«محمد طاهر رحیمی»، کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار پول نیوز در ارتباط با عدم پرداخت تسهیلات از سوی برخی بانکها اظهار داشت: باید ابتدا به یک نکته دقت کنیم و آن این که هر بانکی به ازای هر یک ریال تسهیلاتی که اعطا میکند (از هر نوع تسهیلات ممکن که باشد) در حال خلق یک ریال پول است. بانک به شرطی میتواند تسهیلات را ارائه کند که در آن بانک و یا در بانکهای دیگر تبدیل به سپرده میشود.
وی ادامه داد: پس ریال ما که از کشور خارج نمیشود، اگر هم خارج شود دوباره و به ناچار به داخل باز میگردد. چرا که ارز جهانی و یا جهان روا نیست. پس این تسهیلات ما عمدتا و یا به طور کامل تبدیل به سپرده میشود.
وی با اشاره به قوانین موجود خاطرنشان کرد: بانکها برای سپردههای خود هر هفته باید به بانک مرکزی مراجعه کرده و ذخایر متناسب با این سپردهها را با بانک مرکزی تسویه کنند. یعنی اگر نرخ ذخایر قانونی را ۱۰ درصد در نظر بگیرید، بانک در زمان تسویه با بانک مرکزی به هر ۱۰۰ واحد ۱۰ واحد (چون نرخ ذخایر قانونی ۱۰ واحد است) پایه پولی در نزد بانک مرکزی قفل میکند.
رحیمی افزود: به دلیل سپرده به ازای هر یک ریال یک دهم ریال ذخیره باید با بانک مرکزی تسویه شود. یعنی بانک باید پایه پولی کافی داشته باشد و آن را نزد بانک مرکزی قفل کند.
وی با اشاره به تبعیض در پرداخت تسهیلات تصریح کرد: در موضوع وامهای بدون ضامن بانکی که وام نمیدهد اطلاع دارد که ذخایر آن با اعطای وام نزد بانک مرکزی بیشتر و بیشتر قفل میشود؛ لذا به دلیل این که قدرت خلق پول و خلق نقدینگی آن بانک کاهش پیدا میکند پس به اشخاص و نهادهایی که خود بانک علاقه به اعطای وام به آنها دارد امکان اعطای وام وجود خواهد داشت.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این که بانک صادرات ایران ۱۲۰ هزار فقره تسهیلات بدون ضامن پرداخت کرده است، تاکید کرد: بانکی حاضر است تسهیلات بدون ضامن و کلا تسهیلات آسان به مردم، فعالان اقتصادی و به بخشهای تولیدی بدهد که بنگاه داری حداقلی داشته باشد. پرداخت ۱۲۰ هزار فقره وام بدون ضامن نشاندهنده نبود فساد بنگاه داری است.
وی ادامه داد: هر بانکی که بنگاه داری داشته باشد به شدت در مقابل اعطای تسهیلات مقاومت میکند. بانک بنگاه دار اگر وام بدهد ذخایر خود را از دست خواهد داد و نمیتواند به آن اشخاص و اماکنی که خود دوس دارد تسهیلات بدهد.
خبرنگار: مجتبی بیگلری