بیت کوین نوعی ارز مجازی است که با رسیدن قیمتش به ۱۳ هزار دلار در اوایل سال ۲۰۱۸، به شهرت و شکوفایی زیادی رسید. این ارز دیجیتال، ترکیبی بود از خلاقیت، پشت سر گذاشتن موانع قانونی و کنار زدن واسطهها در امور مالی و بانکی مختلف که تراکنشهای مالی را در سطحی بینالمللی مقدور میساخت. به همین خاطر در مدت کوتاه ظهورش توانست توجه زیادی را به سمت خود جلب کند.
بعد از «Bitcoin» رمزارزهای بسیاری پا به دنیا گذاشتند که ویژگیهایی شبیه به آن داشتند و دارند. کریپتوکارنسیها یا رمزارزها ویژگیها و ظرفیتهای فوقالعادهای دارند و به همین دلیل است که با گذشت حدود ۱۰ سال از روی کار آمدنشان شهرت زیادی پیدا کردهاند.
کریپتوکارنسیها در بستر شبکهای بزرگ فعالیت میکنند که به آن «بلاک چین» میگویند. این شبکه، کاربران بسیار زیادی دارد و نمیتوان در دادههای آن دخل و تصرف کرد.
«گسترده بودن»، «تعداد زیاد کاربران»، «نبود امکان تخلف و تقلب در شبکه» و «نبود ناظری بر شبکه» آن را به محیطی آزاد و اثربخش برای فعالیتهای ارتباطی در حیطههای گوناگون بدل میسازد. به عبارت دقیقتر «Bitcoin» در بستر شبکه غیرمتمرکز بلاک چین فعالیت میکند.
بیت کوین و کریپتوکارنسیهای دیگر، خطوطی از رمزهای رایانهای هستند که ارزش پولی دارند. این خطوط رمز با رایانههای قوی و همراه با مصرف زیاد انرژی برق تولید میشوند. به کریپتوکارنسیها «ارز دیجیتال» هم گفته میشود.
این ارزها، شکلی از پولهای دیجیتالی هستند که با محاسبات ریاضیاتی پیچیده خلق میشوند. شاید سوال کنید که «کریپتو» در واژه کریپتوکارنسی به چه معنا است و اصلا از کجا میآید؟ این واژه از «کریپتوگرافی» گرفته شده است.
نکته مهمی که درباره ارزهای دیجیتال وجود دارد، نبود نظارتهای مرکزی بر آنها است. به زبان ساده، هیچ دولت، نهاد و اُرگانی روی این ارزها نظارت ندارد و در بستر شبکهای کاملا آزاد، بیسانسور و بیمانع فعالیت میکنند. دولتهای مختلف در کشورهای گوناگون، هنوز نمیدانند که باید چه واکنشی نسبت به ارزهای دیجیتال داشته باشند.
برخی از آنها، با ممنوع کردن فعالیت در این عرصه به دنبال محدود کردن آثار آن هستند و برخی دیگر تلاش میکنند تا آن را بهتر درک کرده و با شناختش از ویژگیها و ظرفیتهایی که دارد، نهایت استفاده را ببرند.
در همین رابطه سعید خوشبخت، کارشناس ارزهای دیجیتال در این رابطه به خبرنگار پول نیوز گفت: میتوان گفت با در نظر گرفتن همه آنچه سال گذشته میلادی در بازار ارزهای دیجیتالی رخ داد، سال ۲۰۲۱ سالی مثبت برای این بازار بوده و عملکرد بیت کوین بسیار بهتر از شاخصهای مالی در بورس آمریکاست.
وی افزود: شاخصهای بورس آمریکا سال پیش بین ۲۰ تا ۲۷ درصد رشد کردند، درحالی که رشد قیمت بیت کوین حدود ۶۰ درصد بود. سال گذشته تحولات مهمی در بازار ارزهای یاد شده رخ داد. برای مثال برخی بانکهای بزرگ از جمله بانک گلدمن ساکس حضور در این بازار را آغاز کردند، کوین بیس در بورس آمریکا پذیرفته شد و در السالوادور، بیت کوین به عنوان ارز رسمی در کنار دلار به رسمیت شناخته شد.
این کارشناس حوزه ارزهای دیجیتال عنوان کرد: اما با وجود این تحولات، واقعیتهای نگرانکننده درباره بیت کوین از جمله نوسانهای شدید قیمت آن و پیش بینی اعمال مقررات محدودکننده برای ارزهای دیجیتالی همچنان باقی هستند و نمیتوان آنها را نادیده گرفت. برخی کارشناسان هشدار دادهاند که ممکن است شاهد سقوط طولانیمدت قیمت بیت کوین باشیم البته حتی اگر سقوط پایدار در قیمتها رخ ندهد، سال جاری میلادی نوسانهای شدید در قیمتها ادامه پیدا خواهد کرد.
وی ابراز کرد: بیت کوین دارای هیچ ارزش ذاتی نیست و بیش از آنکه یک حوزه واقعی برای سرمایهگذاری باشد، یک اسباب بازی است. سال ۲۰۱۸ قیمت بیت کوین طی چند ماه از ۲۰ هزار دلار به ۳ هزار دلار کاهش یافت و تاریخ تکرار خواهد شد. چارتهای قیمت بیت کوین نشاندهنده بسیاری از حبابهای تاریخی هستند و این استدلال که اینبار همهچیز فرق دارد و سقوطی رخ نخواهد داد استدلال معتبری نیست.
این کارشناس حوزه ارزهای دیجیتال مطرح کرد: نکته مهم دیگر این است که برخی معتقدند بیت کوین به ابزاری برای حفاظت از داراییها در برابر تورم تبدیل شده است. اما بانک مرکزی آمریکا به سرعت در حال حرکت در مسیر کاستن از برنامههای حمایتی خود است و انتظار میرود نرخهای بهره در ماههای آینده بالا برده شود تا تورم مهار شود. در این حالت یک عامل مهم جذابیت بیت کوین از میان خواهد رفت. تحول دیگری که بر بیت کوین تاثیر منفی میگذارد، کاهش نقدینگی در اقتصاد است.
خوشبخت خاطر نشان کرد: پیشبینی میشود بازار آن دسته از داراییها که رشد غیرمنطقی داشتهاند اصلاح خواهد شد، به ویژه بازارهایی که میزان سفتهبازی در آنها بالاست از تحولات یاد شده بهشدت لطمه خواهند دید. اما یکی از تحلیلگران میگوید: «عامل مهم فشار بر قیمت بیت کوین یعنی تغییر جهت سیاستهای پولی بانک مرکزی آمریکا، از پیش تاثیر خود را بر بازار این ارز دیجیتالی گذاشته است و با شروع افزایش نرخهای بهره در این کشور، شاهد سقوط قیمت این ارز دیجیتالی نخواهیم بود.» مشاهده میشود که درباره آینده بازار بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتالی دیدگاههای متنوعی وجود دارد.