ابوالفضل بازرگان کارشناس مسائل خاورمیانه و پژوهشگر امنیت بینالملل در خصوص ایران به عنوان یکی از قدرتهای منطقه گفت: جمهوری اسلامی ایران روابط خوبی با عراق، سوریه و لبنان دارد و محور ژئوپلتیکی تهران به بغداد و دمشق و از دمشق به بیروت و از بیروت به شرق مدیترانه در دست تهران قرار گرفته و خیلی ناخودآگاه ما نیازمان برای رسیدن به شرق مدیترانه و اروپا را از ترکیه از دست داده ایم. این یک تنگنای جدی برای
ترکیه بود و اینکه میگویند ایران در منطقه محصور میشود اتفاقا اینگونه نیست، این ترکیه بود که محصور شده بود. ما اتفاقا نفوذمان در منطقه خیلی بالا است.
وی گفت: اگر در قالب تصویر بزرگتر نگاه کنید میبینید که نظم منطقهای ما و نظم بین الملل در حال تغییر است. ایالات متحده دیگر تنها ابرقدرت بین المللی نیست و از عراق هم بزودی مجبور است خارج شود. الان بزرگترین تهدید ژئوپلتیک ایالات متحده چین است و هر کاری که میخواست در خاورمیانه در این ۲۰ سال گذشته کند انجام داده است و به بسیاری از اهدافش رسید و به بسیاری از اهدافش هم نرسید. نهایتا ایران هنوز پابرجا است و با استراتژی درست روزبهروز جمهوری اسلامی ایران نفوذش در منطقه بیشتر میشود.
این پژوهشگر امنیت بینالملل در خصوص نقش ترکیه در منطقه و تقابل آن با ایران افزود: ترکیه بسیار تلاش میکند که جای ایالات متحده را در منطقه بگیرد، در افغانستان بسیار زیاد سعی کرد که امنیت افغانستان را تامین کند، اما نتوانست این کار را انجام دهد. نه مردم افغانستان و نه دولت طالبان و نه حتی بزرگترین حامی دولت طالبان که پاکستان باشد اصلا پذیرای این امر نبودند. در عراق و سوریه هم همین مسئله است و ترکیه به شدت شکست خورده و زمین بازی را به ایران باخته و البته ایران برای اینکه ترکیه را شکست بدهد این کار را نکرده برای امنیت منطقهای خودش در این مناطق حضور پیدا کرد و با داعش و تروریستها جنگید و پیروز منطقه شد و نفوذش در منطقه بیش از پیش شد.
وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران دهها سال است که چالش آمریکا در این منطقه است و در برابر نظم آمریکایی در این منطقه مقاومت کرده و قدرت بومی خیلی خوبی هم در منطقه نظامی علیه ایالات متحده کسب کرده و طبیعتا با خروج ایالات متحده ایران است که بیشترین نفوذ را در منطقه پیدا میکند و نه قدرتهای دیگر. اما این باعث میشود که قدرتهای دیگر فعالتر شوند.
بازرگان در خصوص تغییر موضع عربستان نسبت به ایران گفت: عربستان خروج آمریکا از افغانستان را دید و فهمید نمیتواند با آمریکا حساب باز کند و بعد آمریکا پاتریوت هایش را از عربستان خارج کرد، همچنین هفت سال است در جنگ یمن به گل نشسته است. عربستان الان با خروج آمریکا از منطقه میداند که ایران قدرت بیشتری پیدا خواهد کرد پس در محاسبه هزینه و فایده خودش به این نتیجه رسید که به ایران نزدیک شود و عادی سازی روابط با ایران پیدا کند.
این پژوهشگر امنیت بین الملل با بیان اینکه ترکیه هدفش در جمهوری آذربایجان همان هدفی است که در لیبی، افغانستان و قطر دنبال میکند، اظهار داشت: ترکیه از ابزار قومی گرایی و ملی گرایی ترکی خودش استفاده میکند که هزینه حضورش را به حداقل برساند که این همان عمق استراتژیک است و ارتباطی به نوعثمان گرایی و پان ترکیسم ندارد و این حرفها را در مورد ایران هم زده میشد که ایران دنبال احیای امپراطوری یا به دنبال هلال شیعی است و اگر ایران را کنترل نکنید یک کشور بزرگ ایرانی شیعی در منطقه درست میکند. در صورتی که واقعیت امر این بود که ما هم از امنیت ملی و تمامیت ارضی خودمان در منطقه دفاع میکردیم و بازدارندگی غیرمستقیم در منطقه انجام میدادیم.