80‌کشور پیشرفته‌تر از ایران در فناوری ارتباطات

پول نیوز، نازنین افتخار - اقتصاد دیجیتالی مفهوم نسبتا جدیدی که با گسترش فناوری اطلاعات و به‌کارگیری آن، در جوامع در حال تکامل است. اقتصاد حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات که در مواردی اقتصاد اینترنتی یا اقتصاد فضای مجازی هم نامیده می شود، اقتصادی است که بر پایه فناوری های دیجیتال شامل شبکه های ارتباط دیجیتالی (اینترنت و دیگر شبکه های ارزش افزوده) رایانه ها، نرم افزار و دیگر فناوری های اطلاعاتی مرتبط استوار است. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی وزیر جوان، ایران در سال 2017 در شاخص جهانی توسعه فناوری اطلاعات از میان 176 کشور دنیا، جایگاه 81 را به خود اختصاص داده است. از این رو بر آن شدیم که گفتگویی با کیوان نقره کار، کارشناس حوزه ی فناوری، کارآفرین ملی و مشاور و مجری توسعه و فرهنگ سازی پروژه های ملی فناوری اطلاعات داشته باشیم:

آقای نقره کار؛ برای ما از موانع پیشرفت این صنعت در ایران بگویید؟
وقتی صحبت از موانع می شود و قرار است موانع را در سطح کلان رتبه های بین المللی بررسی کنیم، اولین نکته این است که بدانیم چه شاخص هایی تعیین کننده هستند و ما چه جایگاهی نسبت به آن ها داریم و اینکه آیا ما به سطح استاندارد جهانی در این شاخص ها دست یافته ایم یا خیر که هر کدام از این نکات خود نیازمند بررسی دقیق است.

معمولا شاخص هایی که در حوزه ی آی.تی و آی.سی.تی لحاظ می گردد در سه رویکرد رضایتمندی کاربری که خود شامل شاخصه های دیگری مثل قیمت، کیفیت و غیره، رویکرد بعد معطوف به زیرساخت های فنی است که شامل مباحث توسعه، خدمات متناسب با استاندارد های جهانی و رویکرد آخر هم در حوزه ی رگولاتوری و قانونگذاری است که با یک نگاه کلی درمیابیم که ایران نتوانسته است به استاندارد های لازم دست پیدا کند یا اگر امتیازی به دست آورده است نیز رضایتمندی مورد نیاز را فدای آن کرده و در نهایت نتیجه آن است که ما تقریبا در میانه های این جدول قرار گرفته ایم.

سایر کشور های پیشرفته چه چیز هایی دارند که ما نداریم؟
شاید بتوان گفت که در بخش فنی، ما خیلی جلوتر از بسیاری از کشور ها هستیم ولی هنوز آنچه از لحاظ توسعه یافتگی در بحث فنی داریم به کاربران اختصاص داده نشده است دو اگر این اختصاص انجام شود و میزان رضایتمندی کاربران بالاتر رود، ما در این رتبه بندی ها جایگاه بهتری پیدا می کنیم.

اکثر کشور های پیشرو در این زمینه، رویکرد مشتری مداری را مدنظر دارند و به این معنی اگر کاربر نهایی از استفاده ی فناوری ارائه شده، رضایت داشته باشد؛ زنجیره ی ارزش تا بالاترین نقطه که خود دولت است، می رسد. سازوکار این کشور ها عمدتا به این شکل است که کاربران راضی هستند و نظر می دهند، درخواست هایی دارد که اعمال می شود و استفاده می کند، سپس فعالیت گروه کسب و کار هایی که در این حوزه حضور دارند، آغاز می شود و آن ها خدمات خود را ارائه می کنند و این زنجیره ادامه پیدا می کند تا دولت و مجموعه های کلان هم وارد می شوند. بنابراین اگر نگاه مشتری مداری مد نظر قرار بگیرد، قدم بسیار مثبتی در توسعه ی آی.تی برداشته خواهد شد.

صنایع فعال در این حوزه با چه چالش هایی رو به رو هستند؟
مهمترین چالشی که صنایع با آن رو به رو هستند، عدم همخوانی سرعت قانون گذاری و رگولاتوری در این حوزه با توسعه ی فناوری است. فناوری ذاتاً توسعه ی بسیار سریعی دارد و تغییرات آن بعضاً حتی روزانه رخ می دهد، کسب و کار هایی که قصد دارند بر اساس تکنولوژی جدید و به روز خدمات خود را جلو ببرند نیز از این توسعه بهره مند می شوند اما مانع آن جاست که قانونگذار باید متناسب سرعت فناوری های نوین، مسائل مربوط به آن را لحاظ کند و استاندارد ها را تدوین کند و شاخصه ها را بشناسد و غیره که دقیقاً در این نقطه است که می بینیم کسب و کار ها گرفتار می شوند زیرا در واقع همراهی بدنه ی دولتی با سرعت توسعه ی فناوری نمی خواند و بسیار کند تر از آن است که برای صنایع فعال در این حوزه چالش برزگی است.

ایران چگونه می تواند به فرایند پیشرفت در این زمینه سرعت ببخشد؟
یکی از بزرگترین مشکلاتی که ما در این زمینه داریم، تعداد متولیان زیاد آن است. به طور مثال وقتی از زیرساخت صحبت می شود متولی وزارت ارتباطات است، زمانی که از محتوا صحبت می شود، وزارت ارشاد نیز وارد می شود، وقتی از مباحث مالی صحبت می شود، پای بانک مرکزی به عنوان یکی از متولیان به میان می آید و موارد مشابه؛ در واقع متولیان متعددی که عمدتا هم نمی توانند با یکدیگر همکاری کنند و متاسفانه هرکدام نیز می خواهند سهم بری خود را داشته باشند، سبب شده که حوزه ی آی.تی دچار یک تنش بزرگ در سطح کلان شود و آسیب آن به تمام بدنه وارد شود و سرعت پیشرفت کند و در آخر جایگاه جهانی متاثر از آن باشد.