در سال ۱۳۴۷ قانون بیمه شخص ثالث برای اولین بار تصویب و اجباری شد؛ پس از آن، آییننامهای با تعرفۀ بیمه شخص ثالث انواع خودرو ابلاغ شد. در تعرفۀ سال ۱۳۴۷ قدرت موتور بر اساس اسب بخار مد نظر بود و تعرفۀ حق بیمه انواع خودروها بر اساس آن تعیین میشد؛ اما در سالهای بعد به جای اسب بخار، معیارهای دیگری از جمله میزان دیه و تعداد سیلندر خودرو مورد توجه قرار گرفت که در محاسبه قیمت بیمه شخص ثالث موثر است.
قوه قضائیه، در ابتدای هر سال، میزان دیه کامل انسان را در ماه حرام اعلام میکند؛ برای مثال، دیه سال ۱۴۰۱ در ماه های عادی و غیرحرام ۶۰۰ میلیون تومان است که نسبت به سال 1400 رشد 25 درصدی را تجربه کرد و دیۀ کامل در ماه در ماه های حرام ۸۰۰ میلیون تومان رسید. چهار ماه : ذی القعده، ذی الحجه، محرم و رجب ماههای حرام در تقویم قمری به شمار میآیند؛ به این صورت که میزان دیۀ شخص فوت شده در حادثۀ رانندگی برحسب مبالغ مذکور تعیین می گردد.
بر همین اساس، هر ساله، بیمه مرکزی حداقل و حداکثر حق بیمه شخص ثالث را بر اساس نرخ دیه و تعداد سیلندر وسیلۀ نقلیه به شرکتهای بیمه اعلام می کند.
حداقل پوشش بیمه شخص ثالث، معادل یک چهلم (یا ۲٫۵ درصد) دیه ماه حرام است. بر همین اساس،حداقل پوشش مالی دیه شخص ثالث در سال ۱۴۰۱، 20 میلیون تومان تعیین شد.. البته در صورتی این میزان حق بیمه پرداخت می گردد که :
الف)سقف میزان خسارت مالی وارده ۴۰۰ میلیون تومان می باشد
ب)حادثه خسارت جانی به دنبال نداشته باشد.
ج)هر دو طرف حادثه گواهینامه داشته باشند.
اما در باره حداکثر پوشش بیمه شخص ثالث باید بدانیم که این بیمه نامه هم تعهدات مالی دارد و هم تعهدات جانی، پس این سوال را باید به دو صورت جواب داد:
با توجه به این که نرخ دیه در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۵ درصد بیشتر از سال ۱۴۰۰ شده، بنابراین در محاسبه قیمت بیمه شخص ثالث موثر است و مطابق جداول زیر محاسبه میشود:
الف) تعرفه آمبولانس، وسایل نقلیه حمل خون و حمل وسایل رادیولوژی و همچنین آتش نشانی مانند وسایل نقلیه مشابه محاسبه میشود.
ب) اخذ الحاقیه افزایش تعهدات بدنی بیمه شخص ثالث برای کلیه بیمه نامه های صادرشده قبلی منتفی است.
ج) در صورت صدور بیمه نامه در ابتدای سال جدید، نیازی به گرفتن الحاقیه نیست.
د) اگر برای جبران خسارتهای مالی، مایل به افزایش تعهد مالی هستید، شرکت بیمه گر باید با دریافت حق بیمه مربوطه، الحاقیه را صادر کند.
ه) مالیات ارزش افزوده، به حق بیمههای جدول زیر، افزوده میشود.
د) طبق قانون جدید، سابقه رانندگی پرخطر و نمره منفی نیز در تعیین حق بیمه تاثیر دارد.
و) طبق جدول زیر، قیمت خودرو ملاکی برای تعیین حق بیمه نیست.
حق بیمه سالیانه |
نوع وسیله |
23.440.000 |
کمتر از ۴ سیلندر |
27.760.000 |
پیکان، پراید، سپند |
32.630.000 |
سایر ۴ سیلندرها |
36.520.000 |
بیش از ۴ سیلندر |
آخرین تغییرات نرخ حق بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۱به صورت است:
حق بیمه موتور سیکلت را در جدول زیر مشاهده میکنید:
حق بیمه سالیانه |
نوع وسیله |
5.820.000 |
گازی |
7.110.000 |
دنده ای یک سیلندر |
7.810.000 |
دو سیلندر و بیشتر |
8.400.000 |
دنده ای سه چرخ یا سایدکار |
قیمت بیمه خودروهای باری در سال ۱۴۰۱ به صورت زیر است:
تخفیف عدم خسارت که در بیمهنامه به صورت «ت ع خ» نوشته میشود، تخفیفی است که به نسبت تعداد سالهایی که بیمهگزار از بیمۀ شخص ثالث استفاده نکرده باشد، به او تعلق میگیرد.
به همین صورت، با افزایش تعداد سالهای استفاده نکردن از بیمۀ شخص ثالث و نداشتن خسارت، درصد تخفیف بیمهاش نیز افزایش مییابد.
در جدول زیر میزان تخفیفها به نسبت سالهای نداشتن خسارت نوشته شده است:
تخفیف عدم خسارت |
سال اول |
سال دوم |
سال سوم |
سال چهارم |
سال پنجم |
سال ششم |
سال هفتم |
سال هشتم |
سال نهم به بعد |
میزان تخفیف |
%۵ |
%۱۰ |
%۱۵ |
%۲۰ |
%۳۰ |
%۴۰ |
%۵۰ |
%۶۰ |
%۷۰ |
کاربری خودرو، میزان ریسک خودرو را برای رخ دادن حادثه و نیز میزان هزینه را در حادثۀ رانندگی تعیین میکند؛ برای مثال تاکسیها یا خودروهای آموزش رانندگی، به علت نوع کاربریشان، بیشتر در معرض حوادث رانندگی هستند و بیمهگزاران این خودروها، باید حق بیمۀ شخص ثالث بیشتری پرداخت کنند.
خودروهای دیگری چون خودروهای صنعتی، آمبولانس، حمل خون، آتش نشانی، بارکش، عمومی، سازمانی و… نیز از کاربریهای خاص محسوب میشوند و باید حق بیمۀ بیشتری به نسبت خودروهای دیگر پرداخت کنند. لازم به ذکر است وسایل نقلیهای که بیشتر از ۱۵ سال قدمت داشته باشند، به ازای هر سال کهنگی، ۲ درصد به حق بیمۀ آنها اضافه میشود.
جریمۀ دیرکرد بیمۀ شخص ثالث به ازای هر روز برابر است با حق بیمۀ کامل بدون تخفیف یک سال خودرو تقسیم بر ۳۶۵؛ علاوه بر این، بابت هر روز دیرکرد، باید هزینهای پرداخت شود که در جدول زیر آمده است. ناگفته نماند جریمۀ دیرکرد به صورت روزشمار تنها تا ۳۶۵ روز محاسبه و اعمال میشود؛ به این معنا که بعد از یک سال به میزان جریمه افزوده نمیشود و
یکی دیگر از عواملی که بر محاسبه قیمت بیمه شخص ثالث تاثیر دارد، میزان پوشش مالی بیمه ثالث است. پوشش به معنای تعهد مالی شرکت بیمه است در مقابل بیمهگزار. چنان که گفته شد، حداقل پوشش مالی تعیین شده از جانب بیمۀ مرکزی در سال ۱۴۰۱، ۲۰ میلیون و حداکثر آن تا ۴۰۰ میلیون تومان قابل خریداری است؛ اما بیمهگزار میتواند با پرداخت حق بیمه بیشتر، پوشش مالی بیشتری دریافت کند.
شرکتهای بیمه میتوانند در بازۀ قیمتی که بیمۀ مرکزی هر ساله به شرکتهای بیمه ابلاغ میکند، مبلغی را که برایشان مطلوب است به عنوان حق بیمه به متقاضیان بیمۀ شخص ثالث اعلام کنند و در واقع، تفاوت قیمتی حق بیمه بین شرکتهای بیمه از همین مورد نشئت میگیرد؛ چرا که بعضی از شرکتها با اعمال تخفیفهای مجاز، قیمت کمتری به بیمهگزاران پیشنهاد میدهند؛ البته حق بیمۀ دریافتی شرکتهای بیمه از بیمهگزار، نباید از حداقل حق مبلغ بیمهای که بیمۀ مرکزی اعلام کرده است، کمتر باشد.
ممکن است مدت اعتبار بیمهنامه شخص ثالث از چند روز تا یک سال متغیر باشد. برخی از شرکتهای بیمه، این نوع بیمه را به صورت روزشمار نیز ارائه میدهند؛ ولی خرید بیمۀ شخص ثالث به صورت سالانه صرفۀ اقتصادی بیشتری دارد؛ چرا که بیمههای کوتاه مدت برای شرکتهای بیمه ریسک بیشتری دارند و به همین علت، با قیمت بیشتری ارائه میشوند.
برخی از افراد، زمانی که میخواهند بیمۀ شخص ثالث یک ساله بخرند، مشکل پرداخت هزینه دارند و بیمه امکان پرداخت اقساطی را فراهم کرده است. زمانی که بیمهگزار اولین قسط را پرداخت میکند، نمایندگی بیمه به آن متعهد خواهد شد و حتی اگر پس از پرداخت اولین قسط، مشکلی برای بیمهگزار رخ بدهد، بیمهگر موظف است خسارت را جبران کند.
همانطور که در بالا هم خواندید، قیمت بیمه شخص ثالث برای هر خودرویی متفاوت است. برای دریافت دقیق قیمت بیمه خودرو و موتور میتوانید با وارد کردن مشخصات وسیله نقلیه موتوری خود در سایت بیمه دات، قیمت انواع شرکتهای مختلف را استعلام بگیرید.
منبع: سایت بیمه دات کام (https://bimeh.com)