نسخه ضد هک در شهرداری تهران

هفته پایانی شهریور ماه بعد از گلایه شهروندان درباره از دسترس خارج شدن برخی سامانه‌های شهرداری و احتمال بروز هک، شهرداری با تاخیر اعلام کرد این مشکل ناشی از قطعی فیبر نوری بوده است. هادی محضرنیا، سرپرست سازمان فاوا شهرداری تهران درخصوص قطعی سامانه‌های شهرداری اعلام کرد که مشکل قطعی فیبر در همان روز برطرف شده و علت تأخیر و کندی روند استفاده از سامانه‌ها پس از رفع مشکل، بررسی اطلاعات بوده است. با توجه به اینکه علت این اتفاق فعالیت عمرانی و آسیب به فیبر نوری بود، پس از تلاش‌ها و رفع مشکل فیبر، شبکه مجدداً در مدار قرار گرفت.

محضرنیا درخصوص حمله سایبری به شبکه شهرداری در خردادماه، گفت: سامانه‌های شهرداری به مدار بازگشته و سامانه‌هایی که در دسترس نیستند مواردی است که امنیت آن‌ها مورد تأیید ما نیست. برای مثال برخی سیستم‌ها از ویندوز سرور ۲۰۰۳، ۲۰۰۷ یا ۲۰۰۸ برخوردار بوده و پک امنیتی روی آن‌ها نصب نشده بود که الزام کردیم که پیمانکاران و سازمان‌ها الزامات امنیتی را در سیستم‌ها اعمال و سپس از آن بهره‌برداری کنند. اکنون هیچ سامانه اصلی و داده اصلی خارج از دسترس در شهرداری وجود ندارد.

سرپرست سازمان فاوا شهرداری تهران یادآور شد: اجازه نمی‌دهیم سیستم‌هایی که امنیت پایینی دارند به شبکه شهرداری متصل شوند. اکنون الزامات امنیتی سیستم‌های شهرداری ارتقاء پیدا کرده و فقط سامانه‌هایی که الزامات بالایی دارند، مجاز به فعالیت هستند.

علی‌اصغر قائمی، عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران نیز درخصوص از دسترس خارج شدن برخی سامانه‌های شهرداری به دلیل قطع فیبر نوری می‌گوید: شبکه محلی یا Local Area Network (Lan)، شبکهٔ گسترده یا Wide Area Network (WAN)، شبکه‌های کلان‌شهری یا (MAN) Metropolitan Area Network همه سطوح مختلفی از شبکه است که وظیفه آن ایجاد ارتباط میان نقاط مختلف است. به‌طور مثال ما قصد داریم سه نقطه را به هم وصل کنیم، یک شکل اتصال به‌گونه‌ای است که دو نقطه به هم وصل و نقطه اتصال این دو به نقطه سوم متصل می‌شود که اگر یکی از مسیر‌ها قطع شود ارتباط سوم نیز قطع می‌شود، اما باید شبکه را به گونه‌ای طراحی کنیم که قطع ارتباط هر کدام به اتصال بین شبکه آسیبی وارد نکند و ارتباط بین سه نقطه قطع نشود که به آن ایجاد مسیر‌های پشتیبان می‌گویند.

او ادامه می‌دهد: اگر از شبکه‌ای در شهرداری تهران استفاده می‌کنیم، باید ازمسیر‌های پشتیبان کافی برخوردار باشد تا هر مسیری که قطع می‌شود ارتباط شبکه قطع نشود. در این حالت فرصت داریم بخشی که قطع شده را بررسی و مشکل را برطرف کنیم.

قائمی اضافه می‌کند: توسعه شبکه فیبر نوری شهر تهران به دلیل اینکه ساختار هر روز توسعه و تغییر پیدا می‌کند، یک امر پایان‌پذیر نیست و طبیعی است که نسبت به این موضوع دقت نظر شود.

این عضو شورای شهر تهران یادآوری می‌کند: چند سالی است که این موضوع مورد غفلت بوده و نگهداشت شبکه دچار بی‌توجهی شده است و این مسیر‌های پشتیبان مغفول واقع شده و حالا به هر دلیلی (کاتر می‌خورد یا در جریان پروژه عمرانی) قطع می‌شوند، شبکه مختل می‌شود.

او اضافه می‌کند: اولین توصیه به شهرداری تهران این است که به تکمیل شبکه توجه کافی شود و مسیر‌های پشتیبان را اگر نقصی وجود دارد، تکمیل کند. دوم این که تیم‌های رسیدگی کننده به این حوادث بسیار چابک و چالاک و به موقع عمل کنند و وقفه طولانی نشود، قبلا هم چنین حوادثی وجود داشته است، اما تیم‌های‌های رسیدگی کننده به فوریت رسیدگی می‌کردند یعنی معمولا کمتر از نصف روز به موضوع رسیدگی و جبران می‌شده است.

قائمی درخصوص اینکه برخی سیستم‌های قدیمی به دلیل عدم تامین امنیت هنوز در شهرداری مورد استفاده قرار نمی‌گیرند هم توضیح می‌دهد: برخی سیستم‌ها تحت سیستم عامل‌های قدیمی مانند ویندوز ۲۰۰۳ و ۲۰۰۷ و ... است و باید به‌روز رسانی شود. از عمر این ویندوز‌ها بیش از ۱۸ سال گذشته است و در سال‌های گذشته باید هم به‌روز رسانی می‌شده و ابزار‌های امنیتی آن تهیه می‌شده است. درست است که سیستم‌هایی که بالا نیامده جزوه سیستم‌های حیاتی نیستند، اما نبود آن‌ها هم مشکل و نقص است. در واقع ماموریت شهرداری را دچار مشکل نمی‌کند، اما ابزاری برای رسیدگی بهتر به ماموریت‌ها است و قرار بود طی یک مدت زمانی ۱۰ روز رسیدگی شود که به تعویق افتاده است و درخواست می‌شود، دوستان تعجیل کنند.