درگیری در قطب شمال

مرکز بررسی‌ها و پژوهش‌های «الناطور» اردن در بخشی از گزارش خود به قلم «أسعد عبد الرحمن» درباره ثروت‌های موجود در قطب شمال نوشت: قدرت‌های بزرگ جهانی افزون بر اینکه در آسیا، آفریقا و اقیانوس‌های آرام و هند در حال رقابت و درگیری هستند اکنون به دنبال پیدایش ثروت‌های هنگفت در قطب شمالی بر سر این منطقه هم در حال رقابت هستند. این در حالی است که در چارچوب قوانین بین المللی هیچ کشوری مالک قطب شمالی و منطقه اقیانوس منجمد شمالی و مناطق پیرامون آن نیست، اما ۵ کشور روسیه، کانادا، نروژ، دانمارک (از طریق جزیره گرینلند) و آمریکا در این منطقه حضور دارند.

طبق این تحلیل، در سال ۲۰۰۰ میلادی گزارشی که از سوی سازمان ژئوپلتیک آمریکا منتشر شد نشان می‌دهد که قطب شمال دارای ۲۵ درصد از ذخایر نفت و گاز جهانی است که استخراج نشده است. همچنین منطقه دارای ذخایر گسترده‌ای از الماس، طلا، پلاتین، قلع، منگنز، نیکل و سرب است. در این منطقه حدود ۹۰ میلیارد بشکه نفت وجود دارد. این مقدار می‌تواند به مدت ۱۲ سال تقاضای آمریکا به نفت را تامین کند. افزون بر این، بیش از ۵۰ تریلیون متر مکعب گاز طبیعی در این منطقه وجود دارد.

با وجود اینکه معاهده‌های بین المللی نشان می‌دهد که هیچ کشوری مالک قطب شمال نیست از آن سال به بعد قدرت‌های بزرگ جهانی به منطقه قطب شمالی توجه ویژه‌ای کرده اند و تنش‌ها به طور پرشتابی بر سر این منطقه افزایش یابد. هر یک از کشور‌های هم مرز قطب شمالی، خواهان استفاده از ثروت‌های آن هستند. روسیه نخستین کشوری است که توانسته است در منطقه قطب شمالی نفت و گاز استخراج کند. این کشور قطب شمالی را بخشی جدایی ناپذیر از اقتصاد و منطقه خود به شمار می‌آورد. خطوط ساحلی روسیه حدود ۵۳ درصد از سواحل اقیانوس منجمد شمالی را تشکیل می‌دهد؛ نزدیک به ۲ میلیون تن از جمعیت این کشور در این منطقه سکونت دارند که این جمعیت حدود نیمی از جمعیت کل منطقه قطب شمال را تشکیل می‌دهند.

افزون بر روسیه و آمریکا، کشور‌های سوئد، فنلاند، ایسلند، چین، ژاپن و کره جنوبی نیز خواهان نفوذ در قطب شمال هستند. با جلب توجه کشور‌های جهانی به قطب شمالی و اعلام روسیه مبنی بر مالکیت بیشتر این مناطق و پیرامون آن، این منطقه به سوی نظامی شدن پیش می‌رود؛ به طوری که قدرت‌های بزرگ، جنگ‌های افزار‌های خود را به سوی این منطقه گسیل می‌کنند.

روسیه اعلام کرده است که مساحت متعلق به روسیه در منطقه قطب شمالی فراتر از مساحت کل فرانسه و آلمان است. این موضوع عصبانیت آمریکا را به دنبال داشت و ۲۷ هزار سرباز آمریکایی را در منطقه آلاسکا در نزدیکی روسیه مستقر و در این منطقه مانور‌هایی را برگزار کرد. همچنین این کشور از کانادا و دانمارک به عنوان همپیمانان خود در ناتو خواست توسعه برنامه‌هایی برای ساخت یخ شکن‌های نظامی و ایجاد واحد‌های رزمی آماده عملیات در اعماق قطب شمال را در دستور کار قرار دهند.

به نوشته الناطور، چین هم به عنوان کشوری که در حال قدرت یابی است هرگز از ثروت‌های قطب شمال چشم پوشی نخواهد کرد. این کشور طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ بیش از ۹۰ میلیارد دلار در منطقه قطب شمالی سرمایه گذاری کرده است. این کشور مسیر‌های قطب شمال را همواره می‌کند تا فاصله اقیانوس اطلس و آرام کوتاه‌تر شود.