تنها کسانی که در ۴ سال اخیر سود درو کردند

پس از مدتها گزارشی از وضعیت نظام بانکی کشور توسط وزارت اقتصاد منتشر شد که نشان می دهد نظام بانکی ایران با میدان داری بانک های خصوصی مقصر اصلی وضعیت اقتصادی کنونی هستند و با سپرده های مردم به عنوان مال شخصی برخورد کرده و برخلاف روح نظام بانکی به عنوان واسطه گر مالی عمل نمی کنند.

گزارش تازه وزارت اقتصاد درباره نسبت تسهیلات به سپرده های بانکی نشان می دهد که متوسط نسبت تسهیلات به سپرده پس از کسر سپرده قانونی در بانک های خصوصی و مؤسسات اعتباری غیربانکی معادل 63 درصد و پایین تر از بانک های دیگر است.

یعنی بانک های خصوصی 37 درصد از سپرده های مردم را وام نداده و یحتمل صرف خرید دارایی های مختلف مانند مستغلات، سهام شرکت ها، ارز و طلا و ... کرده اند که کاملا خلاف قانون و روح واسطه گری مالی نظام بانکی است.

این اختیارات کامل بانک های خصوصی درحالی رقم خورده است که متوسط نسبت تسهیلات به سپرده پس از کسر سپرده قانونی بانکهای تخصصی دولتی معادل 126 درصد است. این شاخص در بانک های تجاری دولتی معادل 79 درصد و در بانک های خصوصی شده معادل 86 درصد بوده است. چنانچه ملاحظه می کنید بانک های دولتی که خود وضعیت قابل دفاعای ندارند و نمی توان آنها را کارآمد نامید، با فاصله از بانک های خصوصی بهتر عمل کرده اند.

بررسی ها نشان می دهد که بخش قابل توجهی از وام های پرداختی توسط بانک های خصوصی به ذی نفعان مرتبط بوده است و نه مردم و فعالان اقتصادی و نمی توان 63 درصد تسهیلات پرداخته شده را هم به حساب عملکرد مثبت آنها گذاشت.

عملکرد عجیب بانک مرکزی در گذشته امکان چنین وضعیتی را می داد زیرا اگرچه بانک ها سپرده های مردم را تسهیلات نداده اند تا با سود آنها بتوانند سود سپرده های مردم را پرداخت کنند، به راحتی از منابع بانک مرکزی برای جبران کسری خود استفاده می کردند که به معنای خلق پول مضاعف و ایجاد تورم بود که دود آن به چشم همه مردم می رود. در کشورهای غربی چون بانک ها امکان خلق پول روزمره ندارند، بانک ها به دنبال مردم عادی که حقوق قابل قبولی داشته و خوش حساب هستند می گردند تا به آنها وام بدهند، اما در ایران به دلیل خزانه بی پایان بانک مرکزی؛ بانک ها از مردم فراری بوده و به عنوان مثال به سختی می توان در میان بانک های خصوصی ردیف وام عادی برای عامه مردم پیدا کرد.

انتظار می رود که دسترسی بانک های خصوصی به منابع بانک مرکزی قطع شده و سنت ویران کننده خط قرمز بودن ورشکستگی بانک های خصوصی برچیده شده و شاهد ورشکستگی و انحلال بانک های خصوصی ناکارآمد مانند همه کشورهای دنیا باشیم.

بانک های خصوصی را می توان خوشبخت ترین گروه از مردم ایران در سالهای اخیر دانست که اگرچه تعداد بسیار اندکی هستند، اما در 4 سال بحرانی از سال 1396 تاکنون اقتصاد ایران نه تنها سختی نکشیدند بلکه سودهای هنگفتی نیز به جیب زدند.