حتی در شرایط تحریم هم ارز تک نرخی بهتر است

به گزارش پول نیوز، حسین محمودی اصل، اقتصاددان گفت: روزی که سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی ابلاغ شد، دولت در نظر داشت که ارز تک نرخی خواهد شد و برای تمامی مصارف و موارد پیش‌بینی‌های لازم شده بود، اما مسئله آن است که این اصل را نادیده گرفته بود که قیمت‌گذاری دستوری برای نرخ ارز نمی‌توان لحاظ کرد.

وی با اشاره به اینکه برخلاف پیش‌بینی دولت نرخ ارز به سمت تک نرخی شدن حرکت نکرد، ادامه داد: مشکل اصلی هم خود رقم ۴۲۰۰ بود. یعنی برای نرخ ارز قیمت‌گذاری دستوری دولتی انجام شد. در حالی که تک نرخی شدن ارز به این معنا است که نرخ در اختیار بازار و عرضه و تقاضا خواهد بود و دولت هیچ ارزی را به عنوان سهمیه از قبیل خرید دارو و کالا‌های اساسی نداشته باشد.

این اقتصاددان اضافه کرد: البته این اقدام معمولا در شرایط ثبات اقتصادی و غیرتحریمی کاملا قابل اجراست، اما ما این فرصت‌ها را از دست داده بودیم به طوری که قبل از تحریم، پیشنهادات مختلفی داشتیم که ارز تک نرخی شود.

محمودی اصل با بیان اینکه در سال ۹۶ ما حدود ۵۰ میلیارد دلار صادرات نفتی و حدود ۴۷ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داشتیم، تصریح کرد: در آن دوره، ما حتی مازاد بر نیازمان ارز داشتیم، اما آن موقع این اتفاق نیفتاد که همه بستر‌ها آماده شود و ارز تک نرخی شود. از جمله بازار متشکل ارزی که خیلی دیر اتفاق افتاد. در حالی که ما می‌توانستیم یک بازار متشکل ارزی داشته باشیم که هم به صورت اسکناس و حواله باشد و هم بتواند بازار آزاد را تحت تاثیر قرار دهد و ملاک قیمت‌گذاری باشد.

 

---

بیشتر بخوانید: مقصر دانستن بانک مرکزی در بحث تورم درست نیست

---

این اقتصاددان تاکید کرد: حتی در شرایط تحریم ارز تک نرخی قطعا می‌تواند بسیار مفیدتر باشد چرا که ارز‌های سهمیه‌ای تحت عنوان ارز ۴۲۰۰ تومانی و نظایر آن که به صورت سهمیه‌ای داده می‌شود، مازاد تقاضا ایجاد می‌کند و به رانت دامن می‌زند. یعنی میزان تقاضا برای چنین سهمیه‌ای بالا می‌رود و حضور سوداگران و دلالان به تورم دامن می‌زند.

محمودی اصل یادآور شد: در حالت عادی، احساس بازار این است که مثلا ارز مورد نیاز ۲۰ میلیارد دلار است و معاملات حول همان عدد شکل می‌گیرد. در شرایطی که ما بخشی از بازار را سهمیه‌ای کنیم، تقاضا‌های مختلفی در سامانه ثبت می‌شود و بازار به این سمت می‌رود که انگار نیاز مثلا ۵۰ میلیارد دلار است و این نیاز کاذب باعث می‌شود که التهابات در بازار ارز تشدید شود.

این اقتصاددان با تاکید بر اینکه از منظر اقتصادی کاملا با ارز حمایتی مخالف است، تصریح کرد: این امر نشان داد که کارساز نیست و حتی تورم کالا‌هایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌گرفته‌اند بیشتر از کالا‌هایی است که این ارز به آن‌ها تعلق نگرفته است. دلیل این امر هم این است که ایجاد سهمیه ارزی با نرخ پایین‌تر تنها دلالی و واسطه‌گری را افزایش داده و به رانت دامن زده است.

محمودی اصل خاطرنشان کرد: هیچ چاره‌ای نداریم جز اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کنیم. البته الان برخی دوستان نگران این هستند که این امر موجب عوارضی بر بازار‌ها شود، اما ما در مورد گوشت تجربه داشتیم، وقتی گوشت سهمیه‌ای حذف شد، اتفاقا قیمت گوشت به تعادل رسید و کنترل شد.

وی با بیان اینکه ارز سهمیه‌ای در دولت‌های مختلف اسامی گوناگونی همچون ارز مبادله‌ای، ارز یارانه‌ای، ارز ۴ هزار و دویستی و نظایر این داشته است، ادامه داد: یکی از مصائب بزرگ ما این است که اگر ارز حمایتی قیمت کمتر از این هم داشته باشد، نه تنها به تولید داخلی کمک نمی‌کند بلکه پدیده قاچاق معکوس را افزایش می‌دهد.