پیمان «آکوس» و استاندارد دوگانه آمریکا درباره «ان پی تی»

«جیمز اکتون»، مدیر برنامه سیاست هسته‌ای بنیاد «کارنگی» در یادداشتی به تاثیرات مخرب پیمان امنیتی سه جانبه آمریکا، انگلیس و استرالیا موسوم به «آکوس» بر معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای «NPT» پرداخت و آن را رویه‌ای نگران کننده برای سیاست منع گسترش تسلیحات هسته‌ای خواند.

وی تاکید دارد که پیامد‌های منفی و جدی آکوس برای معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای غیرقابل چشمپوشی است؛ زیرا استرالیا هنگام استفاده از زیردریایی‌های هسته‌ای به نخستین کشور بدون سلاح هسته‌ای که قادر به استفاده از حفره سیستم بازرسی آژانس بین المللی انرژی اتمی است، تبدیل می‌شود.

از این منظر، رویه شدن اتفاق اخیر مخرب بوده و احتمالا به کشور‌های مایل به داشتن سلاح هسته‌ای این امکان را می‌دهد تا برنامه رآکتور‌های دریایی را پوشش توسعه سلاح‌های هسته‌ای خود قرار دهند.

آکتون نخست به تشریح «ان پی تی» پرداخته و نوشت، این پیمان با هدف جلوگیری از اشاعه هسته‌ای برای بهره مندی از برنامه‌های صلح آمیز انرژی اتمی در نظر گرفته شده است.

از نظر آکتون، پیامد‌های منفی آکوس برای ان پی تی به مراتب بیشتر از مزایای نظامی و استراتژیک آن است.

وی در ادامه به موضوع از بین رفتن اعتبار، آمریکا در زمینه اجرای «ان پی تی» پرداخته و تاکید دارد که آمریکا، بنا به منافع شخصی استاندارد‌های دوگانه‌ای در این زمینه دارد و کشور‌های دیگر تاکنون قدرت لازم برای تدوین قوانینی را که مانع توسعه تسلیحات هسته‌ای واشنگتن شوند، در اختیار ندارند.

وجود چنین استاندارد‌های دوگانه‌ای به صورت بالقوه می‌تواند سبب سوءاستفاده اشاعه دهندگان احتمالی تسلیحات هسته‌ای شود.

از دیدگاه نویسنده یادداشت، آکوس اگر استاندارد دوگانه جدیدی ایجاد نکند، دستکم یک استاندارد دوگانه موجود را تقویت می‌کند و آن هم سوءاستفاده از حفره آشکار و نگران کننده در پادمان‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی است.