بررسی مشکلات اقتصادی ایلام

دوم مهرماه و مصادف با سالروز گرامیداشت دفاع مقدس در چهارمین سفر استانی دولت سیزدهم، ایلام میزبان رئیس جمهوری بود و این نوید و بارقه امیدی برای طلایه‌داران هشت سال حماسه و ایثار که پیشانی عتبات عالیات و راه کربلای معلا در آستانه اربعین حسینی است تا با برنامه‌ریزی‌های اصولی و مدون راه برون‌رفت ایلام از محرومیت و توسعه نیافتگی کم کم هموار شود.

پدیده‌های شومی، چون فقر، محرومیت، بیکاری پنهان و‌مزمن، فقدان فرصت‌های اشتغال، مهاجرت اجباری به سایر استان‌ها، اعتیاد، بالا رفتن تصاعدی طلاق در سال‌های اخیر روبرو بوده است و از سوی دیگر مهاجرت قشر تحصل کرده این استان یکی از معضلات اصلی استان ایلام و همچنین بیشتر استان‌های کشورمان است.

به گفته دکتر موسی نژاد استاد دانشگاه آزاد اسلامی ایلام میزان خودکشی در چند سال گذشته در ایلام و۱۰شهرستان تابعه آن به طرز اسفناکی بالاتر رفته است که واقعا فاجعه است به طوری که بر حسب جمعیت استان که کوچکترین استان کشور از این مقیاس است در کشور در صدر رنکینگ این معضل اجتماعی قرار گرفته است و آمار مرگ و میر بر اثر کرونا که از عدد۱۰۰۰در این بازه۲۰ماهه گذشته است مزید بر علت شده و باعث کم انگیزگی و‌کم توجهی مسئولان به آسیب‌های اجتماعی که پیش‌تر در بالا ذکر آن رفت شده است.

این آسیب‌های کلان و فاکتور‌های عدم توسعه و توسعه نیافتگی برای مردم ایلام آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی با بار آورده است؛ این در حالی است که امروزه نیاز به رشد و توسعه مترادف با خروج از فرایند زندگی معنی شده است.

استان ایلام با برخورداری از محصولات نامطلوب عدم توسعه سناریوی بعضی دوگانگی‌ها و عدم تعادل‌هاست؛ این دوگانگی‌ها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و… نمود یافته است که از یک طرف استان‌هایی، چون تهران، اصفهان، مرکزی، شیراز، تبریز و… قد علم کرده و از طرف دیگر استان‌های ایلام، سیستان و بلوچستان، کردستان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و… سر برآورده است.

تمرکز بر افزایش رشد صادرات از مرز مهران به کشور عراق، بعنوان یک مزیت مهم و همچنین تکمیل سامانه گرمسیری بعنوان یک پروژه اقتصادی و اشتغالزای و تکمیل زنجیره تولید در بخش نفت و گاز و توسعه رونق بخش گردشگری برای گذر از مشکلات اقتصادی هستند.

سامانه بزرگ گرمسیری و سد بزرگ کنجانچم با هدف حل مشکلات کشاورزان مهمترین مصوبه جلسه شورای اداری استان بود. با اختصاص اعتبار لازم شبکه آب و طرح آبرسانی به شهرستان ملکشاهی که سال‌هاست مردم این شهرستان را با مشکل مواجه کرده است تکمیل می‌شود.

استفاده از تمام ظرفیت‌های استان ایلام برای توسعه همه جانبه توسعه میادین نفت و گاز با هدف اشتغال زایی در استان ایلام با موضوع اشتغال که در دستور کار دولت قرار گرفته است.
استانی که از نظر توزیع فضایی یکی از چهره‌های محروم و از مناطق توسعه نیافته و به عبارتی دقیق‌تر کمتر توسعه یافته کشور نسبت به سایر مناطق کشور قلمداد شده و به شمار می‌رود که دهستان زردلان شهرستان تازه تاسیس هلیلان با فاصله ۲۲۰ کیلومتری از مرکز ایلام بدون اغراق شاید آخرین نقطه دنیا باشد که هنوز امکانات ابتدایی زندگی در روستا‌های گلدره، شاران میدر، باغ، چنارآباد و… هم در دسترس مردم نیست و مردم این منطقه با دامداری اندک و تهیه ذغال از جنگل‌های منطقه روزگار می‌گذرانند.

سال‌های گذشته مشکلاتی ازجمله تحریم‌ها، تورم، افزایش قیمت مواد اولیه و... سبب شد برخی از تولیدکنندگان و صنعتگران توان مقابله با مشکلات را نداشته و اقدام به تعطیلی واحد‌های تولیدی خود کنند که این امر مشکلات دیگری از قبیل بیکاری کارگران و کاهش تولید را در پی داشت. به گفته تعدادی از صنعتگران ایلامی، بیش از ۹۰ درصد دلیل رکود واحد‌های صنعتی در استان ایلام به مشکلات مالی مربوط می‌شود.

ده‌ها واحد تولیدی در استان ایلام که فعالیت آن‌ها اشتغال صد‌ها نفر را درگذشته به دنبال داشته، به دلیل مشکلات مالی و عدم همکاری برخی بانک‌ها تعطیل‌شده‌اند و رفع مشکلات واحد‌های تولیدی و بازگشت آن‌ها به چرخه تولید نیازمند توجه و مساعدت مسئولان است.

علی‌رغم تلاش‌هایی که در مناطق و شهرستان‌های مختلف آن صورت گرفته هنوز ناهمگونی و نابرابری در جذب فرصت‌های زندگی انسانی‌تر و به طور کلی پارادوکس‌هایی را با توجه به موقعیت جغرافیایی و توپولوژی خاص در خود می‌پروراند؛ برخی از این فاکتور‌ها ساختاری بوده و ریشه در ساختار اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و موقعیت ژئوپلتیک این استان دارد و در واقع بازخورد داخلی داشته و بعضی دیگر دستاورد و کارکرد سیاست‌ها و راهبرد‌هایی بوده که توسط دولتمردان مرکزی و محلی در این منطقه آزمون شده‌اند. اغلب نیاز‌های مناطق خاصی برآورده شده که به عدم تعادل نسبی در توسعه ساختار‌ها بین آن‌ها منجر شده است.

با توجه به این‌که صنعت و تولید تأثیر بسزایی در توسعه اقتصادی استان ایلام دارد و باید قوانینی که مانع تولید و اشتغال هستند برداشته شود و از صنعتگران و تولیدکنندگان حمایت شود فعالیت آن‌ها برای توسعه استان فراهم شود.

 

با توجه به ظرفیت‌های استان ایلام درزمینهٔ نفت-گاز، پتروشیمی، گردشگری نباید جوانان استانی که پتانسیل‌های بالایی در حوزه‌های مختلف دارد با مشکل بیکاری مواجه باشند.