بیت کوین نوعی ارز مجازی است که با رسیدن قیمتش به ۱۳ هزار دلار در اوایل سال ۲۰۱۸، به شهرت و شکوفایی زیادی رسید. این ارز دیجیتال، ترکیبی بود از خلاقیت، پشت سر گذاشتن موانع قانونی و کنار زدن واسطهها در امور مالی و بانکی مختلف که تراکنشهای مالی را در سطحی بینالمللی مقدور میساخت. به همین خاطر در مدت کوتاه ظهورش توانست توجه زیادی را به سمت خود جلب کند.
بعد از «Bitcoin» رمزارزهای بسیاری پا به دنیا گذاشتند که ویژگیهایی شبیه به آن داشتند و دارند. کریپتوکارنسیها یا رمزارزها ویژگیها و ظرفیتهای فوقالعادهای دارند و به همین دلیل است که با گذشت حدود ۱۰ سال از روی کار آمدنشان شهرت زیادی پیدا کردهاند. کریپتوکارنسیها در بستر شبکهای بزرگ فعالیت میکنند که به آن «بلاک چین» میگویند. این شبکه، کاربران بسیار زیادی دارد و نمیتوان در دادههای آن دخل و تصرف کرد.
«گسترده بودن»، «تعداد زیاد کاربران»، «نبود امکان تخلف و تقلب در شبکه» و «نبود ناظری بر شبکه» آن را به محیطی آزاد و اثربخش برای فعالیتهای ارتباطی در حیطههای گوناگون بدل میسازد. به عبارت دقیقتر «Bitcoin» در بستر شبکه غیرمتمرکز بلاک چین فعالیت میکند.
بیت کوین و کریپتوکارنسیهای دیگر، خطوطی از رمزهای رایانهای هستند که ارزش پولی دارند. این خطوط رمز با رایانههای قوی و همراه با مصرف زیاد انرژی برق تولید میشوند. به کریپتوکارنسیها «ارز دیجیتال» هم گفته میشود.
این ارزها، شکلی از پولهای دیجیتالی هستند که با محاسبات ریاضیاتی پیچیده خلق میشوند. شاید سوال کنید که «کریپتو» در واژه کریپتوکارنسی به چه معنا است و اصلا از کجا میآید؟ این واژه از «کریپتوگرافی» گرفته شده است. کریپتوگرافی به فرایندی گفته میشود که از خلق سکههای جدید محافظت میکند.
نکته مهمی که درباره ارزهای دیجیتال وجود دارد، نبود نظارتهای مرکزی بر آنها است. به زبان ساده، هیچ دولت، نهاد و اُرگانی روی این ارزها نظارت ندارد و در بستر شبکهای کاملا آزاد، بیسانسور و بیمانع فعالیت میکنند. دولتهای مختلف در کشورهای گوناگون، هنوز نمیدانند که باید چه واکنشی نسبت به ارزهای دیجیتال داشته باشند.
برخی از آنها، با ممنوع کردن فعالیت در این عرصه به دنبال محدود کردن آثار آن هستند و برخی دیگر تلاش میکنند تا آن را بهتر درک کرده و با شناختش از ویژگیها و ظرفیتهایی که دارد، نهایت استفاده را ببرند. «Bitcoin» نخستین ارز دیجیتالی است. هیچکس نمیداند که چه کسی آن را ساخته است. البته این موضوع تازهای نیست. چون بیشتر ارزهای دیجیتالی در سکوت تولید میشوند.
گفته میشود که سازنده بیت کوین، فردی به نام «ساتوشی ناکوموتو» (Satoshi Nakomoto) است. دقیقا مشخص نیست که ساتوشی ناکوموتو واقعا یک فرد است یا گروهی از افراد تحت این نام، اقدام به تولید «Bitcoin» کردهاند. بعد از تولد این رمزارز، دیگر خبری از ساتوشی ناکوموتو به گوش نرسید. مدتی بعد، رمزارزهای متفاوت دیگری مانند «لایتکوین»، «اتریوم» و… هم به دنیا معرفی شدهاند.
یکی از مزایای اصلی «Bitcoin» این است که میتوان آن را در حالت آفلاین هم در یک سختافزار امن ذخیره کرد. به این حالت، «ذخیره سرد» گفته میشود. با وجود ذخیره سرد، امکان به سرقت رفتن رمزارزها به صفر میرسد. ذخیره سرد، در مقابل «ذخیره گرم» قرار دارد. ذخیره گرم، نوعی ذخیرهسازی است که طی آن، دادهها روی سطح اینترنت ذخیره میشوند و در نتیجه، امکان به سرقت رفتن آن به وجود میآید.
در همین رابطه محسن رضایی کارشناس اقتصاد دیجیتال در این خصوص به پول نیوز گفت: سال گذشته میلادی تحولات بزرگی در بازار ارزهای دیجیتالی و کل صنعت داراییهای دیجیتالی رخ داد و شاهد رکوردشکنی قیمت بسیاری از ارزها از جمله بیت کوین و اتریوم بودیم.
وی افزود: همچنین در حوزههای مرتبط با این ارزها تحولات جدیدی رخ داد که در سال جدید ادامه پیدا خواهد کرد. به نظر میرسد سال جاری یک سال مهم برای بازار ارزهای دیجیتالی خواهد بود، زیرا خدمات غیرمتمرکز مالی به رشد خود با سرعت بیشتر ادامه خواهد داد. پیش بینی میشود تعداد بیشتری از سرمایه گذاران حقیقی و نهادی در این حوزه فعالیت خواهند کرد.
این کارشناس بازار ارزهای دیجیتال اظهار کرد: طی سالی که گذشت، تحت تاثیر عوامل گوناگون، قیمت ارزهای دیجیتالی افت و خیزهای بزرگی داشت؛ برای مثال ماه نوامبر قیمت بیتکوین به رکوردی جدید یعنی مرز ۶۹ هزار دلار رسید سپس به میزان قابل ملاحظهای کاهش یافت. سال قبل توکنهای غیرقابل معاوضه نیز مقبولیت بیشتری پیدا کردند و تعداد زیادی از سلبریتیها با محصولات خود وارد این حوزه شدند.
رضایی خاطر نشان کرد: البته برخی تحلیلگران معتقدند دولت و قانونگذاران سال جاری پیشرفت قابل ملاحظهای در این حوزه نخواهند داشت و عملا نه مانعتراشی مشاهده خواهد شد و نه مسیر پیش رو هموار میشود. در این حالت میزان مقبولیت ارزها و داراییهای دیجیتالی افزایش مییابد. اگر چنین شود یک مانع بزرگ برای گسترش استفاده از ارزهای دیجیتالی و سرمایه گذاری در آنها برداشته میشود. البته حضور سرمایه گذاران خرد در بازار معمولا بر بی ثباتی میافزاید.