بدون شک بررسی روند بیمه نامة درمان انفرادی با نیم نگاهی بر چگونگی ایجاد و فعالیت شرکت کمکرسان ایران اطلاعات بهینه تری را به مخاطب ارائه میدهد. مجموعهای که اگرچه با هدف دیگری تأسیس شد؛ اما در نهایت به اهرمی اثرگذار برای توسعة
بیمههای درمان بدل شد. بهنام ایثاری، مدیرعامل شرکت کمک
رسان ایران در این گفتگو با تشریح آیین نامههای مصوب در رشته درمان چالشهای فعلی بیمه نامههای درمان انفرادی را مورد بررسی قرار داد. فقدان آیین نامهای مدون برای بیمه درمان انفرادی که به همة مسائل آن پاسخ دهد، چالش بزرگی است که بهنام ایثاری آن را مطرح میکند. با هم این گفتگو را از نظر میگذرانیم؛
لطفاً در ابتدا در مقدمهای به سابقه بیمههای انفرادی و ایجاد شرکت کمکرسان اشاره کنید.ایثاری: اولین بیمهنامه درمان انفرادی حدود ۲۸ سال پیش توسط یک شرکت بیمة ایرانی برای اعضاء شرکت کمکرسان ایران صادر شد.
حدود بیش از ۳۰ سال پیش به عنوان یک شرکت کمکرسان و نمایندة SOS بینالملل در ایران کارمان را آغاز کردیم.
فعالیت شرکت کمکرسان فراهم کردن امکانات در رسیدن به خدمات درمانی و تسهیل در این امر است؛ همچون انتقال پزشکی، معرفی پزشک، بستری کردن، نظارت بر درمان و انتقال از یک کشور به کشور دیگر و همه آنچه امروز در دنیا به عنوان خدمات کمکرسانی دانسته میشود.
بازار اصلی این فعالیت در درجة اول گردشگران خارجی هستند، کسانی که از سرزمین خودشان که محل امنشان محسوب میشود به جایی میروند که امکانات درمانی نیست یا کم است. به این ترتیب شرکتهای کمکرسان با فراهم آوردن امکانات دسترسی به خدمات درمانی پوشش بیمه را خدماتی میکنند. برخی از آنها به بیمه متصل هستند و برخی متصل نیستند؛ مثلاً شرکت کمکرسان آکسا متعلق به شرکت بیمة آکساست؛ ولی SOS اینترنشنال یک شرکت مستقل محسوب میشود که با ۱۰ شرکت بیمه همکاری دارد.
فعالیت ما در ایران طبیعتاً ارائة خدمات به گردشگران و شرکتهای خارجی بود. در چارچوب مزایای خدمات شرکتهایی، چون آکسا و SOS بینالملل که نمایندگی هر دوی آنها را در اختیار داریم انجام میشود.
از همان اوایل فعالیت با توجه به درخواستهای تعدادی از ایرانیانی که شاهد این نوع خدمات نوین بودند، تلاش کردیم تا بستهای مشابه و حتی کاملتر از آن را برای هموطنان ایرانی ایجاد کنیم؛ اما در میانة راه با یک سد مواجه شدیم و آن این بود اگر برای مثال بیماری را از بلوچستان به تهران منتقل میکردیم تنها میتوانستیم خدمات خود را تا درب بیمارستان ادامه دهیم و در داخل بیمارستان کاری از دست ما بر نمیآمد، زیرا بیمارستان هزینة درمان خود را میخواست و بیمار نیز فاقد پوشش بیمهای بود؛ بنابراین متوجه شدیم به یک بیمه درمان برای کسانی که که خواستار این بسته خدماتی هستند نیاز داریم تا روند خدماتی آن از صفر تا صد کامل شود. ایده بیمه درمان انفرادی از اینجا شکل گرفت.
با برخی شرکتهای بیمه در این مورد صحبت کردیم. این پوشش برای همة آنها جدید و تازه بود. تجربهای وجود نداشت و ریسک هم برای آنها شناخته شده نبود؛ بنابراین نزد آقای گرانمایه که آن زمان رئیس کل بیمه مرکزی بودند رفتیم. این جلسه در اوایل سال ۱۳۷۲ برگزار شد. برای آقای گرانمایه کل بسته و چالش به وجود آمده را شرح دادیم.
آقای گرانمایه با خوشفکری این موضوع را پذیرفتند و شورای فنی بیمه مرکزی به ریاست آقای علوی که آقای دستباز هم عضو آن بودند نیز پیرو همراهی با این طرح نامهای برای بیمه البرز نوشتند با این مضمون که ارائة چنین بیمهنامهای با چنین مشخصاتی به اعضای این شرکت بلامانع است.
بیمه درمان انفرادی از این نقطه آغاز شد. هدف فروش و عرضه بیمه درمان انفرادی نبود. هدف تأمین پوشش بیمه درمان برای اعضاء کمکرسان بود و این بیمهنامه محصول فرعی مزایای وسیعتری بود.
در ابتدا بیمهگر شرکت بیمه البرز بود، سپس با بیمه ایران و بعدها دانا و حافظ نیز به عنوان بیمهگر قرارداد بستیم و در نهایت امروز شرکت بیمه آسماری که روی بیمههای درمان انفرادی تخصص دارد بیمهگر اعضاء کمکرسان است.
در مورد مکانیزم ارائه این خدمات توضیح دهید؟از آنجایی که صنعت بیمه ما در آن زمان تجربه و دانش لازم در مورد ریسک این نوع بیمه، نحوه تعیین حق بیمه، آکچوری، شرایط عمومی و خصوصی و بلاخره پرداخت خسارت را نداشت همه موارد فوق با تعامل طرفین یعنی بیمهگر و ما انجام شد.
مکانیزم این خدمات به این شکل بود که همة خدمات درمانی از جمله هزینة بستری، هزینة انتقال پزشکی و هر آنچه بیمهپذیر بود و انجام آن بدون داشتن پوشش بیمهای امکان پذیر نبود، توسط یک شرکت بیمه در ایران بیمه میشد و حق بیمة آن را نیز از همان حق عضویت اعضاء پرداخت میشد و خسارت را هم شرکت بیمه پرداخت میکرد. بعد از آن حدود ۱۲ سال طول کشید تا چیزی شبیه بیمه درمان خانواده یا بیمه درمان انفرادی در صنعت بیمه ما شکل بگیرد.
شما به نوعی بنیانگذار بیمه مسافرتی هم بودهاید؟علاوه بر بیمه درمان انفرادی بنیانگذار بیمه مسافرتی هم بودیم، چندین سال بعد از این ماجرا با توجه به نیازی که در جامعه احساس میکردیم تماسهایی با سفارتهای گوناگون و شرکتهای بیمه و شرکتهای کمکرسان خارجی برقرار کردیم مبنی بر اینکه به پوششی تحت عنوان بیمه و خدمات کمکرسانی مسافرتی برای ایرانیانی که به خارج از کشور سفر میکنند، نیاز داریم. تنها شرکتی که حاضر شد ریسک ورود به بازار ایران را در آن مقطع بردارد بیمه آکسا بود، نمایندة بیمه آکسا به اینجا آمد و ما مجموعه جلساتی را با شرکتهای بیمه و در درجه اول شرکت بیمه ایران آغاز کردیم. آن زمان آقای غلامی، معاون بیمه اتکایی بیمه ایران بودند و ایشان نیز اولین گام را در معرفی این نوع بیمه در صنعت بیمه ایران برداشتند. به این ترتیب اولین بیمهنامة مسافرتی درمان (درمان انفرادی) شکل گرفت و کمکم شرکتهای دانا، البرز و آسیا نیز ملحق شدند. در آن زمان نیز با توجه به ناشناخته بودن ریسک این نوع بیمه تعامل نزدیکی میان بیمه ایران، شرکت آکسا و ما برای طراحی بیمهنامه، نوشتن شرایط عمومی و خصوصی و تعیین حق بیمه در جریان بود. در آن زمان از نظر بیمهگر این یک قرارداد اتکایی بود که سهم نگه داری بیمهگر ایرانی ۲۵ یا ۳۰ درصد و مابقی را شرکت آکسا نگه میداشت. نقش ما ارائه خدمات به بیمه شدگان بود. بعدا و با توجه به افزایش تجربه بیمهگران ایرانی این سهم بندی به نفع بیمهگران ایرانی تغیر کرد.
در نتیجه بسیار قبلتر حرکت مجموعه صنعت بیمه بسمت بیمه درمان انفرادی دو نوع از آن طراحی و پیادهسازی شد.
استقبال از این دو بیمهنامه چطور بود؟بسته خدماتی کمکرسان، بستة خاص و گرانی بود و بازار محدودی هم داشت. از این خدمات در بازار خاص خود استقبال خوبی صورت گرفت؛ در مورد بیمههای مسافرتی به ویژه پس از اجباری شدن آن توسط کشورهای شنگن کاملاً همهگیر و رایج شد و نقش بسیار مثبتی ایفا کرد.
آیا تعداد افرادی که میتوانند از این بسته خدماتی کمکرسان استفاده کنند محدود است.قیمت هر خدمت یا کالایی در نهایت بازار و محدوده فروش آن را تعیین میکند. از سوی دیگر فیلترهایی که برای کنترل ریسک وجود داشتند خرید آن را محدود میکردند. ما هم به دنبال اینکه شکل گستردهای به آن بدهیم نبودیم و نیستیم.