اوضاع مذاکرات؛ مبهم یا مثبت؟

دور هفتم مذاکرات برجامی عصر دوشنبه در هتل کوبورگ وین شروع شد و اگرچه معلوم نیست طرفین درباره چه صحبت کردند، اما اخبار نسبتا مثبتی رسیده است. مشخصا طرف ایرانی و مذاکره کنندگان روسی و چینی از سازنده بودن گفتگو‌ها خبر داده اند. البت به نظر می‌رسد که غربی‌ها نظر دیگری دارند.

برای تحلیل این وضعیت با سیدجلال ساداتیان، کارشناس مسائل سیاست خارجی گفتگو کردیم. او می‌گوید: «بر اساس آنچه که رسانه‌های داخلی می‌گویند، اوضاع گل و بلبل است. رسانه‌ها دنیا، اما با دید منفی اخبار مربوطه را منعکس کرده‌اند. علت هم این است که درباره آنچه مورد گفتگو قرار گرفته خبری منتشر نشده است. دو ساعت و نیم گفتگو شده، اما نه گفته‌اند که وارد دستورکار گفتگو کردیم و نه گفته‌اند که وارد محتوا شدیم.»

وی افزود: «به طور طبیعی و عادی، اما باید درباره نحوه ورود به مذاکرات گفتگو شده باشد».

ساداتیان گفت: «ایران یک خواسته حداکثری داشته و از قبل هم اعلام کرده بود که باید تحریم‌ها را بردارید، فرصت راستی‌آزمایی بدهید، تعهد دهید که از برجام خارج نمی‌شوید و خسارت نیز به ما بپردازید. آمریکایی‌ها و به طور کلی غربی‌ها نیز بر اساس این پیش‌فرض‌ها گفته بودند که شما باید درباره برد موشکی و نفوذ منطقه‌ای خود صحبت کنید. صحبت این نیست که حق دارند یا نه و یا اینکه ایران در بخشی از خواسته‌ها ذی‌حق است، صحبت این است که این پیش شرط‌ها برای ورود به مذاکرات مانع ایجاد می‌کند و هیچ یک از طرفین این شروط را نمی‌پذیرد. بحث دیگر هم این بوده که غربی‌ها گفته‌اند شش دور مذاکرات قبلی مبنا باشد و ایران نپذیرفته است. اخیرا آمریکایی‌ها گفتند کم در برابر کم. یعنی ما بخشی از تحریم‌ها را برداریم و شما هم به بخشی از تعهدات خود عمل کنید.»

وی ادامه داد: «هنوز نمی‌دانیم، اما احتمالا این پیشنهاد مبنای مذاکره قرار گرفته باشد. تا اطلاعاتی بیرون نیاید، نمی‌دانیم، اما قاعدتا باید کم در برابر کم مورد قبول قرار گرفته باشد و مذاکره حول محور این باشد که کم آن‌ها چیست و کم ما چیست.»

ساداتیان همچنین گفت: «این درحالی است که ایران در ابتدا گفته بود باید همه تحریم‌ها را اعم از هسته‌ای و غیرهسته‌ای برداشته شود اهم از اینکه رئیس جمهور تصمیم گرفته باشد یا نه. آن‌ها گفتند که این نمی‌شود، چون کنگره همراهی نخواهد کرد؛ لذا این‌ها کنار گذاشته است. به این ترتیب اگر نتایج را آنطور که نمایندگان روسیه و چین مطرح کردند تلقی کنیم قاعدتا باید در قالب کم در برابر کم مذاکره کرده باشند. اگر هم آنطور که رسانه‌های غربی تعبیر کرده‌اند، ببینیم وضعیت به نحوی است که آن‌ها خواهند گفت کار سخت است و به نتیجه نمی‌رسد و بعید است که مذاکرات قطع شود.»

این کارشناس مسائل بین‌المللی با بیان اینکه «باید ببینیم که مذاکرات ادامه می‌یابد یا خیر و اگر ادامه دارد در چه قالبی خواهد بود» گفت: «تا اینجای کار، اما آنطور که رسانه‌های غربی تحلیل کرده‌اند فضا منفی است. ایران حداکثر درخواست‌ها را داده و پذیرفته نشده است، اما ممکن است که درباره ایده کم در برابر کم توافق شده باشد. حالا ممکن است برخی این را مثبت تلقی کرده و بگویند که دولت قبل بلد نبودند و این تیم جدید منافع ما را تامین کردند. در واقع در حال مثبت منعکس کردن اوضاع است درحالی که تا جزئیات و محتوای گفتگو‌ها اعلام نشود، ارزیابی ممکن نیست. آنچه که هم من عرض کردم تحلیل روند گفتگو است».

وی تاکید کرد: «باید دید که مذاکره ادامه دارد یا خیر، و در دور بعدی درباره چه صحبت می‌شود. فعلا و با توجه به اخباری که دریافت کرده‌ایم اتفاق فوق‌العاده‌ای حاصل نشده و فقط اینکه مذاکره شروع شده و این را می‌توان مثبت تلقی کرد.»