مظلومیت کیش در هجمه های غیر منصفانه

امروزه در سراسر جهان کسب درآمد در گرو جذب مخاطب است که در بخشهای گوناگون تعاریف متفاوتی دارد. جذب مخاطب در زمینه اقتصاد با استفاده از علوم و راهکارهای گوناگون صورت می گیرد که مهمترین آنها بازاریابی است. اما بازاریابی ابزارهای گوناگونی دارد که به صورت عمده به دو دسته مثبت و منفی تقسیم می شود. برخی برای دستیابی به اهداف و جذب مخاطب یا مشتری، اقدام به تبلیغات و خودنمایی می کنند. گروه معتقد به تفکر مثبت، تمام توان خود را برای ارایه توانمندی ها ، ویژگی ها و برتری ها با تبلیغات به نمایش می گذارد. اما گروه معتقد به تفکر منفی، به تخریب رقیب می پردازد و سعی می کند مردم را نسبت به رقیب بدبین کند تا جامعه مخاطب در نتیجه دلزدگی از رقیب، به سوی تفکر منفی بیاید. گروه معتقد به تفکر مثبت به غیر از استفاده از تمامی ابزارهای تبلیغاتی برای خودنمایی، راهکار دیگری را دنبال نمی کند، اما گروه معتقد به تفکر منفی، ابزارهای متعددی دارد که هر کدام دنیایی از بازی های غیر اخلاقی را ترسیم و توصیه می کند.

شایعه، ابزاری مخرب و موثر

در بین تمامی ابزارهای غیر اخلاقی، شایعه بیشترین تاثیر را برجای می گذارد. بر اساس تعاریف متعدد، از شایعه به عنوان کوششی جمعی برای تفسیر یک موقعیت مبهم ولی جذاب یاد می شود که بنابر سلیقه های گوناگون اجرایی می شود. هدفگذاری شایعه به دلبستگی های عمومی است و هرچقدر این دلبستگی گسترده تر باشد، اثرگذاری شایعه بیشتر و گسترده تر خواهد بود. اگرچه می توان از نگاه مثبت به ابزار شایعه وارد شد و با استفاده از شایعه، به تبلیغ غیر مستقیم پرداخت، اما ماهیت شایعه تخریبی است و چون همواره با سوءظن به شایعه نگاه می شود، باور بر این است که شایعه باید ویرانگر باشد.

نگاه به گذشته، حال یا آینده

شایعه در سه زمان گذشته، حال و آینده هدفگذاری می شود. شایعه‌های گذشته‌نگر اتفاقاتی را هدف قرار می دهد که در گذشته واقع شده، شایعه‌های بروز، اتفاقات جاری را هدف قرار می دهد و شایعه های آینده‌نگر اتفاقاتی را هدف قرار می دهد که هنوز واقع نشده و سعی می شود جامعه را نسبت به وقوع آن حساس و ناامید کرد و بیشتر هشدار دهنده است. البته شایعه با هدف ایجاد آشفتگی، بدبینی، بی اعتمادی، تهییج برای مقابله، دعوت به کینه و دشمنی، مخالفت، تسویه حساب های شخصی و جناحی و ... تعریف می شود.

هدفگذاری جامعه مخاطب شایعه

برای آنکه شایعه تاثیرات خود را برجای بگذارد، می بایست جامعه هدف مشخص شود. با نگاهی به ماهیت شایعات، متوجه می شویم که هر شایعه ای برای افراد یا گروه خاصی تعریف می شود. بنابر این هر چقدر شایعات غیر علمی، غیر منطقی، غیر اصولی و کینه توزانه باشد، برای گروههای کم سواد و ناآگاه جامعه، جذاب تر است. بی شک نمی توان شایعات دارویی یا درمانی را برای یک پزشک عنوان کرد اما همین شایعه را مردم ناآگاه به علم پزشکی بسادگی می پذیرند و منتشر هم می کنند. این در حالی است که مردم باید مطالب را از زبان کسی بپذیرند که در آن زمینه آگاهی و اطلاعات داشته باشد. متاسفانه مردم هرگز از خود سوال نمی کنند فردی که در مورد احتمال جنگ هسته ای ایران و آمریکا خبر می دهد، تا چه اندازه در زمینه مسایل هسته ای و نظامی تخصص دارد و مهمتر اینکه چه نقشی در سیاست خارجی دارد که به خود جرات می دهد در این زمینه طرح موضوع کند.

 

بیشتر بدانید: باز هم سیل، ویرانی، مرگ و بی برنامگی


اعتبار شایعه به تکرار

یکی از بدترین مواردی که باعث می شود شایعه قابل استناد باشد، تکرار آن است. هنگامی که در مورد یک شایعه فراوان سخن به میان می آید، بسادگی در بین مردم پذیرفته می شود و چون تکرار شایعه اتفاق افتاده و به گوش مردم آشنا شده، بسادگی پذیرفته می شود. بدتر آنکه مردم هرگز جویای منبع شایعه نمی شوند. مردم هرگز از گوینده خبر نمی پرسند با کدام دلیل و مدرک خبر را مطرح می کند، گوینده چه کسی است، تخصص و تسلط آن فرد به این خبر تا چه اندازه است و دهها سوال دیگر که می تواند بی اساس بودن شایعه را اثبات کند.

بازی با اعتبار کشور

یکی از اشکالاتی که هنگام طرح شایعه صورت می گیرد، بازی با اعتبار کشور است. با توجه به چالشهایی که در عرصه بین الملل برای کشورمان وجود دارد، لازم است در زمینه منافع ملی با احتیاط بیشتری سخن به میان آورد. در شرایطی که وضعیت اقتصادی شکننده و آسیب پذیری داریم، نباید ظرفیت های کشور را بسادگی تخریب کنیم، اما مشاهده می کنیم که در بسیاری موارد خنجر دست شمر می شویم و بر گلوی مظلومیت اقتصاد و اعتبار کشورمان حرکت می کنیم. یکی از مواردی که بارها شاهد بوده ایم، بازی با ظرفیت های گردشگری است. ایران در ابعاد گسترده ای از ظرفیت گردشگری برخوردار است که یکی از این ظرفیت ها، مناطق آزاد به ویژه منطقه آزاد کیش است. کیش در حالی که می تواند ظرفیت بزرگی برای تحرکات اقتصادی کشور باشد، فرصت خوبی برای گردشگری است اما شاهد هستیم که گاه به بهانه مشکلات گردشگری مورد تخریب قرار می گیرد و گاه به بهانه چالشهای اقتصادی مورد انتقاد نامهربانانه است.

چالش گردشگری کیش

بارها شاهد بوده ایم که در قالب شایعه سازی، کیش را به پرهزینه بودن متهم می کنند و از این قطب گردشگری به عنوان شهر در خدمت ثروتمندان یاد می شود، در حالی که می توان منصفانه به کیش نگاه کرد و بدین اندازه نامهربان نبود. کیش در میان آبهای خلیج فارس قرار دارد و از مرز زمینی محروم است. در نتیجه مردم برای رفتن به کیش باید از هواپیما استفاده کنند که هزینه بلیط رفت و برگشت برای هر نفر دو میلیون تومان است. کیش با رشت فرق می کند که می توان با یک باک بنزین به دریای خزر رسید، در کنار دریا چادر زد و با کمترین هزینه، سفری تفریحی را تجربه کرد. اما این هم چاره دارد. امروزه ایرلاین ها بابت هزینه بنزین به شرکت نفت بدهی دارند و مدتها در پرداخت آن تاخیر می کنند، اما بسادگی دولت می تواند این بدهی را در قالب تهاتر بلیط با کارکنان دولت دریافت کند و پولی که قرار است دست ایرلاین ها بماند، در قالب بلیط اقساطی به مرور از کارکنان دولت دریافت شود تا مردم بسادگی بتوانند هزینه بلیط هواپیما را مدیریت کنند. بنابر این می توان به جای مقایسه کیش با رشت، به مقایسه برابر کیش با امارات پرداخت.

بحران سازی برای اقتصاد کیش

یکی از مواردی که بارها علیه کیش مطرح شده و در قالب شایعه به آن دامن زده می شود، دور بودن کیش از اهداف تعیین شده اقتصادی است. اینکه قرار است مناطق آزاد به عنوان بالی برای تامین درآمدهای اقتصادی کشور عمل کند، بحثی درست است، اما اینکه بخواهیم بدون در نظر گرفتن محدودیتها و مشکلاتی که از سرناچاری به کشورمان تحمیل شده، برای کیش بحران درست کنیم، به هیچ عنوان درست نیست. امروزه با نگاهی به شهروندان کیش، متوجه می شویم که بسیاری از مردم کیش را، مهاجرانی از سراسر کشور تشکیل می دهند و به همین دلیل کیش نقش اساسی در کاهش بار بیکاری شهرهای کشور دارد. اگر به آمارها نگاه کنیم، متوجه می شویم که بخش بزرگی از بیکاران کشور به کیش کوچ کرده اند و با درآمدی که از کیش بدست می آورند، هزینه های اعضای خانواده خود را در دیگر شهرهای کشور تامین می کنند.

نادیده گرفتن نقش مثبت

اگر منصفانه به کیش نگاه کنیم، ابعاد گسترده ای در این منطقه مشاهده می کنیم که هر کدام می تواند تاثیرگذاری بسزایی بر دیگر نقاط کشور داشته باشد، در حالی که فقط نگاه مخرب داریم و همین ظرفیت بزرگ اقتصادی که نقش روان کننده ای در اقتصاد دارد را به اندازه ای کوچک می شماریم که جای سوال دارد. براستی چرا انتظارت بزرگی از کیش داریم، اما به بهانه های کودکانه، کیش را تضعیف می کنیم؟ چرا برای آنکه اظهار فضل کنیم، تخریب می کنیم در حالی که می توانیم با برشمردن توانمندی ها و ظرفیتها، اظهار فضل کنیم؟ چرا مقابل حاشیه سازی ها، شایعه پراکنی ها، کینه توزی ها و بحران آفرینی ها ایستادگی نمی کنیم؟ چرا باور نمی کنیم اگر در کنار کیش نایستیم، این ظرفیت بزرگ اقتصادی و گردشگری مورد آماج حمله های غیر منصفانه قرار می گیرد؟ چرا مظلومیت کیش در هجمه های غیر منصفانه را درک نمی کنیم و قدر مروارید خلیج فارس را نمی دانیم؟