برای پرتاب تلسکوپ جیمزوب آماده‌اید؟

تنها سه روز دیگر تا پرتاب "جیمز وب"، بزرگترین و قدرتمندترین تلسکوپی که تاکنون به فضا پرتاب خواهد شد، مانده است. تلسکوپ فضایی "جیمز وب" جایگزین تلکسوپ فضایی هابل خواهد بود. پرتاب تلسکوپ جیمز وب مانند هابل، عصر جدیدی از نجوم را به روی جهانیان خواهد گشود.

تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا که قرار است در ۲۴ دسامبر (سوم دی) پرتاب شود، بزرگترین رصدخانه فضایی تاریخ خواهد بود و وظیفه آن نیز به اندازه وسعت آن، عظیم خواهد بود چرا که این تلسکوپ باید نور فروسرخ حاصل از دوردست‌ترین نقاط کیهان را جمع‌آوری کند که این امر دانشمندان را قادر خواهد ساخت تا ساختار‌های هستی را به خوبی درک کنند. این دو تلسکوپ قدرتمند در کنار هم مناظر کیهانی خیره کننده‌ای را برای ما به ارمغان خواهند آورد و مکان‌های شگفت انگیزی از فضا را به ما نشان خواهند داد.

پرتاب این تلسکوپ اکنون برای ۲۴ دسامبر برنامه‌ریزی شده است. "وب" ابتدا قرار بود در سال ۲۰۰۷ به فضا پرتاب شود، اما ماموریت آن بار‌ها با تاخیر روبرو شد. تلسکوپ فضایی جیمزوب که ساخت آن از سال ۱۹۹۶ آغاز شده است، پیشرفته‌ترین تلسکوپ تاکنون خواهد بود. این تلسکوپ به ترسیم نقشه‌ای سه‌بعدی از جهان می‌پردازد و با آینه‌های بزرگ با روکش طلای خود نخستین سال‌های پس از مه‌بانگ را رصد می‌کند. به گفته‌ی متخصصان، جیمز وب قادر به کاوش اتمسفر بیش از ۳۰۰ سیاره فراخورشیدی است. این تلسکوپ که تشعشعات فروسرخ را مورد بررسی قرار می‌دهد می‌تواند سیاراتی با دمای سطحی ۲۷ درجه سانتی‌گراد را رصد کند جیمز وب برخلاف هابل در مدار زمین قرار نمی‌گیرد بلکه در مدار خورشید و در نقطه‌ی لاگرانژی دو در فاصله بین ۳۷۴ هزار تا ۱.۵ میلیون کیلومتری از زمین قرار خواهد گرفت. نقاط لاگرانژی پنج نقطه میان دو جسم بزرگ هستند که در آن نیروی جاذبه دو جسم همدیگر را خنثی می‌کند.

ناسا با همکاری آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا، دهه‌هاست در حال کار بر روی این تلسکوپ است و بیش از ۱۰ میلیارد دلار برای ساخت وب هزینه کرده است. چند ابزار علمی بسیار پیشرفته برای تلسکوپ فضایی جیمز وب در نظر گرفته شده است. برای مثال ابزار مادون قرمز متوسط برای تهیه تصاویر شبیه هابل از کهکشان‌ها، دنباله دار‌ها و اجرام آسمانی سنگین توسط کنسرسیوم اروپا آماده شده و در سال ۲۰۱۲ به ناسا تحویل داده شد. دوربین فیلتردار مجهز به حسگر‌های دقیق FGS-TFI برای تصاویر با وضوح تصویری بالا از سایر اجرام آسمانی نیز توسط آژانس فضایی کانادا ساخته و سه سال پیش در اختیار ناسا قرار گرفته است. تلسکوپ "جیمز وب" به افتخار "جیمز ای. وب" که از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۸ به عنوان مدیرناسا مشغول به کار بوده و نقش مهمی در برنامه فضایی آپولو داشته، نامگذاری شده است.

پس از پرتاب، اگر همه چیز طبق برنامه پیش رود، جیمز وب شش ماه را صرف باز کردن و تنظیم خود خواهد کرد و سپس در مداری در فاصله یک میلیون مایلی زمین قرار خواهد گرفت. آن گاه می‌تواند عملیات بازنویسی تاریخ کیهانی را آغاز کند.
‌
نمی‌توان گفت وب جایگزین هابل خواهد شد چرا که هابل همچنان در حال رصد کیهان است و ناسا امیدوار است تا چند سال دیگر، احتمالا تا دهه ۲۰۳۰ نیز بتواند از آن استفاده کند. نام این تلسکوپ از نام کیهان‌شناسی به نام ادوین هابل گرفته شد. هابل یکی از بزرگترین و پرکاربردترین تلسکوپ‌ها به شمار می‌آید. وب اغلب به عنوان جانشین یا جایگزین هابل توصیف می‌شود، اما به رغم تعداد انگشت شماری مشکل در طول این سال‌ها، ابزار‌های علمی هابل همچنان قوی هستند و این دو تلسکوپ بزرگ قرار است با هم (البته دور از یکدیگر) در فضا مشاهداتی را انجام دهند. هابل می‌تواند نور‌های محدوده طول موج حدود ۲۰۰ نانومتر (nm) تا ۲.۴ میکرون را ببیند، در حالی که برد وب از حدود ۶۰۰ نانومتر تا ۲۸ میکرون خواهد بود.