهان و به‌خصوص دندان مضر است و ممکن است درنهایت به قیمت یک صورت‌حساب هنگفت دندان‌پزشک یا متخصص ارتودنسی تمام شود.

در حالت طبیعی دمای درونی بدن ۳۶/۵ تا ۳۷ درجه سانتی‌گراد و دمای پوست ۳۷ درجه سانتی‌گراد است. جویدن یخ باعث تغییر ناگهانی دمای داخل دهان و فشار ناشی از جویدن منجر به ترک‌هایی در مینای دندان می‌شود. یکی از اثرات دردناک ترک خوردن مینای دندان، حساسیت به غذا‌ها و نوشیدنی‌های سرد و گرم است.

اگر دندانی با جویدن یخ بشکند یا ترک بردارد، ممکن است یک سوراخ در آن دندان ایجاد شود. به این دلیل است که اسید‌های تولیدشده توسط باکتری‌ها می‌توانند به‌راحتی به لایه نرم‌تر دندان یعنی عاج نفوذ کنند و باعث پوسیدگی دندان شوند.

اگر قبلا دندان خود را پر کرده‌اید و یا روکش دندان یا هر نوعی از ارتودنسی را دارید، جویدن یخ به‌ویژه شما را در برابر خرابی دندان آسیب‌پذیر می‌کند.

چگونه یخ جویدن را ترک کنیم؟

به نوشته روزنامه ایندیپندنت، متیو کوک، دانشیار دندانپزشکی کودکان دانشگاه علوم بهداشتی پیتسبورگ می‌گوید راه‌های مختلفی برای ترک این عادت وجود دارد برای مثال:

- به‌جای خرد کردن تکه‌های یخ، سعی کنید آن‌ها را در دهان خود نگه دارید و اجازه دهید ذوب شوند. این روش احساس خنکی رضایت‌بخش و طراوت بیشتری خواهد داشت و به دندان‌ها یا لثه‌های شما نیز آسیب نمی‌رساند. همچنین درباره کودکان می‌توانید یک بازی یخ در دهان چه کسی زودتر یا دیرتر آب می‌شود با آن‌ها راه بیندازید.

- مصرف یخ را متوقف کنید: می‌توانید یخ را به‌طور کامل حذف کنید. اگر در لیوان شما یا کودکان یخ نباشد، هیچ وسوسه‌ای هم برای جویدن آن وجود نخواهد داشت.

- جایگزین‌های نرم‌تری را در نظر بگیرید. مکعب‌های معمولی را با انواع نرم‌تر یخ، مانند یخ تراشیده شده، جایگزین کنید. همچنین تاکید می‌شود که مصرف یخ‌های نرم طعم دار را محدود کنید یا از آن‌ها اجتناب کنید، زیرا قند زیادی دارند که برای دندان‌های شما مضر است.

- غذای سالم‌تر بخورید: خوردن هویج خام، سیب خردشده یا سایر میوه‌ها و سبزی‌های ترد می‌تواند کمک کند. این غذا‌ها می‌توانند رضایت از جویدن خوردنی‌های ترد ایجاد کند و درعین‌حال این خوردنی‌ها جریان بزاق را تحریک می‌کنند که از دهان شما محافظت می‌کند. مواد فیبری نیز ممکن است به تمیز نگه‌داشتن دندان‌های شما کمک کنند.

منبع: ایسنا