چندی پیش رئیس دولت به دستگاهها دستور داد زمینه آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران در سایر کشورها را فراهم کنند که در این بین، اعداد و ارقامی که از میزان بدهی کشورها مطرح میشود که با وجود پیگیری از بانک مرکزی، پاسخی درباره میزان دقیق این ارقام و صحت آنها داده نشد.
کشورهای بدهکار به ایران و میزان بدهی آنها شامل انگلیس معادل۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون پوند، کره جنوبی معادل هشت میلیارد دلار، ژاپن به میزان سه میلیارد دلار، آمریکا سه میلیارد
دلار، عراق معادل شش میلیارد دلار و لوگزامبورگ دو میلیارد دلار است که علت بدهی آنها عمدتا ناشی از صادرات نفت، گاز و برق است که تحریمها مانع از رسیدن پول آنها به کشور شده است.
برآوردها نیز حاکی از آن است که تقریبا پولهای بلوکه شده ایران در سایر کشورها به ۵۰ میلیارد دلار میرسد که آزادسازی و تزریق آنها به بازار ارز نقش مهمی در ساماندهی بازار ارز خواهد داشت، اما طبق نظر کارشناسان، تاکنون هر بار که قیمتها در بازار ارز روند صعودی به خود گرفت، دولتها با آگاهی از تاثیر روانی مثبت انتشار اخبار درباره آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده، از این موضوع برای کاهش قیمتها در بازار ارز استفاده میکنند، درحالیکه این کاهش موقتی بوده و حتی ممکن است با گذشت زمان و مشخص شدن گفتار درمانی این اخبار، اثر منفی نیز داشته است.
میزان معاملات ارز در سامانه نیما یا همان سامانهای که در آن، نیاز ارزیِ
وارد کنندگان تامین میشود در دوره منتهی به هفته سوم آبان ماه به ۳ میلیارد و ۷۱۵ میلیون دلار رسید. این روند، نشان دهنده افزایش ۷۰ درصدی در این مدت و حاکی از بهبود تامین ارز مورد نیاز وارد کنندگان است، به طوری که میزان معاملات از ۴۱۸ میلیون دلار در هفته دوم مهر، به ۷۲۷ میلیون دلار در هفته سوم آبان افزایش یافته است. همزمان با افزایش حجم معاملات، روند قیمتی در سامانه نیما، به طور نسبی کاهش یافته و از ۲۳ هزار و ۴۱۵ تومان به ۲۳ هزار و ۲۶۲ تومان رسیده است.
در همین رابطه میثم رادپور، کارشناس بازار ارز در گفتگو با خبرنگار پول نیوز گفت: محدودیتهایی در طی چند سال اخیر برای واردات به وجود آمد که معنای خبر افزایش تامین نیاز ارزی واردکنندگان شاید این باشد که برخی از محدودیتها برداشته شده و راه برای تقاضاهایی که نهفته بود، هموار میشود و در همین حد خبرخوبی به حساب میآید.
وی افزود: روند بلندمدتی جهت ادامه موفقیتها باید مورد توجه قرار گیرد، لازم به نظر میرسد تا تمامی عوامل با هم دیده شود و دلیل سطح رشد ۷۰ درصدی هم توضیح داده شود تا بتوان آن را حفظ کرد.
درآمدهای کشور صادرات غیرنفتی، صادرات نفت و گاز است، بنابراین همانطور که اشاره کردم، مناسب است تا برای نگهداشتن این شرایط محل افزایش مشخص شود.
این کارشناس بازار ارز اظهار داشت: تاثیر روند بهبود تامین ارز علاوه بر خبر آزاد سازی ۳.۵ میلیارد دلار از منابع ارزی بر بازار ارز نیز خبر مثبتی است و طرف عرضه را مورد تقویت قرار میدهد و باعث میشود کمبود ارز یا مازاد تقاضا تا حدی برطرف شود، اما مسئله دیگر میزان دوام آن است. تا به اینجا، کار مهمی تحقق پیدا کرده، ولی باید معلوم شود که این میزان از کدام محل آزاد شده است تا بتوان آن را حفظ کرد.
رادپور خاطر نشان کرد: آزاد شدن ارز از محل صادرات غیرنفتی، نفتی یا
ارزهای بلوکه شده معنای خاص خود را دارد، شاید با کیفیتترین آزادسازی ارز مربوط به صادرات نفتی باشد، اما با این وجود این افزایش عرضه در میان مدت کمککننده خواهد بود.