تاثیر بازار‌های جهانی بر بورس تهران چیست؟

به گزارش پول نیوز، «چشم بازار سرمایه چقدر به اوپک دوخته شده؟» هنوز نشست اوپک تمام نشده که حرف و حدیث‌های زیادی در مورد آن به گوش می‌رسد که اگر توافق شود که قیمت نفت افزایش پیدا کند بازار سرمایه هم رشد قابل توجهی خواهد کرد و حداقل تا پایان سال همین افزایش قیمت تضمین رشد بازار می‌شود.

اما برای تحلیل تاثیرگذاری قیمت نفت بر بازار سرمایه باید قبل از آن این سوال پاسخ داده شود که چقدر بازار سرمایه ما متاثر از رشد بازار‌های جهانی است؟ شاید بتوان تاثیرگذاری رشد قیمت کامودیتی‌ها بر بازار بورس تهران در هفته‌های اخیر را یک پاسخ ملموس به این سوال دانست. تمامی آمار‌های اخیر نشان می‌دهد که بازار‌های جهانی طی ما‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته این در حالی است که بازار سرمایه ایران نوسانات زیادی را در همین مدت پشت سر گذاشته است.

امروز سه شنبه اولین روز هفته بازار‌های جهانی در حالی شروع به کار کرد که قیمت فلزات پایه بر تابلوی جهانی رشد قابل توجهی داشته که قلع با ۰.۳۱درصد رشد بیشترین رشد را نسبت به سایر فلزات داشته است، از میان فلزات گرانبها هم پالادیوم با ۰.۴۵درصد رشد در میان طلا، نقره و پلاتین بیشترین رشد را در تابلوی قیمت‌ها داشته است.

کالا‌های اساسی هم اعم از گندم، کتان، شکر، سویا، ذرت و به برنج روی هم در مجموع حدود ۱درصد رشد کرده، اما بر خلاف سایر کامودیتی‌ها قیمت نفت برنت انگلیس و آمریکا منفی بود و نفت اوپک هم تغییری نکرده است. بورس کشور‌های مختلف هم وضعیت مثبتی داشتند و بر اساس آخرین آمار موجود بر روی تابلوی بورس شاخص اس اند پی۵۰۰ آمریکا ۰.۰۷ درصد رشد، شاخص نزدک آمریکا ۰.۱۵ درصد رشد داشته، اما بر خلاف بورس‌های آمریکا نیکی ژاپن با ریزش ۰.۶۱درصد بیشترین ریزش را بین بورس‌های مطرح دنیا ثبت کرد.

آماری که از رشد قیمت کامودیتی‌ها در بالا داده شده این انتظار را ایجاد می‌کند که حداقل نماد‌های که دلار محور هستند با رشد قیمت کامودیتی‌ها رشد داشته باشند مانند معادن، پالایشی‌ها و غیره، اما این اتفاق نمی‌افتد و حتی برعکس بازار‌های جهانی روند ریزشی دارد.

سرمایه‌گذاران بمباران خبری می‌شوند و با یک حجم زیادی از قوانین روبه است که ناخودآگاه آن را به سمت شورتکات (میانبر) و رفتار‌های هیجانی سوق می‌دهد، به هیمن خاطر کم نیست زمان‌هایی که واگرای‌هایی بین رشد قیمت جهانی و رشد قیمت سهام شرکت‌ها به وجود می‌آید

در پاسخ به این سوال بهمنش تحلیلگر بازار‌های جهانی چهار دلیل را مطرح می‌کند که شاید مهم‌ترین آن را بتوان عدم تحلیل‌پذیر بازار سرمایه ایران عنوان کرد.

امین بهمنش تحلیل‌گر بازار‌های جهانی در گفتگو با بازار در مورد آخرین وضعیت بازار‌های جهانی به خصوص نفت گفت: احتمال کمی وجود دارد که اوپک پلاس در خصوص افزایش حجم تولید در قیمت‌های کمتر از ۵۰ دلار به توافق برسد. اما هر چه نفت ارقام بالاتر را تجربه نماید انتظار داریم که با توجه به معترضین بالفعل و بالقوه همچون امارات و عراق، نشست افزایش سقف تولید، برگزار گردد.

بهمنش در مقایسه تاثیر پذیری بورس ایران از قیمت‌های جهانی و بورس‌های دنیا به بحران‌های ایجاد شده در قرن ۲۰ و ۲۱ پرداخت و میزان اثرپذیری آن‌ها از قیمت‌های جهانی را این گونه بیان کرد: ۲۴ اکتبر ۱۹۲۹ شاخص بورس‌های دنیا طی ۳۴ ماه حدود ۸۸درصد و در سال ۲۰۰۸ طی ۱۶ ماه ۴۹درصد بیشترین ریزش‌های قرن ۲۰ و ۲۱ بودند که عمده دلیل آن هم بحران‌ها اقتصادی دنیا و ورود نقدینگی به بازار‌های سرمایه بود، اما در بحران کرونا ما تنها طی یک ماه ۲۸درصد کاهش را در بازار‌های بورس دنیا داشتیم. در سقوط‌های گذشته ورود نقدینگی و طمع سرمایه گذاران بود که افزایش بی رویه قیمت‌ها را سبب شد و نهایتا ایجاد حباب باعث ریزش شاخص یا سقوط شاخص بورس‌های جهان شد مثلا در سال ۲۰۰۸ MBS default (وام‌های رهنی) شدید بود که مانند دومینو به بخش‌های دیگر اقتصاد سرایت کرد، اما در ریزش اخیر به خاطر وجود یک ویروس بود.

وی ریزش اخیر را یک شوک به بازار‌ها می‌داند و در همین رابطه می‌گوید: یک ریزش سنگین و یک ریکاوری سریع که کمتر کسی تصور می‌کرد با این شدت و حدت تا حدی که می‌توان به آن یک overaction (پرکاری) یاد کرد و تا اینجا هم همه شوکه شدند و ادامه این بازی به نظر جالب می‌رسد.

این کارشناس بین المللی آینده بازار‌های را با توجه به شرایط کنونی این گونه توضیح داد: عرضه و تقاضا قیمت‌ها را تعیین می‌کند که به نظر می‌رسد در کوتاه مدت با توجه به این اشتیاق صورت گرفته مثبت باشد، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که بلومبرگ، مورگان استنلی، گلدمن ساکس، تریدر اکانمیک با آن تیم تحلیل که اطلاعات فراوان دارند هم در حال اصلاح پیش بینی خودشان هستند. احتمال زیادی وجود دارد که در کوتاه مدت حدود دو تا سه ماه آینده قیمت‌ها صعودی باشد و بعد از آن کمی واقعی‌تر شود.


وی در پاسخ به این سوال که دلایل خوشبینی به رشد بازار‌های جهانی در طول همین دو الی سه ماه آینده چیست؟ گفت: بسته حمایتی آمریکا، سیاست‌های انبساطی کشور‌ها مختلف دنیا، کاهش نرخ بهره، افزایش نرخ تورم انتظاری، تضعیف شاخص دلار و بازگشت اقتصاد‌ها برای سرمایه گذاری خصوصا چین بعد از کاهش بیماری کرونا را می‌توان از دلایل خوشبینی به رشد بازار‌های دنیا در آینده مطرح کرد.

بهمنش این سوال را که آیا بازار بورس ایران هم متاثر از بازار‌های جهانی است؟ این گونه پاسخ داد: بورس ایران در طول سه ماه ۴۰درصد ریزش داشت که عمده دلایل آن هم ورود نقدینگی به این بازار است، ولی به نظر می‌رسد که تاثیر چندانی از بازار‌های بین المللی نداشته باشد.

چهار دلیل متمایز بودن بورس ایران از جهان

او دلیل عدم تاثیرپذیری بورس ایران از بازار‌های بین المللی را در چهار دلیل خلاصه کرد و گفت: یک؛ در بورس ما حرف اول را خبر می‌زند نه تحلیل بازار و قیمت‌های جهانی، در این شرایط سرمایه گذاران نگاه فازی نداریم و نگاه آن‌ها صفر و یک است به عبارت دیگر چنین دیدگاهی منتج به این می‌شود که سهامداران با این تحلیل جلو بروند که یک سهم خوب است یا نه، صف خرید می‌شود یا صف فروش، البته اثر دامنه نوسان هم نمی‌توان در این مورد نادیده گرفت. دوم؛ ریسک تغییر قوانین زیاده، سرمایه‌گذاران بمباران خبری می‌شوند و با یک حجم زیادی از قوانین روبه است که ناخودآگاه آن را به سمت شورتکات (میانبر) و رفتار‌های هیجانی سوق می‌دهد، به هیمن خاطر کم نیست زمان‌هایی که واگرای‌هایی بین رشد قیمت جهانی و رشد قیمت سهام شرکت‌ها وجود دارد، مثلا ارزش شمش cis در بازار‌های جهانی بالا می‌رود، اما نماد‌های فولادی در بازاری بورس تهران در حال منفی خوردن هستند.

وی دلیل سوم را حساسیت بیشتر بورس به اتفاقات داخلی خواند و گفت: بورس ما به تغییر و تحولات داخلی واکنش بیشتری نشان می‌دهد تا به رخداد‌های اقتصادی بین المللی، به عنوان مثال در همین ریزش بازار‌های جهانی، بورس تهران حالت ایزوله به خودش گرفت و بر آن یک اتمسفر دیگه حاکم بود، اما نباید نادیده گرفت که رخداد سیاسی تاثیرات کوتاه مدت بر بازار داخلی دارد، البته افزایش قیمت‌های جهانی هم با یک بازه زمانی و با انعکاس در صورت‌های مالی خودش رو نشان می‌دهد و باعث کاهش p/e و TTM شرکت می‌شود.

این کارشناس ادامه داد: چهارمین دلیل که می‌توان برای سوال بالا عنوان کرد این است که رشد بورس ما بیشتر حاصل نرخ فروش محصولات است در حالی ک در کشور‌های توسعه یافته به دلیل تورم کم رشد بورس بیشتر از مقدار فروش تاثیر می‌پذیرد.