پول‌های بلوکه شده ایران باید به زودی آزاد شود

وزارت خارجه کره جنوبی با صدور بیانیه‌ای بر آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده ایران تاکید کرد. بیش از ۷ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران که حاصل فروش میعانات گازی به کره جنوبی است به دلیل تحریم‌های دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ در بانک‌های سئول بلوکه شده است. تهران بار‌ها از مقامات کره‌ای خواسته است این مبالغ را آزاد کنند، اما سئول با تاکید بر تحریم‌های آمریکا از این کار سر باز زده است.

مذاکرات میان قدرت‌های بزرگ و ایران درباره احیای توافق برجام در وین در جریان است. معاون وزیر خارجه کره جنوبی نیز برای رایزنی درباره چگونگی آزادسازی پول‌های ایران به اتریش سفر کرده است. از طرف دیگر مقامات کره جنوبی و ایران تفاهم کردند که دارایی‌های ایران هر چه سریعتر آزاد شود. همچنین طرفین درباره جزئیات چگونگی آزادسازی پول ایران به رایزنی پرداختند. دو طرف ابراز امیدواری کردند بتوانند هر چه سریعتر مبالغ مالی بلوکه شده تهران در بانک‌های کره جنوبی را آزاد کنند.

دور هشتم مذاکرات وین از دوشنبه (۶ دی) آغاز بود که این گفتگو‌ها طی روز‌های گذشته با برگزاری دیدار‌های دو و چندجانبه میان هیأت‌های شرکت‌کننده در مذاکرات ادامه یافت و علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد ایران با انریکه مورا، مذاکره کنندگان ارشد روسیه و چین و همچنین نمایندگان سه کشور اروپایی به طور جداگانه دیدار کرد.

وزارت امور خارجه کره جنوبی اعلام کرد که معاون وزیر امور خارجه کره جنوبی با مذاکره کنندگان ارشد ۴+۱ با هدف احیای برجام گفتگو داشته است.

«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی و معاون وزیر امور خارجه کره جنوبی نیز دیدار‌هایی جداگانه با محوریت برجام در وین داشته‌اند.

شواهد و قراین از «گام‌های رو به جلو» و «آهسته» در جریان دور هشتم مذاکرات در وین حکایت می‌کنند، اما همزمان با خوشبینی به نتیجه‌بخشی مذکرات، بازیگران غربی به تاکتیک‌های تازه‌ای، چون بازی با قید «زمان» متوسل شده‌اند به آن امید که تهران را به عقب‌نشینی از مطالبات بحق خود ناگزیر سازند.

هشتمین دور از مذاکرات هسته‌ای و به بیان دیگر دومین دور از گفتگو‌های لغو تحریم‌ها در دولت آیت‌الله «سیدابراهیم رئیسی» در هتل کوبورگ وین در حال برگزاری است؛ اجلاسی که پس از سه روز وقفه به دلیل آغاز سال نو میلادی، از روز دوشنبه ۱۳ دی‌ماه ازسرگرفته شده‌است.

با مروری بر مواضع دیپلمات‌ها، اخبار مخابره شده از پایتخت اتریش و نیز روی خوش بازار به این اخبار، می‌توان به این درک رسید که گفت‌گو‌ها در دور هشتم سازنده و نسبتا موفق‌آمیز به پیش می‌رود.

این قدم‌های رو به جلو را می‌توان آشکارا در توئیت «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان مشاهده کرد که روز پنج‌شنبه ۱۶ دی، مسیر مذاکرات را «طبیعی و خوب» ارزیابی کرد و نوشت که «ابتکارات طرف ایرانی این فضا را رقم زده است.»

امیرعبداللهیان در حساب توییتر خود نوشت: «اکنون این طرف غربی است که باید نشان دهد آیا حسن‌نیت و اراده جدی برای توافق خوب دارد.»
روی سخن وزیر امور خارجه به سه سند خلاقانه و ابتکاری ایران است که دستکم دو سند آن (یکی در مورد لغو تحریم‌ها و دیگری فعالیت‌های هسته‌ای ایران) در دور هفتم به عنوان نخستین دور مذاکرات دولت سیزدهم به طرف مقابل ارائه شد. سند سوم نیز به سه گانه «راستی‌آزمایی از لغو تحریم‌ها»، «جبران خسارت» و «تضمین» ارتباط می‌یافت.

برخلاف دستان پُر ایران و طرح‌های مبتکرانه که برایند رایزنی‌های متخصصان طی باز زمانی ۶ ماهه‌ای است که مذاکرات متوقف مانده‌بود، اما طرف مقابل به ویژه تروئیکای اروپا با دستان خالی در مذاکرات حضور یافته‌اند.
با همه این تفاسیر، دیپلمات‌های دو ستون شرقی و غربی توافق بر نتیجه‌بخش بودن مذاکرات جاری تاکید دارند. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، با انتشار توییتی نوشت که «همه طرف‌ها در مذاکرات وین قبول دارند که در مسیر رسیدن به توافق و برداشتن تحریم‌ها پیشرفت‌هایی رخ داده‌است.»

افزون بر اولیانف که این روز‌ها نام او بیش از دیگران از وین به گوش می‌رسد، روز جمعه ۱۷ دی، «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه گفت که «در مذاکرات پیشرفت‌هایی به دست آمده‌است.»

پیشرفت در مذاکرات را از آن جهت می‌توان دال مرکزی مواضع دیپلمات‌ها در وین دانست که حتی طرف آمریکایی نیز به آن اشاره کرده‌است. «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در این زمینه گفت که «مذاکرات هفته جاری وین شاهد پیشرفت‌هایی بوده‌است.»

یکی از نشانه‌های آشکار و در عین حال مثبت مذاکرات، حضور «چوی جانگ کان» معاون وزیر خارجه کره جنوبی به وین و گفت وگوی چند روزه وی با دیپلمات‌های گروه ۱+۴، ایران و همچنین آمریکا بود؛ کشوری که به عنوان یکی از بزرگترین بدهکاران نفتی ایران با بدهی بیش از ۷ میلیارد دلار تا کنون به بهانه تحریم‌های آمریکا از آزادسازی اموال بلوکه ایران سرباز زده‌است.

مطالبات بحق ایران و کارت‌های رو شده غربی‌ها

تیم ایرانی از آن جهت به مطالبات بحق خود که پیشتر اشاره شد، اصرار می‌ورزد که در فضای پسابرجام تعهدپذیری خود را به جهان اثبات کرد؛ گزارش‌های هفده‌گانه «یوکیا آمانو» مدیر کل فقید آژانس از همکاری‌های سازنده تهران و نیز گام‌های رو به عقب تهران از تعهدات برجامی آن هم یکسال پس از خروج آمریکای ترامپ از توافق را می‌توان در این راستا ارزیابی کرد.

تردیدی وجود نداشت که با تجربه تلخ مذاکرات و توافق حاصل شده در دولت قبل، دولت سیزدهم در پی احقاق حقوق ملت ایران با طرح «مطالبات حداکثری» در مقابل کارزار «فشار حداکثری» طرف غربی برآید؛ رویکردی که تا کنون بر پایه شواهد، کارامدی خود را نشان داده‌است.
طرف غربی تا پیش از دور هشتم مذاکرات برای منصرف‌ساختن دیپلمات‌های ایران از خواسته‌های خود از چهار تاکتیک مشخص بهره گرفته‌بود که عبارتند از:

۱. تلاش برای ایجاد شکاف میان ایران، چین و روسیه

۲. فشار بر ایران از طریق اثرگذاری بر آژانس

۳. طرح مطالبات حداکثری با هدف تقابل با خواسته‌های ایران

۴. تشدید تحریم‌ها و ادامه مسیر به بن‌رسیده ترامپ

به عنوان نمونه در مورد ابزار شماره ۴ یعنی تشدید تحریم‌ها ذکر همین نکته کافی است که تنها در آبان‌ماه آن هم در آستانه ازسرگیری مذاکرات در دولت رئیسی دستکم چهار نوع تحریم بر افراد و سازمان‌های ایرانی به بهانه‌های واهی تحمیل شد.

بازی غرب با کارت «زمان»

با نگاهی هر چند اجمالی به مواضع مقامات غربی در آستانه و حین برگزاری دور هشتم مذاکرات، تکنیک‌ها و نیز اهداف غرب به ویژه کاخ سفید آشکار می‌شود که برجسته‌ترین آن تهدید به پایان زمان بازی است.

روز جمعه هفدهم دی‌ماه، «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه در گفتگو با شبکه تلویزیونی «بی‌اف‌ام» این کشور ضمن اشاره به پیشرفت در مذاکرات، تاکید کرد: «من متقاعد شده‌ام که می‌توانیم به توافق برسیم، اما زمان در حال گذر است.»

در بکارگیری عنصر «زمان» برای فشار بر ایران با هدف کاستن از خواسته‌ها، شاهد همصدایی دیگر دیپلمات‌ها از جمله «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا بودیم.

مورا روز جمعه در یک نشست خبری تاکید کرد که «برای رسیدن به توافق نه چند ماه که چند هفته بیشتر فرصت نمانده و طرف‌ها باید آماده گرفتن تصمیم‌های سیاسی سخت باشند.»

از نگاه ناظران، بهره گیری آمریکا و متحدان اروپایی آن از ابزار‌های فرسوده و نخ‌نما کارامدی خود را از دست داده‌است و اصرار بیش از حد بر کاربرد آن، مسیر دستیابی به توافق را ناهموارتر خواهدساخت.
وزیر خارجه آمریکا نیز در نشست مطبوعاتی این وزارتخانه در اظهاراتی مشابه عنوان کرد که زمان برای رسیدن به یک توافق هسته‌ای با ایران «بسیار کوتاه» شده‌است. وی با متهم ساختن تهران به «وقت‌کشی»، تهدید کرد که واشینگتن نمی‌تواند وقت‌کشی تهران را از طریق عدم حسن‌نیت و سرعت کم در مذاکرات با هدف پیشبرد برنامه هسته‌ای خود تحمل کند.

از نگاه ناظران، بهره گیری آمریکا و متحدان اروپایی آن از ابزار‌های فرسوده و نخ‌نما کارامدی خود را از دست داده‌است و اصرار بیش از حد بر کاربرد آن، مسیر دستیابی به توافق را ناهموارتر خواهدساخت.

اگرچه فرسایشی شدن مذاکرات احتمال ورود عوامل مداخله‌گر به روند مذاکرات و خرابکاری‌های دشمنان را تسهیل می‌کند، اما در مقابل، تعجیل بر دستیابی به توافق «به هر قیمتی» نیز نتیجه‌ای جز خسران نخواهد داشت؛ بنابراین بیش از آنکه قید زمان در مذاکرات اهمیت داشته‌باشد، دستیابی به نتیجه همچون لغو تحریم، راستی‌آزمایی و تضمین حائز اهمیت است.