مزیت های چابهار، به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران

پول نیوز- محمود تهیدست عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی زاهدان و  عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و پاکستان در یادداشتی اختصاصی برای پول نیوز نوشت:

بندر چابهار، تنها بندر ایران است که خارج از تحریم ها قرار گرفته و تنها بندر اقیانوسی ایران به حساب می آید اما؛ در این بندر، به عنوان یکی از 5 بندر خوب جهان، باید زیرساخت ها آماده باشد و در عین حال توسعه سیستم های بانکی مهم است و حتماً باید در این زمینه اقدام لازم انجام شود.
از طرفی سیستم حمل و نقل این بندر باید توسعه پیدا کرده و جایگاه های آن، آمادگی لازم را پیدا کنند. ساخت امکانات تخلیه بار این بندر، نیز باید تسریع شود.

موضوع دیگر، بحث تبادل ارز بین ما و کشور هندوستان به عنوان طرف خارجی توسعه این بندر است که باید به صورت بانکی باشد یعنی تبادلات بانکی باید با سرعت انجام شود. همچنین باید بانک هایی در هندوستان و ایران معرفی شوند که بتوانیم مراودات بانکی را بدون هیچ ایراد و مشکل انجام داده و کالاهای مورد نیاز کشور، از بندر چابهار وارد ایران شود.
ما اگر زیرساخت های لازم را نداشته باشیم عملاً باز نمی توانیم از امکانات و ظرفیت های خودمان استفاده کنیم و اگر فقط بنا باشد هندی ها از امکانات بندری ما استفاده کنند، هیچ درآمدی برای کشور ما ندارد.

این که هندی برای ارسال کالاهای خود به افغانستان از امکانات بندری، کشتیرانی، حمل و نقلی و جاده ای ایران استفاده کرد و کالاهای خودشان را صادر کنند یک بحث است اما؛ ما می خواهیم بندر چابهار، به طور فراگیر به کشور ما کمک کرده و کشورهای دیگر که می توانند کالاهای خود را به ایران و کشورهای همسایه ما بفرستند، آنها را در بندر چابهار تخلیه کنند و هم به داخل ایران آمده و هم این که کالاهای آنها از طریق ایران به افغانستان و کشورهای آسیای میانه ارسال شود.

به هر حال به علت اختلاف پاکستان و هند، کشور هندوستان که نمی تواند از راه زمینی پاکستان، کالای خود را به افغانستان ببرد، از امکانات بندری ایران استفاده می کند.
دیدگاه هندوستان این است که از امکانات بندر چابهار به نفع خودش استفاده کند و در چنین حالتی فکر نمی کنم بندر چابهار برای ما مثمر ثمر باشد و فقط هندی ها از امکانات بندری ما، به جهت منافع خودشان استفاده خواهند کرد.

تاکنون از بندر چابهار برای صادرات کالاهای ایرانی به نحو مطلوب استفاده نشده اما؛ در بندر شهید رجایی بندرعباس این نوع استفاده برای صادرات کالاهای ایرانی به عمل می آید.

از سوی دیگر، اگر چه صادرات کالای ایرانی از عوارض معاف است اما؛ من ندیده ام بندر چابهار به طور فراگیر، در صادرات نقش ایفا کند با این حال امیدوارم با مدیریت و تدبیر، مردم ایران راغب شوند که به این منطقه بیایند.
یک دلیل رونق نداشتن این منطقه، مشکلات جاده ای است و جاده ها، دو بانده و ترانزیتی نشده و از طرفی راه آهن هنوز افتتاح نشده.

این نوع پروژه ها باید راه اندازی شود تا پتانسیل های بندر چابهار، فعال شده و به کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای آفریقایی صادرات داشته باشیم و صادرات به کشورهای دیگر از طریق دریا انجام شود.
البته هندوستان از طریق بندر چابهار، صادرات گندم به افغانستان انجام داده ولی من اطلاع دقیق ندارم به ایران پرداخت پول داشته اند یا نه ولی همین کالاهایی که از هندوستان آمده و در بندر چابهار تخلیه شده، باعث می شود شغل هایی در حوزه حمل و نقل و ماشین ها، ایجاد شده و افراد این منطقه بیکار نباشند.

بنابراین، بندر اقیانوسی چابهار باید فعال شود چرا که یکی از بنادر خوب جهان است که هم از طریق زمین به کشورهای دیگر راه دارد و هم از دریا و هوا و ما کمتر بندری را در دنیا داریم که چنین وضعیتی داشته باشد.
بندر چابهار، از بنادری است که واقعا در دنیا، بِکر و کم نظیر بوده ولی متاسفانه در ایران، بیشتر صنایع را به مرکز کشور برده یا صنایع آب بَر را در کویر کشورمان تاسیس کرده ایم درصورتی که می توانستیم این صنایع را در کنار ساحل تاسیس کنیم.

تمام شرکت های خودروسازی دنیا در کنار ساحل هستند تا از سیستم حمل و نقلی دریا استفاده کنند و اگر سواحل مَکران یعنی همین محدوده هایی مثل چابهار را از نظر صنعتی و صنایع بزرگ و مادر فعال کنیم، قاعدتاً مقداری از سر ریز جمعیت کشورمان در استان های مختلف، به طرف سواحل جنوب ایران خواهند آمد.
با انتقال جمعیت به سواحل جنوب، این مناطق هم، جزو مناطق پیشرفته و رشد یافته خواهند شد و من نظرم این است که مثلا خودرو سازی از مرکز کشور باید خارج شده و در سواحل کار تولید را انجام بدهد.
همین خودرو سازی در سواحل باعث می شود خیلی از افراد و متخصصان و جمعیت ها در این سواحل مستقر شده و در این کارخانه ها کار کرده و این مناطق هم رشد کنند.

سواحل چابهار، این قابلیت ها را دارد و ما باید از این قابلیت ها به نحو احسن استفاده کنیم. شاید حدود 80 درصد از صنایع شیلاتی ما و کارخانه های تولید تُن در منطقه چابهار مستقر هستند.
اصلاً می شود صنایع مونتاژی را در سواحل ایجاد کرده و از کشورهای مختلف، قطعات را وارد این سواحل کنند. چرا که بندر چابهار، ساحل باز داشته و به دریاهای آزاد راه دارد و اساساً یک شاهراه بین المللی است.
ما اگر به نحو مطلوب از امکانات بندر چابهار استفاده کنیم، نیاز نداریم برای کارهای انجام شده در مرکز کشور هزینه کنیم چرا که این ساحل ما، قابلیت های زیادی را دارد و این قابلیت ها واقعاً قابل استفاده است. در مجموع بندر چابهار، پتانسیل های بسیار بالایی دارد که هنوز هم کمتر به آنها توجه شده.
در رابطه با استقرار صنایع خودرو سازی در ساحل جنوب ایران باید بگویم که باید هدف صادراتی داشته باشیم و چرا با شرکت های بزرگ دنیا توافقاتی نداشته باشیم که این خودروها را در ساحل تولید کرده و به کشورهایی که آنها می خواهند، صادر شود.

ما باید به این سمت برویم و نگاه ما این طور نباشد که خودرو سازی را فقط در کرمان یا کاشان مستقر کرده و هدف ما صرفاً فروش در بازار داخلی باشد. ما باید نگاه خودمان را تغییر بدهیم و باید به این سمت برویم که خودرو سازان ما، برای کسب موفقیت و مطرح شدن، این هدف را داشته باشند که در این مناطق تولید را انجام بدهند.
چه اِشکالی دارد که مثلا خودروی ژاپنی در چابهار تولید شود و در کشورهای عربی توزیع شود یا در اینجا تولید شود و در کشورهای آفریقایی عرضه شود با توجه به این که سیستم حمل و نقلی که در این منطقه وجود دارد. به دلیل این که هم قیمت انرژی و نیروی کار در ایران ارزان تر است و هم متخصصان خوبی در ایران داریم چرا ما به دنبال چنین هدفی نباشیم.

ما اگر می خواهیم کشورمان رشد کرده و رشد اقتصادی کشورمان بالا رفته و تعداد اشتغال افزایش پیدا کند یا تولید ناخالص داخلی ما خوب شده و ثروت کشورمان افزایش پیدا کند، اصلاً باید دنبال این اهداف باشیم.