مهم‌ترین نگرانی والدین معلولان

نوید میرزاخانی مدیر گروه کاردرمانی دانشکده توانبخشی ضمن گرامیداشت ۱۲ آذر روز جهانی معلولان، با اشاره به اینکه تقریباً ۱۵ درصد جمعیت جهان از معلولیت رنج می‌برند گفت: میزان شیوع معلولیت در مردان بیش از زنان است و تقریباً حدود ۵۵-۵۱ درصد معلولان کل جهان را مردان و ۵۰-۴۸ درصد دیگر را زنان تشکیل می‌دهند.

مدیر گروه کاردرمانی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مرز بین سلامتی و معلولیت را بسیار باریک عنوان کرد و افزود: در یک لحظه و با یک سانحه ممکن است فرد سالم دچار معلولیت شود. اما افراد در اوج معلولیت نیز می‌توانند دارای استقلال ذهنی و فکری باشند و مهارت‌های بهتری را برای زندگی خود کسب کنند.

به گفته وی، معلولیت یا کم توانی صرفاً شامل اختلال عملکرد حرکتی، ذهنی و روانی نمی‌شود بلکه امروزه تعریف وسیعی دارد و سلامت جسمی، روحی، روانی، فکری و تمام مهارت‌های مورد نیاز یک فرد برای زندگی را در بر می‌گیرد.

میرزاخانی، معلول را فردی عنوان کرد که دچار نقص در مهارت‌های حرکتی، رفتاری، شناختی، احساسی، هوشی و هیجانی هست و نمی‌تواند مستقلاً عملکرد مناسبی در جامعه داشته باشد.

وی تاکید کرد: معلولیت صرفاً محدود به اختلالات جسمی و ذهنی و هوشی نمی‌شود. بلکه اگر فردی به دلیل استرس و اضطراب بالا قادر به انجام کار‌های روزمره خود نباشد یا از لحاظ هیجانی نتواند خود را کنترل کند و احساس امنیت و آرامش نداشته باشد و عملکرد زندگی روزمره وی مختل شده باشد به عنوان معلول شناخته می‌شود.

به گفته عضو هیئت علمی دانشگاه، هدف تیم توانبخشی ارتقای سطح زندگی و استقلال عملکردی فرد معلول است و با انجام مداخلات درمانی مناسب برای افزایش استقلال، بهبود عملکرد و سلامت روانی، روحی، جسمی، ذهنی، فکری و شناختی مددجو تلاش می‌کنند.

وی با اشاره به تجربه خود در حوزه سلامت روان کودکان به ویژه کودکان مبتلا به اوتیسم خاطرنشان کرد: آسیب‌های ناشی از اختلالات اوتیسم، ADHD و اختلالات حرکتی و یادگیری در کودکان یکی از معضلات مهمی است که باعث رنج و سردرگمی خانواده‌های این کودکان شده است.

عضو هیئت علمی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: والدین این معلولان همواره نگران آینده فرزند خود هستند که پس از مرگشان چه کسی یا سازمانی از فرزندشان مراقبت و نگهداری خواهد کرد و مشکلات و موانع زندگی وی را رفع می‌کند.

میرزاخانی با اشاره به حمایت‌های دولتی و انجمن‌های گوناگون از این افراد در کشور‌های مختلف گفت: در انگلیس اخیراً دولت هزینه نگهداری معلولان ذهنی و مبتلایان به سندرم داون را تا پایان عمرشان تقبل کرده و باعث رفع نگرانی والدین این بیماران شده است.

وی سازمان بهزیستی را مهم‌ترین نهاد حمایتگر از معلولان در کشور عنوان کرد که در زمینه‌های مختلف به آنان کمک می‌کند و هزینه‌ای را به صورت ماهیانه به آنان اختصاص داده و از نظر درمان‌های توانبخشی نیز آن‌ها را حمایت می‌کند. همچنین انجمن‌هایی نیز در سراسر کشور برای حمایت از معلولان وجود دارد که از نظر درمانی و توانبخشی و آموزشی کمک می‌کنند.

میرزاخانی در ادامه گفت: یادمان باشد معلولیت یک بیماری نیست. بیماری یک اختلال متابولیکی است که درون بدن وجود دارد و با دارو و مداخلات درمانی کنترل شده یا بهبود می‌یابد، اما معلولیت آسیب و نقصی است که ممکن است تا آخر عمر همراه فرد باشد و فرد باید بتواند با آن زندگی کند.

وی افزود: باید معلولان را در جامعه به رسمیت بشناسیم و به عنوان یک شهروند نیاز‌های آنان را در نظر داشته باشیم، مشکلات آن‌ها و خانواده‌هایشان را درک کنیم، در کنار آنان باشیم و به آن‌ها کمک کنیم.

به گفته میرزاخانی، خانواده‌های معلولان به مرور دچار فرسودگی و خستگی می‌شوند و نیازمند مشاوره‌های رفتاری، حرکتی، درمانی، روانی، عاطفی و هیجانی هستند تا بتوانند به عنوان یک حمایت گر به خوبی نقش خود را در خانواده برای معلول ایفا کنند.

وی با اشاره به اهمیت به رسمیت شناختن معلولان در جامعه بر عدم جداسازی معلولان از سایر افراد جامعه تاکید کرد و به اهمیت آموزش از طریق رسانه‌ها و خانواده‌ها در این خصوص اشاره کرد و گفت: تعداد افراد معلول در جامعه بسیار زیاد است و نباید آن‌ها را از افراد عادی جدا کنیم.

به گفته میرزاخانی، این یکپارچه سازی باید از همان کودکی در جامعه صورت گیرد. همه بیاموزند که در جامعه افراد معلول نیز وجود دارند و چشم‌ها به دیدن معلولان در کنار سایر افراد در مدرسه، پارک و جامعه عادت کند و برای ایجاد امکانات و شرایط رفاهی بهتر برای زندگی آن‌ها تلاش کنیم.

وی، پیشگیری از معلولیت را بسیار مهم برشمرد و تاکید کرد: پیشگیری یکی از مهم‌ترین راه‌هایی است که می‌تواند آسیب‌های ناشی از معلولیت را کاهش دهد و با ارائه آموزش‌های لازم می‌توان از بروز بسیاری از معلولیت‌های روانی، حرکتی، جسمی و رفتاری پیشگیری کرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، غربالگری‌ها را شامل آزمایشات ژنتیک قبل از ازدواج و غربالگری‌های قبل از بارداری و حین بارداری و پس از تولد ذکر کرد و با اشاره به اینکه آزمایشات و غربالگری‌ها باعث شناسایی بسیاری از معلولیت‌ها و بیماری‌ها می‌شود به تمام هموطنان توصیه کرد حتماً آزمایشات و غربالگری‌ها را در زمان‌های معین انجام دهند.

میرزاخانی به وجود ابزار‌های غربالگری بسیار خوب در دانشکده توانبخشی اشاره کرد که می‌تواند برای کودکان و نوزادان مورد استفاده قرار گیرد.

وی گفت: در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در خانه‌های بهداشت غربالگری‌های جسمانی و بیماری‌های متابولیک از همان ابتدای تولد نوزاد انجام می‌شود و دانشکده توانبخشی نیز ضمن هماهنگی با بیمارستان‌های تابعه دانشگاه به انجام برخی غربالگری‌ها از نظر روانی و سلامت جسمانی و حسی و حرکتی می‌پردازد.

میرزاخانی خاطرنشان کرد: دانشکده‌های توانبخشی سراسر کشور می‌تواند خدمات مناسبی را به افراد معلول و کم توان ارائه می‌دهند و کارشناسان و متخصصان تمام رشته‌های توانبخشی با علم کافی، مهارت‌ها و مداخلات درمانی را در اختیار آنان قرار می‌دهند.

منبع: مهر