نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرک به نقدینگی/ تمایل به اسکناس کمتر شد

حجم نقدینگی در اقتصاد کشورمان در سال‌های اخیر روند افزایشی داشته است. در این میان، همواره درصدی از این نقدینگی به صورت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص جامعه وجود دارد و پرداخت نقدی را ممکن ساخته است. اما نکته حائز اهمیت در این خصوص، جایگاه تراکنش‌های شاپرکی نسبت به مبادلات بر مبنای اسکناس و مسکوک در اقتصاد کشورمان است. موضوعی که در جدیدترین گزارش شرکت شاپرک نیز به آن اشاره شده است.

بر اساس این گزارش یکی از شاخص‌هایی که نشان می‌دهد صنعت پرداخت الکترونیک تا چه میزان در اقتصاد ملی نقش داشته و چقدر در تسهیل مبادلات اقتصادی کشور موثر بوده است، شاخص "نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرک به نقدینگی" است. برای بررسی این شاخص مهم، درصدی از نقدینگی که به صورت الکترونیکی پرداخت شده، محاسبه می‌شود. به گونه‌ای که پس از محاسبات مربوطه، اطلاعات جدول زیر به دست می‌آید که بیان گر روند رو به رشد این نسبت در ماه‌های اخیر است. به گونه‌ای که در پایان تابستان سال جاری، ارزش تراکنش‌های شاپرک ۱۵.۹۱ درصد از کل نقدینگی بوده است که این شاخص نسبت به ماه مرداد ۱۴۰۰، افزایش ۲.۲۲ درصدی داشته است.

از سوی دیگر، در شهریور ۱۴۰۰، ارزش تراکنش‌های شاپرک افزایش ۲۰.۵۴ درصدی داشته است که در قیاس با رشد ۳.۷۳ درصدی نقدینگی نسبت به ماه گذشته، افزایش شاخص نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرکی به نقدینگی نسبت به ماه مرداد ۱۴۰۰ را در پی داشته است.

هرچند باید یادآور شد که در زمان تولید گزارش حاضر، آمار میزان نقدینگی تا شهریور ۱۴۰۰منتشر شده است، لذا نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرک به نقدینگی به تفکیک هر سال در دوره‌ی زمانی سال ۱۳۹۲ لغایت شهریور ۱۴۰۰ در شکل زیر ترسیم شده است که بیانگر روند رو به رشد و نوسانی این شاخص در مدت مورد بررسی است.

نسبت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به نقدینگی

بر اساس این گزارش، در جدول زیر درصدی از نقدینگی که به صورت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص جامعه وجود دارد و پرداخت نقدی را ممکن ساخته، ارائه شده است.

در شهریور امسال، ۱.۷۹ درصد از کل نقدینگی، متعلق به اسکناس و مسکوک در دست اشخاص بوده است که نسبت به مقدار مشابه در مرداد ۱۴۰۰ کاهش۰.۰۷ - درصدی را تجربه نموده است. در شهریور ۱۴۰۰ میزان نقدینگی با افزایش ۳.۷۳ درصدی همراه بوده و میزان اسکناس و مسکوک در دست اشخاص نیز با افزایش ۰.۰۷ درصدی همراه بوده است.

مقایسه نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرکی و اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به نقدینگی

بر اساس این گزارش، شکل زیر روند دو شاخص نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرک به نقدینگی و نسبت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به نقدینگی را نشان داده و امکان مقایسه تغییرات ارزش تراکنش‌های پرداخت الکترونیک و حجم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص را از کل نقدینگی در طول زمان، ممکن می‌سازد.

روند نسبت ارزش تراکنش‌های شاپرک به نقدینگی در طول مدت مورد بررسی (ابتدای سال ۱۳۹۵ تا شهریور ۱۴۰۰) دارای برایند صعودی بوده است و از ۷.۷۰ درصد در فروردین ماه ۱۳۹۵ به ۱۵.۹۱ درصد در شهریور ۱۴۰۰ افزایش یافته است. این در حالی است که درصد اسکناس و مسکوک به نقدینگی در طول این مدت روندی در مجموع کاهشی داشته و از ۳.۱۸ درصد به ۱.۷۹ درصد رسیده است. به عبارت دیگر، گسترش نفوذ ابزار‌های پذیرش، یکی از دلایل کاهش ۱.۳۹ درصدی نسبت اسکناس و مسکوک به نقدینگی در مدت مورد بررسی بوده است که انتظار می‌رود این روند کاهشی همچنان تداوم داشته باشد. اما با توجه به شروع روند کاهشی میزان نقدینگی به نظر می‌رسد سرعت کاهش سهم اسکناس و مسکوکات از نقدینگی، نسبت به گذشته کاهش یابد.