صندوق‌های قابل معامله در بورس

صندوق‌ها نیز همانند خرید و فروش سهام، یکی از روش‌های سرمایه گذاری در بورس هستند. با این تفاوت که به این روش سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری غیر مستقیم اطلاق می‌شود. این صندوق‌ها انواع مختلقی دارند که صندوق‌ قابل معامله یا ETF یکی از این انواع هستند. در این مقاله برای آشنایی بیشتر شما، سعی کرده‌ایم تا به زبانی ساده به این سوال که صندوق‌ قابل معامله در بورس (ETF ) چیست؟ پاسخ دهیم.

ویژگی‌های صندوق‌های قابل معامله در بورس

صندوق‌ سرمایه گذاری مشترک پرتفویی از چند دارایی مالی است که به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا با داشتن مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر دارایی‌های مختلف ریسک را در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود کاهش دهند. در واقع افراد با خرید واحد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در چندین دارایی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

در تقسیم‌بندی انواع صندوق‌ها باید گفت دو گروه وجود دارد که یا بر اساس نحوه سرمایه‌گذاری یا بر اساس دارایی‌های صندوق، دسته‌‌بندی می‌شوند. صندوق‌های ETF در زیر مجموعه نحوه سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرند اما اساس کارشان همان صندوق‌های مشترک است که در بالا عنوان کردیم.

در واقع صندوق قابل معامله  ساز و کاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارد با این تفاوت که می‌توان واحدهای آن‌ها را مانند سهام شرکت‌ها معامله کرد. گفتنی است که بعضی از این صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و قابل معامله می‌توانند دنباله‌روی یک بازار، یک صنعت یا نوعی کالای خاص باشند. مثلا نوسانات  یک صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله طلا، با تحرکات قیمت طلا در بازرا هماهنگ است یا روند یک صندوق سرمایه‌گذاری اوراق، با قیمت اوراق موجود در بازار. یک صندوق قابل معامله در سهام نیز هم راستا با روند بازار سهام است.

برای افرادی که به دنبال فعالیت در بازار سهام هستند اما تحمل ریسک زیاد را ندارند یا سواد بورسی برای حل پیچیدگی‌های معاملات مختلف را ندارند، صندوق‌ قابل معامله در بورسETF   می‌تواند بهترین انتخاب  برای سرمایه‌گذاری باشد. این صندوق‌ها روشی برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هستند که با هزینه، ریسک و پیچیدگی کمتر نسبت به خرید و فروش مستقیم سهام می‌توانند اطمینان بیشتر ما را جلب کنند.

انواع صندوق‌های قابل معامله در بورس

انواع مختلفی از ETF در بازارهای مالی جهان و بازار سرمایه ایران وجود دارند که شرایط هر کدام‌شان در امیدنامه آن‌ها ذکر شده است. گفتنی است که انتخاب نوع ETF به روحیه و انتظار سرمایه‌گذار بستگی دارد. از انواع صندوق‌های قابل معامله در بورس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.  

• صندوق قابل معامله در بورس با درآمد ثابت
• صندوق قابل معامله در بورس سهام
• صندوق قابل معامله در بورس مختلط
• صندوق بازار خارجی
• صندوق ارز
• صندوق صنعتی
• صندوق کالایی

در صندوق با درآمد ثابت قابل معامله در بورس، میزان و مقدار رشد کاملا مشخص است چرا که اکثر دارایی در این نوع صندوق در اوراق مشارکت بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه سرمایه‌گذاری می‌شوند. در حقیقت چنانچه یک واحد از این صندوق‌ها را بخریم مقدار مشخصی درآمد کسب می‌کنیم و اگر بخواهیم واحدهای خود را برای مدت‌زمانی کوتاه نگه‌داری کنیم، بازدهی کوچک‌تر از بازدهی سالانه به دست می‌آوریم.

در صندوق قابل معامله در بورس سهامی همان‌طور که از نامش پیداست، سهم‌های مختلفی وجود دارد. با سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها نیازی نیست که ما دائما پیگیر روند قیمت سهام شرکت‌های موجود در بازار باشیم چرا که وجود سهام مختلف از صنایع مختلف در پرتفوی صندوق قابل معامله در بورس، باعث می‌شود در مواقعی که در یک صنعت روند کاهشی وجود داشته باشد و در صنعت دیگر روند افزایشی، ریسک کل سرمایه‌گذاری با تنوع سهام در صندوق خنثی شود. این یعنی ما با یک معامله می‌توانیم در بخش گسترده‌ای از بازار سهام حضور داشته باشیم.

دارایی صندوق مختلط ترکیبی از دو صندوق قبلی است. در حقیقت حداقل ۴۰ درصد از دارایی این صندوق‌ها در سهام و حداقل ۴۰ درصد آن را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. باقی‌مانده نیز بین سهام یا اوراق انتخاب می‌شوند. صندوق ارز، صندوق صنعتی و صندوق کالایی نیز از صندوق‌های ETFی هستند که همه سهام‌شان به ترتیب در ارز، صنعت یا کالا سرمایه‌گذاری شده است.

تفاوت ETF با سایر صندوق‌ها در چیست؟

گفتیم که ساز و کار صندوق‌های ETF شبیه به مشترک است اما در این میان تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. در فهرست تفاوت‌های صندوق قابل معامله در بورس با سایر صندوق‌ها می‌توان گفت که سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله بسیار ساده و آسان است. شما می‌توانید واحدهای این نوع صندوق را در زمان بازار و در طول روز همانند باقی سهم‌ها خرید و فروش کنید. برای این کار احتیاجی به مراجعه حضوری به شعب صندوق و پر کردن فرم‌های صدور یا ابطال ندارید.

تفاوت دیگر در محاسبه لحظه‌‌ای ارزش خالص دارایی‌های صندوق است. همچنین مواردی دیگر چون ارزان‌تر بودن نسبت به سایر صندوق‌ها، عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش‌ها، نامحدود بودندوره فعالیت این صندوق‌ها، بازخرید واحدها در کوتاه مدت و بدون پرداخت جریمه نیز این دست هستند.

شرایط و نحوه خرید صندوق‌های قابل معامله در بورس

برای خرید صندوق قابل معامله در بورس لازم است تنها چند گام ساده برداریم. بنابراین اولین گام دریافت کدبورسی است. گام بعدی تحقیق است. با تحقیق و تفحص باید صندوق ETF مناسب را شناسایی کنیم. این کار با دریافت مشاوره از افراد خبره و پیگیری اخبار امکان‌پذیر است. سومین قدم، ثبت سفارش در سامانه معاملات آنلاین و خرید واحدهای صندوق مورد نظرمان است.

سخن آخر

در این مطلب گفتیم که صندوق‌ قابل معامله در بورس انواع مختلف دارد که هر کدام از این نواع بازده و ترکیب دارایی متفاوت دارند. از نمونه صندو‌ق‌های ETF موفق در بازار سرمایه ایران، می‌توان به صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله هستی بخش آگاه با نماد بورسی «آگاس» اشاره کرد. آگاس از نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام است و اکثر دارایی خود را صرف خرید سهام و حق‌تقدم سهام می‌کند.