حتماً برای شما هم پیش آمده، با کسی حرف بزنید و همکلام شوید، ولی او در حین صحبت با شما سرش توی گوشی باشد و مدام در حال چککردن. این همه وابستگی به موبایل فقط یک معنی دارد و آن هم ابتلا به بیماری «فابینگ» است.
مثال آشنا از رفتار فابینگها:
یکی از والدین مدرسه برای ملاقات با مدیر مدرسه رفته بود. او کار مهمی داشت و برای ملاقات با مدیر عجول بود. باید درباره بیماری دخترش حرفهای مهمی میزد، ولی مدیر هر از گاهی سر تکان میداد و وانمود میکرد آماده شنیدن است، ولی در واقع او سرش در گوشی همراه بود و توجهی به حرف آن زن نداشت. زن داشت حرف میزد، ولی در واقع با خودش. چون خانم مدیر حواسش در گوشی بود و فقط وانمود میکرد اوضاع را تحت کنترلش دارد.
فابینگ یعنی بیاعتنایی به دیگران با نگاهکردن به گوشی همراه
اختلال رفتاری جدیدی که با بروز و گسترش فضای مجازی پدیدار شده و هر روز قربانیان بیشتری میگیرد. تصور کنید کودکی را که در رختخواب تازه چشم باز کرده و هنوز کاملاً هوشیار نشده از بالای سرش گوشی برمیدارد و اولین کارش روشنکردن اینترنت است. اگر هم اعتراض کنید، میگوید فقط در حد چککردن پیامهاست. یا همسرتان هنوز راهی محل کار نشده اول گوشی را چک میکند. حالا اینکه شدت این اختلال در افراد تا چه حد است باید به علائمش نگاه کرد.
اضطراب جا ماندن از اخبار و پیامها
فابینگها همیشه یک اضطراب درونی دارند که مبادا پیامها و اخبار دوستانشان را از دست بدهند/ اگر یک ساعت دسترسی به اینترنت نداشته باشند، کلافه و عصبی به نظر میرسند و طوری رفتار میکنند انگار از اخبار مهم جهان جا ماندهاند/ این آدمها مدام صفحه گوشی خود را نگاه میکنند و بیدلیل قفل آن را میگشایند. یا مدام اینترنت را روشن میکنند که مطمئن شوند، پیامی ندارند/ فابینگها همیشه آنلاین هستند و همیشه تمام استوریها را بیکم و کاست میبینند و چیزی را از قلم نمیاندازند/ اغلب فابینگها همزمان با چککردن گوشی با تلفن همراه حرف میزنند، یا دارند با شما چت میکنند، ولی در عین حال فرصت تماس با دیگری را از دست نمیدهند و هر دو کار را همزمان انجام میدهند/ آنها را وقتی غذا میخورند، بشناسید. چون گوشی عضو اصلی سفرهشان است و آن را درست کنار بشقابشان میگذارند و با هر لقمه، نگاهشان به صفحه گوشی است.
راهکارهای این اختلال
اگر شما یک فابینگ هستید، پیشنهاد میکنیم موقع غذا گوشی خود را در حالت پرواز قرار دهید تا تماس یا پیامی دریافت نکنید. / تماس و گفتگو با دیگران را جایگزین چککردن گوشی کنید و سعی کنید حواستان از گوشی کاملاً پرت شود. / ورزش و فعالیتهای دیگری را جایگزین کنید تا حواستان به مرور از گوشی پرت شود. / اگر در مسیر مدام گوشی دستتان است با چیزهایی مثل یک جدول خود را سرگرم کنید تا به مرور این اختلال بهبود یابد /موقع خواب گوشی خود را دور بگذارید تا اگر هم بخواهید نتوانید مدام چک کنید.
اصطلاح فومو یکی از پیامدهای روانی استفاده از فضای مجازی
فوموها احساس جاماندگی دارند / این اصطلاح به ترس ناشی از جا ماندن از دست دادن، شامل نشدن، حذف شدن و... اشاره دارد. / جاماندگی وقتی رخ میدهد که فرد عکس دوستان و دنبالکنندههایش را میبیند، حسرت میخورد و حس میکند در مسیر خوشبختی از دیگران جا مانده است / مبتلایان میترسند از اخبار کسب وکار خود جا بمانند و مدام بازار سرمایه را چک میکنند و ترس از جا ماندن دارند. / کاربران مبتلا به این اختلال گاهی از بیخبر ماندن میترسند. / وقتی از گوشی دور هستند گویا دنیا در آن چند ساعت زیر و رو میشود و آنها در بیخبری به سر میبرند و این بیخبری از دنیا چه آزاردهنده است. / آنها وقتی از گوشی دورند، میترسند از اتفاقات صفحهشان جا بمانند. / میترسند کسی لایک کند و آنها متوجه نشوند یا استوری جدیدی بگذارند و او آخرین بازدیدکننده باشد. به همین دلیل به فابینگ مبتلا میشود و مدام گوشی خود را چک میکند.
سندروم گوشی خیالی
کسانی مبتلا هستند که مدام حس میکنند گوشی آنها در حال زنگ خوردن است یا با شنیدن کوچکترین لرزشی فک میکنند گوشی آنها روی ویبره است و زنگ میخورد، در حالی که هیچ پیامی دریافت نکردهاند و جالبتر اینکه حتی گوشی خود را همراه خودشان نیاوردهاند، ولی گاهی حس میکنند زنگ خورده یا میلرزد.
برای حل این اختلال هم پیشنهاد میکند مدتی گوشی یا ساعت هوشمند خود را در منزل بگذارید و همراه خود نبرید تا کمکم احتمال پیشبینی لرزش گوشی کاهش یابد.
سندروم اردک
چرا اردک؟ چون این حیوان زیبا با بالها و راه رفتن طنازانهاش باید زیر آب تندتند پا بزند تا حرکتی زیبا خلق کند و بقیه شاهد راه رفتن زیبایش باشند، کاری که اغلب ما انجام میدهیم. به رغم سختیها و مشکلات فراوانی که داریم وانمود میکنیم خوشحال و خوشبختیم. / هر روز که گوشی خود را چک میکنیم، اینستاگرام پر است از پیامهایی که نوید شادی و ثروت میدهند. پیام کسانی که خودشان را پشت زیباییهای دنیای مجازی قایم کردهاند و فقط رستوران رفتنها و عکسهای لاکچری و... را به اشتراک میگذارند و شما هرگز نخواهید دانست آن عکسها در چه شرایطی گرفتهشده و ممکن است آن مسیر زیبا یا آن کافه یک نفره بعد از یک جدایی سخت اتفاق افتاده باشد. / سندروم اردک این روزها بسیار شایع است و بلاگرهای صورتی که هر روز عکسهای خوشبختی غیرواقعی خود را به نمایش میگذارند، بیش از همه به رواج این اختلال اجتماعی دامن میزنند.
سندروم تونل کارپال
یعنی استفاده زیاد از گوشی و اختلال در سیستم عصبی دستها. آنها اغلب سر انگشتانشان گزگز میکند و از اینکه کف دست یا بندهای انگشتشان را ماساژ دهند، لذت میبرند. آنها مدام در حال تایپ یا ور رفتن با گوشی هستند و خیلیها این کار را با مهارت به صورت خوابیده انجام میدهند. به همین دلیل طبیعی است که دستشان خواب میرود یا دچار درد میشود.
با گسترش تکنولوژی و استفاده بیشتر مردم از اینترنت و شبکههای اجتماعی، تمام اختلالهای ناشی از مصرف در کمین افراد است. پس اینکه تا چه حد میتوانیم از آسیبهای روحی و فیزیکی این ماجرا کم کنیم، بستگی به نگاه ما نسبت به دنیای مجازی و تلاش ما برای تغییر سبک زندگی سالم دارد.
ما نمیتوانیم جلوی سرعت و شتاب تکنولوژی و رشد قارچگونه گوشیهای هوشمند را بگیریم، ولی میتوانیم هوشمندانه از وابستگی و خطرات ریز و درشت آن در امان بمانیم.