روی خوش مردم به خرید لوازم خانگی ایرانی باوجود فراوانی نمونه خارجی/‌‌تولیدکننده دنبال افزایش کیفیت باشد

در سال ۹۷ با تشدید تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران، برخی شرکت‌های لوازم خانگی از جمله دو شرکت کره‌ای سامسونگ و ال‌جی بعد از سال‌ها فعالیت، کشور را ترک کردند.

با این شرایط بازار لوازم خانگی که به گفته کیوان گردان، مدیرکل صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت، تا سه سال پیش ۶۰ درصد آن از طریق واردات تامین می‌شد، دچار تلاطمات شدیدی شد و تا ماه‌ها بعد از خروج برند‌های خارجی لوازم خانگی از ایران، نه تنها قیمت‌ها به شدت افزایش یافت بلکه برخی کالا‌ها کمیاب و حتی نایاب شد.

همین موضوع سبب شد تا شرکت‌های تولید کننده لوازم خانگی داخلی باوجود مشکلات فراوان به دنبال توسعه داخلی سازی لوازم خانگی حرکت کنند و با وجود همه مشکلات از جمله تامین قطعات، تامین ارز مورد نیاز واحد‌های تولیدی برای واردات قطعات تولید و تورم؛ طی سه سال گذشته به نتایج خوبی دست یافتند که به گفته مدیرکل صنایع فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت، در چند سال گذشته با رشد ۷۸ درصدی در صنعت لوازم خانگی توانسته‌ایم نیاز بازار را در اقلام بزرگ به طول کامل تامین کنیم؛ بنابراین در فاصله تقریبا کوتاهی با افزایش تولیدات داخلی و جایگزینی برند‌های داخلی به جای برند‌های کره‌ای، بازار لوازم خانگی از سیطره دو برنده کره‌ای خارج شد و کالا‌های تولید داخلی بیشتر در بازار خودنمایی کردند.

نکته قابل توجه در بازار لوازم خانگی آن است که اکنون با این تغییرات، آیا گرایش و علاقمندی مردم نسبت به مصرف لوازم خانگی داخلی نسبت به گذشته تغییر کرده است یا خیر؟ آیا با توجه به تلاش شرکت‌های تولید کننده داخلی در سه سال اخیر برای ارتقا کمیت و کیفیت لوازم خانگی، تولیدات داخلی در بازار توانسته‌اند جایگاه مقبولی را در بین مردم پیدا کند؟

مرکز آمار ایران در گزارشی اعلام کرده است که از بین خانوار‌هایی که در سال ۱۳۹۹ لوازم برقی خریده‌اند، ۵۱.۸ درصد آن‌ها لوازم برقی تولید داخلی را خریداری کرده‌اند و ۳۶.۸ درصد نیز لوازم برقی خارجی را خریداری کرده‌اند و ۱۱.۴ درصد نیز هر دو نوع لوازم برقی داخلی و خارجی را انتخاب کرده اند.

با وجود این آمار، به سراغ با فروشندگان و مصرف کنندگان لوازم خانگی رفتیم و نظرات مردم را درباره اینکه در حال حاضر لوازم خانگی داخلی را می‌پسندند یا خارجی، و دلایل این انتخاب را جویا شدیم.

* بازار راکد هست، اما تمایل به خرید لوازم خانگی داخلی افزایش یافته است

حمیدرضا شفیعی، یکی از فروشندگان لوازم خانگی در بازار امین حضور تهران که حدود ۱۰ سال است در این بازار فعالیت می‌کند، در مورد وضعیت این بازار، به فارس می‌گوید: بازار در رکود شدیدی به سر می‌برد و به علت افزایش قیمت‌ها قدرت خرید مردم کاهش یافته است.

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به جمع شدن برند‌های لوازم خانگی کره‌ای، آیا مردم گرایش بیشتری نسبت به خرید لوازم خانگی ایرانی پیدا کرده اند؟ گفت: اگر منظورتان از برند‌های کره‌ای سامسونگ و ال جی است باید بگویم که این کالا‌ها به راحتی برای مشتریان قابل دسترس است با این تفاوت که این کالا‌ها به جای واردات از کره، از چین می‌آید و در چین نیز مونتاژ می‌شود و به صورت قاچاق و از طریق کوله بری وارد کشور می‌شود بنابراین در همین بازار، برخی از فروشندگان در صورت وجود تقاضا، کالا را برای مشتریان خود فراهم می‌کنند.

این فروشنده لوازم خانگی در پاسخ به این سوال که باوجود بحث مبارزه با قاچاق در سطح عرضه، اینگونه کالا‌ها چگونه قابل عرضه است؟ گفت: اغلب این کالا‌ها توسط فروشگاه‌هایی عرضه می‌شود که فاقد جواز کسب هستند، ضمن اینکه این کالا‌ها معمولا در مغازه‌ها نگهداری نمی‌شوند و در صورت تقاضا، درب منزل به مشتری تحویل داده می‌شود.

وی درباره خدمات پس از فروش این کالا‌ها اظهار داشت: من فروشنده این کالا‌ها نیستم، اما شنیده‌ام که برخی از شرکت‌های خصوصی نسبت به گارانتی آن‌ها اقدام می‌کنند، اما در کل گارانتی آن‌ها اعتباری ندارد.

این فروشنده در پاسخ به اینکه در شرایط فعلی آیا گرایش مردم نسبت به خرید لوازم خانگی ایرانی بیشتر شده است؟ گفت: قطعا نوع خرید لوازم خانگی بستگی به بودجه در نظر گرفته شده دارد، اما با توجه به اینکه در حال حاضر برند‌های خارجی موجود در بازار اصل نیست و اغلب مونتاژ کشور چین است و قیمت‌ها نیز بسیار گران است بنابراین مردم خرید لوازم خانگی داخلی را به لوازم خانگی خارجی ترجیح می‌دهند.

وی با اشاره به کلاهبرداری و تقلب در بازار لوازم خانگی، اظهار داشت: متاسفانه در این بازار برخی از فروشندگان، لوازم خانگی داخلی را با تعویض برند با قیمت دو یا سه برابر گران‌تر به عنوان کالای خارجی به مردم می‌فروشند.

شفیعی اظهار داشت: در بازار فعلی لوازم خانگی، تولید داخلی به لحاظ کیفیت و خدمات پس از فروش بسیار با کیفیت‌تر است و کسانی که در سال‌های اخیر از لوازم خانگی تولید داخلی استفاده کرده‌اند و نسبت به کیفیت این کالا‌ها اطمینان کسب کرده اند، راحت‌تر برای خرید مجدد لوازم خانگی خود را از میان کالا‌های ایرانی انتخاب می‌کنند.

وی بیان داشت: در حال حاضر به طور متوسط قیمت یک یخچال ساید ایرانی در بین برند‌های مختلف بین ۳۰ تا ۴۵ میلیون تومان است در حالی که حداقل قیمت یک یخچال ساید خارجی که از اصل بودن آن نیز اطمینان کاملی وجود ندارد، ۵۵ تا ۶۰ میلیون تومان است.

شفیعی اظهار داشت: تمایل مردم برای خرید کالای ایرانی افزایش یافته است البته برخی از لوازم خانگی داخلی مانند ماشین لباس‌شویی و اجاق گاز نیز به علت کیفیت بالا از سال‌ها قبل در میان مردم طرفدار زیادی داشته است، اما اکنون مردم نسبت به خرید یخچال و فریزر ایرانی و حتی ماشین ظرف‌شویی ایرانی نیز تمایل بیشتری از خود نشان می‌دهند.

* لوازم خانگی داخلی را به خارجی ترجیح می‌دهم

یکی از خریدار‌هایی که برای خرید یخچال فریزر به بازار امین حضور آمده است، در این‌باره می‌گوید: با توجه به مبلغی که برای خرید یخچال و فریزر در نظر گرفته‌ام باید یک کالای ایرانی را خریداری کنم و از آنجا که یکی از اقوامم سال گذشته یک یخچال و فریزر ایرانی را خریداری کرده و از کیفیت و خدمات پس از فروش آن نیز بسیار راضی است من نیز تصمیم گرفته ام تا همان برند را خریداری کنم.

‌خانم احمدی این را هم گفت که در گذشته هیچ علاقه‌ای به خرید لوازم خانگی ایرانی نداشتم، اما در حال حاضر با توجه به افزایش قیمت‌ها و همچنین از آنجا که اصالت لوازم خانگی خارجی قابل اطمینان نیست، ترجیح می‌دهم یک یخچال و فریزر ایرانی خریداری کنم.

‌وی می‌گوید: به چند مغازه برای خرید یخچال و فریزر مراجعه کرده‌ام که یکی از مغازه پیشنهاد یخچال و فریزر ساید سامسونگ را به من داد که قیمت آن ۸۰ میلیون تومان بود که ۴۰ میلیون تومان آن را به عنوان بیعانه دریافت می‌کرد و باقی آن را به بعد از تحویل کالا دریافت می‌کرد، البته خرید یخچال و فریزر با چنین قیمتی برای من مقدور نیست، بنابراین ترجیح می‌دهم کالای ایرانی با قیمت پایین‌تر و اطمینان خاطر بیشتر خریداری کنم.

* لزوم افزایش کیفیت لوازم خانگی داخلی

یکی دیگر از مشتریانی که برای خرید ماشین ظرف‌شویی در حال مشاوره گرفتن از فروشند بود، پس از گشت و گذاری در مغازه سر صحبت را باز کرد و گفت: حدود ۸ ماه پیش برای خرید یک ماشین ظرف شویی مبلغی را به عنوان بیعانه به یک فروشنده پرداخت کردم و مقرر شد ظرف دو تا سه هفته ماشین ظرف شویی را به قیمت ۱۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به من تحویل دهد، اما بعد از مدتی فروشنده اعلام کرد که به دلیل توقف موقت خط تولید ماشین ظرف شویی، کارخانه قادر به تولید ماشین ظرف شویی نیست و حالا نمی‌تواند سفارشات مشتریان را تامین کند.

به گفته خانم محمدی، ظاهراً کارخانه به فروشنده اعلام کرده بود که برخی از قطعات ماشین ظرف‌شویی وارداتی است و از آنجا که نتوانسته‌اند این واردات را انجام دهند خط تولید به صورت موقت متوقف شده و معلوم هم نیست چه زمانی خط تولید دوباره تولید خود را آغاز کند و ضمن اینکه بعد از واردات قطعات، قیمت نهایی ماشین ظرف شویی نیز معلوم نیست که چقدر افزایش یابد.

وی می‌گوید: بعد از حدود یک ماه فروشنده با من تماس گرفت و گفت که یک ماشین ظرف شویی با همان مشخصات که مورد نظرم بوده به قیمت ۱۹ میلیون تومان موجود است که البته با توجه به ۳ میلیون و ۲۰۰ میلیون تومان افزایش قیمت، از خرید منصرف شدم، اما امروز بعد از گذشت چند ماه به بازار آمده‌ام تا نسبت به خرید اقدام کنم.

خانم محمدی می‌گفت: ماشین لباس‌شویی و یخچال و فریزری که در خانه استفاده می‌کند هر دو ایرانی است هر دو این کالا‌ها را سال گذشته خریداری کرده و از کیفیت ماشین لباس شویی کاملا راضی است، اما کیفیت یخچال و فریزر چندان رضایت بخش نیست و حتی در این فاصله کوتاه یک بار نیز خراب شده است و حتی دسته یخچال شکسته است، بدنه یخچال و فریزر‌های ایرانی اصلا قابل مقایسه با کالای خارجی نیست و بدنه بسیار ضعیفی دارد.

وی معتقد بود برای ترغیب مردم به خرید کالای ایرانی، شرط ضروری، کیفیت خوب محصول است، مردم اگر از کیفیت کالای ایرانی راضی باشند قطعا کالای ایرانی را به خارجی ترجیح می‌دهند و دوم باید قیمت آن کالا‌ها نسبت به نمونه خارجی مناسب‌تر باشد.

* لوازم آشپزخانه جهیزیه دخترم را از بین کالا‌های ایرانی انتخاب می‌کنم

خانم دیگری که به همراه دخترش برای خرید جهیزیه دخترش به بازار مراجعه کرده بود، گفت: ترجیح می‌دهد جهیزیه دخترش را از بین کالا‌های ایرانی خریداری کند؛ کالا‌های ایرانی از کیفیت خوبی برخوردارند و بنابراین حاضر نیست یک کالای خارجی را با چند برابر قیمت لوازم خانگی ایرانی خریدار کند.

این خریدار می‌گوید: برخی برند‌های لوازم خانگی داخلی اجاز گاز، ماشین لباس شویی، ماشین ظرف شویی، یخچال و فریزر با کیفیت بسیار خوب تولید می‌کنند‌با دخترم صحبت کردم و تصمیم گرفتیم تا لوازم آشپزخانه اش را از بین لوازم خانگی ایرانی انتخاب کنیم.

وی این را هم گفت که قیمت‌های لوازم خانگی خارجی افزایش زیادی داشته است، برای خرید ماشین لباس شویی، یخچال و فریزر، ماشین ظرف شویی و اجاق گاز ایرانی باید بیش از ۱۰۰ میلیون تومان هزینه کند در حالی هزینه خرید نوع خارجی آن حدود ۳۰۰ میلیون تومان می‌شود.

این خریدار با بیان اینکه به هیچ عنوان تامین ۳۰۰ میلیون تومان برایش امکان پذیر نیست، می‌گوید: البته ۱۰۰ میلیون تومان هم پول کمی نیست و تهیه این مبلغ برای وی بسیار سخت بوده است، ماشین لباس شویی و تلویزیون‌مان هر دو ایرانی است و از کیفیت این کالاها رضایت داریم.

این خانم خریدار این را هم گفت که توقع من از مسئولان و دولت جدید این است که مانع تورم شوند و اجازه ندهند قیمت‌ها افزایش یابد ضمن اینکه تولید کنندگان با افزایش کیفیت باید مانع گرایش مردم به خرید کالا‌های خارجی شوند.

به نظر می‌رسد با خروج برند‌های خارجی و تلاش تولید کنندگان داخلی برای جایگزینی تولیدات داخلی تا حدود زیادی گرایش مردم نسبت به مصرف کالا‌های ایرانی افزایش یافته و با مصرف لوازم خانگی داخلی اطمینان آن‌ها به کیفیت این کالا‌ها نیز افزایش یافته است، اما لازمه حفظ و ارتقا این وضعیت آن است تا روز به روز بر دانش روز خود برای ارتقا کیفیت بیافزایند ضمن آنکه در کنار افزایش کیفیت، نرخ‌ها نیز رقابتی باشد و برای کاهش قیمت‌ها نیز تلاش کنند.