تغییر متغیر‌ها به ضرر اقتصاد

روز‌های اخیر موضوعی در ارتباط با طرح بانک مرکزی به یکی از پر مخاطب‌ترین اخبار رسانه‌های داخلی بدل شده است. اما موضوع چیست و چرا این موضوع تا این اندازه حساسیت برانگیز است که روئسای پیشین بانک مرکزی، طی نامه‌ای به رئیس مجلس شورای اسلامی خواستار توقف بررسی نهایی این طرح در صحن علنی شدند.

بررسی طرح بانک مرکزی یا به گفته برخی منتقدان طرح‌بانکداری اسلامی که هم‌اکنون در دستور کار مجلس قرار گرفته است، شامل افزایش قدرت بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی، مهار تورم و دوری از ربا است. این طرح، اما به گفته منتقدان ایرادات جدی دارد. از مهم‌ترین ایرادات این طرح افزایش بی اندازه اختیارات بانک مرکزی بدون الزام به پاسخگویی است.

از دیگر بند‌های مورد نقد مخالفان این است که در این طرح لزوم حضور روحانیون در بانک‌ها برای نظارت بر روند کاری بانک‌ها دیده می‌شود.

در نامه‌ای که روئسای پیشین بانک مرکزی به ریاست مجلس نوشته‌اند دلایل بسیاری قید سده است، اما شبهات بسیاری نیز دارد؛ که با بررسی ساده می‌شود بر خلاف واقع بودن برخی از این دلایل پی برد.

به طور مثال در این نامه با اشاره به سخنان رهبری در تاریخ ۴ خرداد ۱۴۰۱ خاطر نشان شده است که رهبری خاستار توقف این طرح در بررسی‌ها شده‌اند که با رجوع به سخنان ایشان مشخص می‌شود که این موضوع صحت نداشته و رهبری هیچگاه خواستار توقف این طرح نبوده‌اند.

در همین رابطه «سید مرتضی افقه» کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار پول نیوز با انتقاد از بررسی این طرح اظهار داشت: دلیل این که بعد از سه دهه دوباره طرح بانکداری اسلامی را مطرح کرده‌اند واضح نیست. این طرح هیچ مشکلی را حل نمی‌کند. خصوصا آن قسمتی که قرار است تعدادی از روحانیون را در بانک‌ها مستقر کنند. این شبهه به وجود می‌آید که می‌خواهند برای برخی شغل ایجاد کنند.

 

 

بیشتر بدانید:سامانه محچک، یکی از مهم‌ترین سامانه های شبکه بانکی کشور رونمایی شد

 

افقه با اشاره به فرق میان بانک‌های ایرانی و کشور‌های توسعه یافته تصریح کرد: مشکل بانک داری ما ربطی به این که اسلامی است یا خیر ندارد. مشکل اصلی بی‌کفایتی‌ها و بی‌تدبیری‌ها است. بانک ما توانایی مشارکت در پیشرفت کشور را ندارد. اگر مشکل دوستان ربا است، باید بدانند کشور‌هایی مثل ژاپن با رونق اقتصادی توانسته‌اند نرخ بهره را به صفر نزدیک کنند. اما مستقر کردن تعدادی روحانی نه تنها هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد، بلکه به دلیل این که آقایان تخصصی در مسائل بانکی و اقتصادی ندارند، فقط مشکل جدیدی را به دیگر مشکلات بانکی می‌افزاید.

 

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر این که مشکلات اقتصادی کشور نه تنها مربوط به بانک نیست بلکه این مشکلات حتی اقتصادی نیز شمرده نمی‌شود، افزود: با دستکاری برخی متغیر‌های اقتصادی یا تغییر در سیاست‌های بانک مرکزی مشکلات اقتصادی حل نخواهد شد. چرا که مشکلات ریشه غیر اقتصادی دارد. مشکل از ریشه نگرشی و فلسفی به این موضوع است. این طرح هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد. چرا که اکنون بانک در اقتصاد کشور آن‌چنان اثرگذار نیست.

وی با اشاره به مشکلات اصلی کشور که اقتصاد ما را در بند کرده خاطرنشان کرد: مشکل این است که کشور تولید ندارد. البته بخشی از مشکلات ما نیز به سیاست‌های خارجی ما مربوط می‌شود. انبوه مدیران بی‌کفایت و نمایندگان مجلس فاقد صلاحیت و مجموعی این چنین از خلاء‌ها مشکلات فعلی کشور را رقم زده‌اند. عزیزان یا نمی‌خواهند یا نمی‌دانند مشکل از کجاست؛ که دوباره سراغ بانک داری اسلامی رفته اند. با این طرح فقط شاهد افزایش هزینه‌ها و افزایش نرخ بهره‌ای خواهیم بود که فشاری دو چندانی بر روی دوش مردم خواهد بود.

افقه با توصیه به مسئولان ذی ربط جهت اصلاح مشکلات نیز عنوان داشت: موانع غیر اقتصادی را باید رفع کنیم، ما تولید نداریم. اکنون تمامی بنگاه‌های کوچک و متوسط فقط بین ۴۰ تا ۵۰ درصد تولید دارند؛ که به دلیل مشکلات داخلی اعم از ناکار‌آمدی‌ها و بروکراسی‌ها است. اگر ما نتوانیم به اندازه نیاز مردمان تولید کنیم، با مشکل بدتری نیز مواجه خواهیم شد. این مسائلی که اکنون در حال تصویب است، متغییر‌های است که برای کشور‌های توسعه یافته‌اند و صرفا این مشکلات را دارند. نه کشور ما که مشکلات بسیار زیر بنایی‌تری دارد و تحت تاثیر این متغییر‌ها نیست.