سایه سنگین تورم بر سفره فقرا

بنا به گزارش منتشر شده از مرکز آمار ایران از تورم سالانه دهک‌های هزینه‌ای در اردیبهشت ۱۴۰۱، نرخ تورم سالانه کل برای دهک اول که فقیر‌ترین دهک جامعه محسوب می‌شود از سایر دهک‌ها بالا بوده است. همچنین آمار‌ها نشان می‌دهد تورم اقلام خوراکی در یکسال گذشته به طور چشمگیری بالاتر از تورم غیر خوراکی‌ها و خدمات بوده است. از منظر اقتصاد کلان این امر به معنی فشار تورمی بالا بر روی اقشار فقیر جامعه است.

بالاترین تورم برای فقیر‌ترین مردم
نرخ تورم سالانه کل در اردیبهشت سال جاری ۳۸.۷ درصد به ثبت رسیده است، به بیان ساده‌تر سطح عمومی قیمت‌ها در ۱۲ ماه منتهی به اردیبهشت ۱۴۰۱ نسبت به سطح عمومی قیمت‌ها در دوازده ماه منتهی به اردیبهشت ۱۴۰۰ بالغ بر ۳۸ درصد افزایش داشته است. تورم سالانه برای دهک‌های هزینه در دومین ماه سال جاری از بازه ۳۷.۷ تا ۴۱.۲ به ثبت رسیده است که کم‌ترین تورم متعلق به دهک نهم و بیشترین تورم سالانه به دهک اول که فقیر‌ترین دهک جامعه محسوب می‌شود اختصاص یافته است.

بررسی‌ها نشان می‌ده تورم سالانه برای‌های فقیر جامعه در مقایسه با دهک‌های ثروتمند جامعه بیشتر بوده است، به طوری که میانگین تورم برای پنج دهک فقیر‌تر ۴۰ درصد و میانگین تورم برای پنج دهک ثزوتمند‌تر ۳۸ درصد بوده است. بر همین اساس می‌توان اذعان داشت در یکسال گذشته تورم مهمان سفره فقرا بوده است. البته تورم ماهانه اردیبهشت برای دهک‌های بالاتر بیشتر از دهک‌های پایین بوده است.

تورم سالانه خوراکی‌ها
تورم سالانه خوراکی در اردیبهشت ۱۴۰۱ حدود ۴۹.۲ درصد به ثبت رسیده است. تورم اقلام خوراکی، آشامیدنی‌ها و دخانیات برای دهک‌های هزینه اختلاف چندانی نداشته است، به بیان ساده‌تر تمامی دهک‌های هزینه‌ای از منظر خوراکی‌ها یک میزان تورم را حس کرده اند. بالاترین تورم سالانه خوراکی در اردیبهشت ماه به دهک دهم که ثروتمند‌ترین دهک جامعه محسوب می‌شود با ۵۰ درصد تعلق دارد. کم‌ترین تورم نیز به دهک سوم با تورم سالانه ۴۸.۶ درصد تعلق دارد. این شاخص برای دهک اول که فقیر‌ترین دهک است ۴۹.۳ درصد برآورد شده است.

تورم پایین برای اقلام غیر خوراکی
تورم سالانه اقلام غیر خوراکی در دومین ماه سال جاری ۳۳.۳ درصد به ثبت رسیده است. پایین‌ترین تورم سالانه اقلام غیر خوراکی در اردیبهشت ۱۴۰۱ برای دهک ششم با ۳۱.۷ درصد بوده است، بالاترین تورم نیز در این شاخص به ثروتمند‌ترین دهک ایران با ۳۵ درصد تعلق دارد. تورم غیر خوراکی برای دهک اول نیز ۳۲.۱ درصد برآورد شده است.

به کلی می‌توان گفت که تورم سالانه غیر خوراکی‌ها و خدمات در اردیبهشت ۱۴۰۱ برای دهک‌های یکم تا نهم در یک محدوده قرار دارد و تنها دهکی که تورمش کمی با سایر دهک‌ها در این شاخص اختلاف دارد دهک دهم است.

ابهامی در تورم سالانه دهک‌ها است؟
همانگونه که در سطور بالاتر نیز گفته شد تورم سالانه کل در اردیبهشت ماه برای دهک‌های فقیر‌تر و الخصوص دهک اول بالا‌تر بوده است. این موضوع در حالی رقم خورده است که تورم اقلام خوراکی و هم تورم اقلام غیر خوراکی برای دهک دهم بالا‌تر از دهک اول بوده است، با این حال چگونه تورم سالانه کل برای دهک اول بالاتر از دهک دهم است؟

به طور کلی اقلام خوراکی در سبد مصرفی دهک‌های فقیر‌تر سهم بیشتری را به خود اختصاص می‌دهد تا سهم خوراکی‌ها در سبد مصرفی دهک‌ها بالاتر. به بیان ساده‌تر چنانچه تورم در اقلام خوراکی‌ها بالا باشد، فشار تورمی در کل بر دهک‌ها فقیر جامعه بالا‌تر خواهد بود. با توجه به اینکه تورم سالانه اقلام خوراکی بالغ بر ۱۶ درصد بیشتر از تورم غیر خوراکی‌ها و خدمات بوده است، همین امر باعث شده است تا در کل فشار تورمی که دهک‌ها پایین و فقیر در یکسال گذشته تجربه کرده اند بالا باشد.