بورس به بازاری سازمانیافته گفته میشود که قیمتگذاری، خرید و فروش کالا، قرارداد آتی و اوراق بهادار در آن انجام میپذیرد.
بورس به دو نوع بورس کالا و بورس اوراق بهادار. طبقهبندی میشود. در بورس کالا، کالا و در بورس اوراق بهادار، سهام و اوراق قرضه مورد معامله قرار میگیرد. هر چند کلمهٔ بورس عموماً در معنی بورس اوراق بهادار بهکار گرفته میشود.
بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت میگیرد و بهطور منظم و دائم فعال است، بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمولاً مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار میگیرد. هر بورسِ کالا را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار میگیرد، نامگذاری میکنند. مثل بورس نفت یا بورس گندم.
در بورس ارز، همانطور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پولهای خارجی انجام میگیرد. این بورس در ایران فعال نیست، اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد
در بورس اوراق بهادار داراییهای مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار میگیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که بهطور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل میشود، «بورس اوراق بهادار»
در بورس مسکن، همانطور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش املاک و مستغلات انجام میگیرد. مراحل راه اندازی این بورس از سال ۱۳۹۹ در ایران آغاز شدهاست. بورس مسکن، پنجمین بورس در ایران است.
بازار بورس انرژی از سال ۹۱ شروع به فعالیت کردهاست، در این بازار حاملهای انرژی و اوراق بهادار بر پایه این حاملها معامله میشود. اهداف بورس انرژی ایجاد شفافیت در بازار، کشف قیمت دقیق حاملهای انرژی و رفع انحصار است.
بازار بورس انرژی به دو بازار فیزیکی و مشتقه تقسیم میشود، افراد حقیقی از طریق بازار مشتقه میتوانند اقدام به معامله کنند. امکان معامله در بازار فیزیکی بورس انرژی برای افراد حقیقی وجود ندارد.
در ادامه حجت الله فرزانی؛ کارشناس اقتصادی درباره افت شاخص بورس به ابیِنا گفته است: انتظار جامعه با توجه به عملکرد شرکتها و افزایش قیمتهایی که طی گزارشات سه و شش ماهه منتشر شد بر افزایش قیمت سهام بود، اما چنین نشد.
وی در ادامه اضافه کرد: عوامل بسیاری درباره افت شاخص بورس موثر است که از جمله آن بحث عملکردی و بنیادی بازارسهام است. مسائلی مانند عوامل محیطی و بیرونی و یا روابط بین الملل مانند حل وفصل موضوع برجام و مذاکرات برای رفع تحریمها که با تاخیر و عدم توافقاتی مواجه شد، بازار سرمایه را تحت الشعاع قرار داده است.
این کارشناس اقتصادی در این رابطه یادآور شد: یکی از موارد تاثیرگذار در بازار سهام جنگ اوکراین است که جنبه مثبت و منفی به همراه داشت. جنبه مثبت آن برای شرکتهای کشاورزی در کشور بود که به تولید داخلی کمک کرد و محصولاتی با توجه به افزایش قیمت جهانی صادر شد. از طرف دیگر این جنگ بر روی برخی از صنایع که واردات محور بود، اثرمنفی برجای گذاشت که طبعا بر بورس هم موثر واقع شد.