هجوم رقبای بزرگ به بازار عراق

بر اساس آمار‌های ارائه شده از سوی اتاق بازرگانی تهران، با توجه به اینکه عراق طولانی‌ترین مرز زمینی مشترک با ایران را در اختیار دارد، در سال‌های گذشته، از این کشور به عنوان یکی از اصلی‌ترین مقاصد صادراتی نام برده شده است، مقصدی که با توجه به نزدیکی فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، در سال‌های گذشته بخش قابل توجهی از صادرات ایران را به خود اختصاص داده است.

هر چند در سال‌های اخیر، چین به عنوان اصلی‌ترین مقصد صادراتی ایران مطرح بوده، اما عراق نیز همواره بخش مهمی از صادرات ایران را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که با توجه به نزدیکی جغرافیایی و سابقه طولانی تجارت مشترک میان دو کشور، تنوع کالا‌هایی که از ایران به عراق صادر می‌شود نیز بسیار بالا بوده است.

با این وجود آمار‌هایی که از تجارت دو کشور در هفت ماهه ابتدایی امسال منتشر شده نشان می‌دهد که میزان صادرات ایران به عراق افت داشته است. ارزش صادرات عراق در سال ۲۰۲۲ به ۱۵۵ میلیارد دلار و ارزش واردات به ۱۰۵ میلیارد دلار می‌رسد که به ترتیب رشدی ۶۵ و ۴۳ درصدی را نشان می‌دهد. امارات متحده عربی، ترکیه، چین و ایران اصلی‌ترین صادرکنندگان کالا به عراق به شمار می‌روند، اما در سال‌های گذشته عملکرد سه کشور ابتدایی از ایران قوی‌تر بوده است.

آمار‌ها نشان می‌دهد که در هفت ماهه ابتدایی ۱۴۰۱، حدود ۱۱.۵ میلیون تن کالا به ارزش حدودا چهار میلیارد دلار از ایران به عراق صادر شده که از نظر وزنی افت ۴۲ درصدی و از نظر ارزشی کاهش ۲۷ درصدی داشته است. میزان واردات ایران از عراق نیز از نظر ارزشی کاهش ۸۲ درصدی را نشان می‌دهد.

محصولات ساختمانی، سوخت‌های معدنی، محصولات پالایشگاهی، محصولات غذایی، فلزات، مصنوعات فلزی و محصولات شیمیایی بیشترین اقلام صادر شده به عراق در هفت ماه نخست امسال بوده‌اند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که با توجه به رشد قابل توجه اقتصاد عراق در سال‌های گذشته و درآمدی که این کشور از محل فروش نفت به دست آورده، تعداد زیادی از شرکت‌های خارجی چه برای سرمایه گذاری و چه برای ورود به بازار عراق خود را آماده کرده‌اند و ورود این شرکت‌ها می‌تواند کار ایرانی‌ها را قدری دشوار کند، هر چند با توجه به مزیت همسایگی و ارتباطات همه جانبه دو کشور، شرکت‌های ایرانی شانس بالایی برای رقابت با خارجی‌ها خواهند داشت.