مراقبت از کم‌کاری تیروئید پس از ابتلا به کرونا

خیلی از بیماری‌های ویروسی می‌توانند التهاب تیروئید ایجاد کنند. وقتی تیروئید ملتهب شد، در ابتدا پر کار می‌شود و پس از این که در نتیجه این التهاب بافت‌های تیروئید آسیب دید، فرد را دچار کم کاری تیروئید می‌کند.

دکتر سید مهدی فرساد، فوق تخصص جراحی ریه و نفر اول برد فوق تخصصی کشور در گفتگو با خبرنگار علاج نیوز گفت: کسانی که کرونا می‌گیرند، ممکن است در آینده دچار کم‌کاری تیروئید شوند. یکی از علت‌های کم‌کاری تیروئید بیماری‌های ویروسی است. بعضی از بیماری‌های ویروسی می‌توانند غده تیروئید افراد را درگیر کند، در این صورت تیروئید ملتهب و پر کار می‌شود و پس از این که التهاب به بافت‌های تیروئید آسیب زد، فرد دچار کم‌کاری تیروئید خواهد شد. از این رو کسانی که به کرونا مبتلا می‌شوند، ممکن است در آینده با اختلال کم‌کاری تیروئید مواجه شوند.

اختلالات تیروئید
دکتر فرساد در خصوص اختلالات تیروئید گفت: اختلالات تیروئید علل متعددی دارد. یکی از عواملی که می‌تواند منجر به اختلالات تیروئید شود، کمبود ید در بدن است که در نتیجه آن تیروئید کم کار می‌شود.

تیروئید برای تولید هرمن‌ها به ید نیاز دارد. وقتی بدن ید کافی در اختیار داشته باشد، غده تیروئید هم می‌تواند هرمن کافی تولید و با استفاده از آن فعالیت‌های بدن را تنظیم کند؛ اما وقتی ید کافی به بدن نرسد، تیروئید برای جبران آن رشد می‌کند تا بتواند به فعالیت خود ادامه بدهد؛ در این صورت است که ما دچار گواتر یا همان باد غبغبی که در قدیم می‌گفتند می‌شویم؛ یعنی غده تیروئید بزرگ می‌شود؛ بنابراین یکی از راه‌های پیشگیری از کم‌کاری تیروئید این است که مصرف ید در تغذیه روزانه لحاظ شود.

علائم کم‌کاری تیروئید
وی در ادامه افزود: در کم‌کاری تیروئید، اشتهای فرد کم می‌شود؛ اما حس می‌کند که دارد چاق می‌شود. چون آب درون رگ‌ها به فضای میان بافتی بدن می‌آید، بدن دچار ورم می‌شود. چشم‌ها و صورت این افراد ورم می‌کند. همیشه احساس خستگی دارند. ریزش مو در این بیماران دیده می‌شود و ضربان قلبشان پایین می‌آید.

علل ندول‌های تیروئید
فوق تخصص جراحی ریه همچنین گفت: یکی از شایع‌ترین علل ندول‌های تیروئید، همان کم‌کاری تیروئید است. وقتی تیروئید بزرگ می‌شود. بعضی از بخش‌های آن رشد بیشتری دارند و بعضی بخش‌ها هم کمتر؛ در این صورت ندول تیروئید به وجود می‌آید. ندول‌های تیروئید عموما خوش خیم هستند؛ ولی باید تحت نظر پزشک باشند؛ که در صورت لزوم سونوگرافی و نمونه‌برداری انجام پذیرد. ندول‌های تیروئید گاهی ممکن است تبدیل به سرطان شوند.

به ویژه اگر رشدشان زیاد باشد؛ اما ندول‌ها و سرطان‌های تیروئید خیلی ربطی به کم‌کاری یا پر کاری تیروئید ندارند؛ یعنی ممکن است فرد سرطان تیروئید داشته باشد. ولی کارایی تیروئید او نرمال باشد؛ بنابراین این دو موضوع را باید کاملا از هم تفکیک کرد. اکثر ندول‌های تیروئید، هیچ نوع درمان جراحی نیاز ندارند، حتی درمان دارویی هم تجویز نمی‌شود؛ یعنی اگر فردی ندول تیروئید داشته باشد. ولی دچار کم‌کاری یا پر کاری تیروئید نباشد، اصلاً به درمان دارویی احتیاج ندارد؛ ولی گاهی رشد ندول‌ها زیاد است.

در این صورت ممکن است بر حسب وضعیت بیمار، پزشک آن را خارج و جراحی کند. به طور مثال اگر رشد ندول آن قدر زیاد باشد که پزشک احتمال سرطان بدهد. یا آن قدر بزرگ شود که از لحاظ زیبایی برای بیمار اشکال ایجاد کند؛ و یا این که مشکلات تنفسی و بلع برای او به وجود بیاورد، جراحی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

علل پرکاری تیروئید
وی همچنین گفت: علت‌های پر کاری تیروئید معمولا ناشناخته است. یکی از علت‌ها مصرف برخی از دارو‌ها و یا برخی بیماری‌ها است. مهم‌ترین نکته‌ای که مردم باید در نظر داشته باشند. این است که در صورت بروز علائم تیروئید به پزشک مراجعه کنند. وجود علائمی چون؛ لاغری، تعریق زیاد و تحمل کم در مقابل گرما، تنش‌های عصبی، مرطوب بودن دائمی پوست، ریزش و نازکی مو، بالا رفتن ضربان قلب و درشتی حدقه چشم خبر از پر کاری تیروئید می‌دهد.

سرطان تیروئید
فوق تخصص جراحی ریه در خصوص سرطان‌های تیروئید این چنین توضیح داد: ما سرطان تیروئید را به چند دسته تقسیم می‌کنیم. سرطان‌های پاپیلاری، سرطان‌های فولیکولار، سرطان‌های ندولاری، و سرطان‌های آناپلاستیک. شایع‌ترین نوع سرطان تیروئید، سرطان پاپیلاری است که بیشتر در خانم‌ها دیده می‌شود. ۳۰ درصد علت این سرطان‌ها ممکن است ارثی باشد. بخش زیادی از آن علت‌های ناشناخته دارد و بخشی هم به دلیل اشعه رادیو اکتیو است.

افرادی که در نزدیکی نیروگاه‌های اتمی زندگی می‌کنند. ممکن است به این نوع سرطان مبتلا شوند. همچنین در گذشته برای درمان کچلی کودکان از اشعه ایکس استفاده می‌کردند. بعد‌ها متوجه شدند که همین اشعه ایکس می‌تواند افراد را مستعد به سرطان تیروئید کند.

وی افزود: عموم سرطان‌های تیروئید جراحی می‌شوند. یک روش عمده برای جراحی سرطان‌های تیروئیدی وجود دارد که باید کل غده تیروئید فرد خارج شود. البته در بعضی استثنا‌ها نیاز نیست تمام غده خارج شود. ولی عموم پزشکان معتقدند که باید کل غده تیروئید فردی را که سرطان تیروئید دارد، خارج کرد. گاهی اگر سرطان دست‌اندازی کرده باشد به غده‌های لنفاویی گردن بیمار، لازم است آن هم خارج شود.

فرساد در پایان ضمن تأکید بر این که سرطان‌های تیروئید به شیمی درمانی نیاز ندارند گفت: پس از جراحی بیشتر بیماران بر حسب نیاز، ممکن است ید رادیو اکتیو بگیرند. ید را با یک ماده رادیو اکتیو ترکیب می‌کنند و به بیمار تزریق می‌شود. این ترکیب سعی می‌کند سلول‌های سرطان تیروئیدی را که احتمالا باقی مانده است، از بین ببرد.

منبع: علاج نیوز