نحوه استفاده از چک الکترونیکی

چک الکترونیک نوع جدیدی از چک است که سرعت، دقت و امنیت بیش‌تری نسبت به چک‌های کاغذی دارد و همه قوانین چک کاغذی برای آن قابل اجراست.

خدمات ارائه شده توسط بانکداری الکترونیک تحولی عظیم در سیستم بانکی به وجود آورده است. چک الکترونیکی یا چک دیجیتال نیز مانند خدمات ارائه شده توسط درگاه پرداخت که نیاز مراجعه به شعبات بانک‌ها را برای فعالیت‌های بانکی به حداقل رسانده است، از دستاورد‌های ارزشمند بانکداری نوین به شمار می‌رود. در این مقاله خلاصه‌ای از چیستی چک دیجیتال و نحوه عملکرد آن آورده شده است.

چک الکترونیکی در واقع نوعی انتقال الکترونیکی ساده از حساب جاری شما است که سرعت، دقت و امنیت بیشتری در عملکرد و نقد شوندگی دارد. به عبارتی چک الکترونیکی یا eCheck نسخه دیجیتالی چک کاغذی است که پول را از حساب جاری پرداخت کننده، برداشت می‌کند و از طریق پردازشگر مستقیما بدون دخالت کارمندان بانک، به حساب جاری دریافت کننده منتقل می‌کند. چک دیجیتال درست مانند چک‌های کاغذی عمل می‌کند و تمامی اطلاعاتی که طبق قانون جدید چک باید روی چک‌های کاغذی پیاده شود، به صورت الکترونیکی در سامانه چک الکترونیکی ثبت و به صورت خودکار بر روی چک دیجیتال درج می‌شود.

چک دیجیتال از زیر مجموعه‌های انتقال وجه الکترونیکی (EFT) به شمار می‌رود که مانند دیگر خدمات بانکداری الکترونیک، عملیات بانکی را تسریع می‌کند. برای استفاده از خدمات چک الکترونیکی باید شماره مسیریابی بانک، شماره حساب جاری به همراه نام صاحب حساب در دسترس باشد. برای تایید پرداخت الکترونیکی چک، مشتری با تایید شرایط و ضوابط وب سایت و امضای الکترونیکی قرارداد، تراکنش را تایید می‌کند. زمانی که پرداخت الکترونیکی چک انجام می‌شود، بلافاصله رسیدی صادر شده که می‌توان آن را چاپ و یا به صورت فایل PDF ذخیره کرد.
سامانه چکاد یا همان چک الکترونیکی امن که آخرین مرحله از اجرای اصلاح قانون چک است، با حضور رئیس کل بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و وزیر صمت در بانک مرکزی رونمایی شد.

چک الکترونیکی نوع جدیدی از چک است که سرعت، دقت و امنیت بیش‌تری نسبت به چک‌های کاغذی دارد و تمام قوانین چک کاغذی برای آن قابل اجراست که با امضای الکترونیکی اعتبار پیدا می‌کند.

با توجه به اهمیت دانستن و یادگیری شیوه استفاده از سامانه چکاد در این گزارش نحوه استفاده از خدمات چک الکترونیکی را شرح می‌دهیم.

چگونه می‌توان از خدمات سامانه چکاد استفاده کرد؟

برای استفاده از خدمات سامانه چکاد باید سه ابزار را در دسترس داشته باشیم. اولین چیزی که برای این کار مورد نیاز است یک حساب جاریست که قابلیت استفاده از چک دیجیتال داشته باشد. پس از آن باید همراه بانک مربوط به بانکی که در آن حساب مورد نظر را افتتاح کرده‌ایم، در دستگاه دیجیتال خود داشته باشیم و آخرین ابزار مورد نیاز، برنامه هامون است که برای فعالسازی و ثبت امضای الکترونیکی طراحی شده است.

پس از نصب نرم افزار‌های همراه بانک و هامون باید نسبت به فعالسازی خدمت چک دیجیتال اقدام کنیم.

فعالسازی چک دیجیتال به چه صورت است؟

برای فعالسازی خدمت چک دیجیتال در همراه بانک باید به بخش منو مراجعه کرده و گزینه فعالسازی را انتخاب نماییم. پس از آن باید امضای الکترونیکی خود را در برنامه هامون ثبت کنیم تا خدمات چک دیجیتال در همراه بانک فعال شود.

چگونه در خواست صدور دسته چک دیجیتال بدهیم؟

برای ثبت درخواست صدور دسته چک دیجیتال باید به بخش ثبت درخواست صدور دسته چک در همراه بانک مراجعه کنیم. پس از انتخاب حساب جاری مورد نظر و تعداد برگ دسته چک، با استفاده از رمز عبور یکبار مصرفی که از طریق پیامک ارسال می‌شود، می‌توانیم درخواست خود را ثبت و برای بانک ارسال کنیم.
پس از طی مراحل اداری و کنترل‌های لازم در شعبه‌ای که در آن افتتاح حساب کرده‌ایم، دسته چک دیجیتال صادر خواهد شد.

برای پیگیری درخواست صدور دسته چک وقتی فرآیند بررسی آن در جریان است می‌توان با مراجعه به بخش پیگیری درخواست صدور دسته چک دیحیتال از وضعیت درخواست مطلع شد.

مشاهده دسته چک دیجیتال و چک‌های دریافتی چگونه است؟

در صورت نیاز به مشاهده اطلاعات دسته چک با مراجعه به گزینه دریافت اطلاعات دسته چک می‌توان این کار را انجام داد. در این بخش می‌توان تمام برگه‌های دسته چک و وضعیت آن‌ها را مشاهده کرد. برگه‌های دسته چک در چهار وضع قابل صدور، مصرف شده، باطل شده و نقد شده قابل مشاهده است.

لیست چک‌های صادر شده در گزینه مشاهده کارتابل و کارسازی چک‌های دریافتی قابل مشاهده است و برای این منظور باید امضای الکترونیکی خود را از طریق برنامه هامون ثبت کنیم. بعد از ثبت امضای دیجیتال می‌توانیم چک‌های دریافتی در وجه خودمان را با اطلاعات مربوط به آن‌ها مشاهده کنیم.

چطور چک الکترونیکی صادر کنیم؟

برای صدور چک باید یکی از برگه‌های چک صادر نشده خود را انتخاب و کد ملی گیرنده چک را وارد نماییم و در ادامه باید مبلغ چک، تاریخ سررسید و شرح صدور چک را وارد نماییم. پس از ثبت امضای دیجیتال از طریق برنامه هامون، چک صادر و مشخصات آن در همراه بانک نمایش داده می‌شود.

انتقال چک به چه صورت انجام می‌شود؟

به منظور انتقال چک دریافت شده به فرد دیگر باید در قسمت مشاهده کارتابل و کارسازی چک‌های دریافتی، گزینه انتقال را انتخاب و در آن کد فردی که می‌خواهیم چک را به آن منتقل کنیم، وارد نماییم. در این مرحله نیز باید در برنامه هامون امضای الکترونیکی خود را ثبت کنیم و پس از آن چک به فرد مورد نظر منتقل و از کارتابلمان خارج می‌شود.

نقد کردن چک دیجیتال چگونه است؟

برای نقد کردن چک الکترونیکی باید به شکل حضوری به شعبه مراجعه نماییم، اما برای واریز مبلغ چک به حساب خود می‌توانیم به صورت حضوری و غیرحضوری اقدام کنیم.

به طور کلی خدماتی که سامانه چکاد ارائه می‌کند درخواست دسته چک دیجیتال، صدور چک دیجیتال، مشاهده کارتابل چک‌های دریافتی، امکان وصول درون بانکی و بین بانکی چک و همچنین ضمانت، انتقال، مسدودی و ابطال چک است. همینطور امکان نقد کردن آنلاین و بدون مراجعه به شعبه نیز از خدماتی است که سامانه چکاد در اختیارمان می‌گذارد.

خدمات چک الکترونیکی توسط کدام بانک‌ها ارائه می‌شود؟

این خدمت توسط سه بانک پاسارگاد، صادرات و تجارت برای بخش حقوقی ارائه می‌شود و به زودی امکان استفاده از این خدمت برای اشخاص حقیقی نیز فعال خواهد شد.

همچنین سه بانک کشاورزی، ملت و آینده در حال انجام مراحل آزمایش برای پیوستن به این سه بانک هستند که به زودی و با انجام این فرآیند این خدمت توسط این سه بانک نیز ارائه خواهد شد.

به گفته علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی، با همکاری بخش‌های مربوطه در آینده‌ای نزدیک شاهد ارائه خدمات چک الکترونیک از تمام شبکه بانکی و به همه‌ی افراد خواهیم بود.