تأمین یارانه دارو و واکسن از محل منابع هدفمندسازی یارانه‌ها در بودجه ۱۴۰۱

هر ساله با توجه به اهمیت بخش بهداشت و درمان و سلامت در جامعه یکی از مهمترین موضوع‌های مورد بحث در لایحه بودجه سیاست‌های دولت در این حوزه است.  بودجه ۱۴۰۱ نیز از این قاعده مستثنی نیست. به ویژه اینکه برای سال بعد تغییر شیوه اختصاص ارز ترجیحی و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز در میان است.  نظر به اهمیت موضوع، سیاست‌های دولت در بخش سلامت، به طور کلی و ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو به طور خاص را در مصاحبه با «رضا عوض پور»، رییس امور سلامت و رفاه اجتماعی سازمان برنامه و بودجه به بحث گذاشتیم. مشروح این مصاحبه در ادامه آمده است.

 به طور کلی نقاط قوت بودجه ۱۴۰۱ در امور سلامت و رفاه اجتماعی از نظر شما چیست؟

عوض‌پور: رشد مصارف عمومی دولت در لایحه بودجه سال  ۱۴۰۱ نسبت به اعتبار مصوب سال۱۴۰۰ حدود هفت درصد است. این در حالی است که اعتبارات عمومی بخش سلامت در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ معادل۹۴۵ هزار و ۶۶۳ میلیارد ریال بوده که با رشد ۲۶ درصدی به یک میلیون و ۱۹۱ هزار و ۷۷۵ میلیارد ریال در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ افزایش‌یافته است. با عنایت به کاهش اعتبار دانشگاه‌های علوم پزشکی به میزان ۱۰ هزار میلیارد تومان در قانون بودجه امسال نسبت به لایحه پیشنهادی سال۱۴۰۰، برای سال۱۴۰۱ ضمن‌ترمیم اعتبار مذکور نسبت به افزایش رشد هزینه‌های پرسنلی اقدام شده است. به‌گونه‌ای که اعتبار دانشگاه‌های علوم پزشکی در لایحه بودجه سال۱۴۰۱، با رشد حدود ۳۳ درصدی نسبت اعتبار مصوب سال ۱۴۰۰ به ۷۶۴ هزار و ۶۶۲ میلیارد ریال رسید.

شایان‌ذکر است مجموع اعتبار هزینه‌ای عمومی و یارانه‌ای ۱۴۰۰ وزارت بهداشت و درمان، دستگاه‌های تابعه و دانشگاه‌های علوم پزشکی در لایحه بودجه سال۱۴۰۱ معادل ۸۵۲ هزار و ۵۲۶ میلیارد ریال است که نسبت به اعتبار مصوب سال ۱۴۰۰(۶۵۸ هزار و ۹۴۷ میلیارد ریال)، حدود ۳۰ درصد رشد دارد.

همچنین، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱  برنامه‌های اجرایی معین و مجزا برای اجرای پرونده الکترونیک و نظام ارجاع  سلامت، ارتقا و بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی و برنامه جدید برای پوشش هزینه‌های درمان  مجروحین و مصدومین حوادث رانندگی ایجاد شده است.

بعلاوه، مطابق مفاد ماده۳۷ قانون الحاق(۲) علاوه بر افزایش قانونی نرخ مالیات بر ارزش‌افزوده، صرفاً یک واحد درصـد در هر سال به‌عنوان مالیات سلامت به نرخ مالیات بر ارزش‌افزوده سهم دولت اضافه و هم‌زمان با دریافت، مستقیماً به‌ردیف درآمدی که برای این منظور در قوانین بودجه سنواتی پیش‌بینی می‌شود، واریز می‌شود و صد درصد منابع دریافتی از طریق ردیف  یا ردیف‌هایی که برای این منظور در قوانین بودجه سنواتی پیش‌بینی می‌شود، به پیشگیری و پوشش کامل  درمان  افراد ساکن در روستاها و شهرهای دارای بیست هزار نفر جمعیت و پایین‌تر و جامعه عشایری، اختصاص می‌یابد. پس از تحقق هدف مذکور، تکمیل و تأمین تجهیزات بیمارستانی و مراکز بهداشتی و درمانی با اولویت بیمارستان‌های مناطق توسعه‌نیافته، مصارف هیئت‌امنای ارزی و ارتقای سطح  بیمه  بیماران صعب‌العلاج و افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی ساکن روستاها و شهرهای زیر بیست هزار نفر جمعیت اقدام می‌شود. در این خصوص در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ معادل۲۱۶ هزار و ۶۲۲ میلیارد ریال (۱۳۰ هزار و ۴۰۲ میلیارد ریال هزینه‌ای و۸۶ هزار و ۲۲۰ میلیارد ریال اعتبار عمرانی) پیش‌بینی‌شده که نسبت به اعتبار مصوب سال ۱۴۰۰بیش از ۲۲ درصد رشد نشان می‌دهد.

تفاوت شاخص بودجه۱۴۰۱ با بودجه۱۴۰۰ در امور سلامت و رفاه اجتماعی چیست؟

عوض‌پور: در چند مورد مهم تفاوت‌های اساسی بین دو بودجه وجود دارد. یکی از مارد به  متناسب‌سازی سهم اعتبارات برنامه‌ای حوزه سلامت با وزن مشکلات و چالش‌های حوزه از طریق در نظر گرفتن رشد بیشتر برای برنامه‌های بخش بهداشت و درمان نسبت به برنامه‌های آموزش و پژوهش در علوم پزشکی مربوط می‌شود.

 موضوع دوم، برنامه محور شدن لایحه بودجه و تسهیم اعتبارات لازم بر اساس نیاز برنامه‌ای حوزه سلامت است. سومین مورد نیز عبارت است از افزایش اختیارات و به‌تبع آن پاسخگویی مسئولین دستگاه‌های اجرایی حوزه از طریق تعیین بودجه عمومی به‌صورت گلوبال و برنامه‌ای و تفویض اختیار به مقام ارشد دستگاه جهت اولویت‌بندی و تخصیص آن به فعالیت‌های مختلف و موردنیاز هر برنامه

برای حذف ارز۴۲۰۰ تومانی یارانه دارو یا همان ارز دولتی به واردات دارو و تجهیزات پزشکی چه سیاست‌های حمایتی برای خانوار پیش‌بینی‌شده است، برای حذف کامل تخصیص ارز دولتی به واردات دارو، آیا حمایت‌های بیمه‌ای جوابگوی این نیاز است؟

عوض‌پور: در راستای حفاظت مالی از بیماران در مقابل رشد شدید هزینه‌های خدمات سلامت به دنبال حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از دارو و تجهیزات پزشکی، ضمن پیشنهاد تمهیدات و الزامات اجرایی برای پیاده‌سازی تصمیم تغییر نرخ ارز در قالب تبصره‌ای جداگانه در این خصوص (به شرح ذیل)، مابه‌التفاوت موردنیاز برای حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومان نیز طی مکاتبات و جلسات کارشناسی برآورد و اعلام شده که بر اساس مطالعات صورت گرفته بالغ‌بر ۱۱۶ هزار میلیارد تومان مابه‌التفاوت به‌منظور حفظ ثبات پرداخت از جیب مردم  موردنیاز بخش سلامت است.

شایان‌ذکر است، تغییر نرخ ارز باعث افزایش هزینه‌های دارو و به دنبال آن هزینه‌های سلامت خواهد شد؛ تقاضا برای بیمه‌های پایه و تکمیلی افزایش می‌یابد. با توجه به لزوم در نظر گرفتن آزمون وسع به‌منظور در اختیار قرار دادن منابع یارانه‌ای لازم است از طریق اجرای این آزمون که می‌تواند با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شود؛ استفاده کارا از منابع یارانه‌ای و بهبود در جمعیت تحت پوشش بیمه پیگیری شود و بخشی از سرانه حق بیمه افراد فاقد بیمه سلامت نیز توسط منابع آزاد شده تأمین مالی ذیل ساز و کار آیین‌نامه بند (الف) ماده ۷۰ قانون برنامه ششم پرداخت شود. لذا تأمین مناسب، به‌موقع و به‌اندازه منابع ریالی موردنظر و جلوگیری از انتقال افزایش هزینه‌های دارو و تجهیزات پزشکی به بیماران مستلزم تأمین مابه‌التفاوت نرخ ارز ترجیحی تخصیصی و هزینه‌های جانبی مترتب بر آن در سه حوزه دارو، تجهیزات پزشکی و خدمات تشخیصی و درمانی(اقلام مصرفی آزمایشگاهی، تصویربرداری و هتلینگ) است.

تأمین دارو در بودجه۱۴۰۱ دارای چه برنامه‌ای است؟

تأمین یارانه دارو و واکسن از محل منابع هدفمندسازی یارانه‌ها جزو برنامه‌های در بودجه ۱۴۰۱ است. همچنین،  برنامه کاهش نرخ دارو ساخته‌شده، مواد اولیه دارویی و ... از محل منابع هدفمندسازی یارانه‌ها در دستور کار قرار دارد. بعلاوه،  برنامه تأمین و تدارک دارو به‌صورت جداگانه از محل اعتبارات درآمد اختصاصی در نظر گرفته‌شده است.

در نهایت اینکه، برای پرداخت مابه‌التفاوت نرخ ارز ترجیحی ردیفی تحت عنوان «جبران اصلاح نرخ کالاهای اساسی، دارو، یارانه نان و خرید تضمینی گندم» در جدول مصارف تبصره ۱۴ لایحه بودجه کل کشور آمده است.