بخش معدن میتواند از طریق فراهم نمودن موادخام برای تولید، ایجاد اشتغال، ارزش افزوده و درآمدهای مالیاتی رشد و توسعه کشورها را تسریع بخشد. این امر با سیاستگذاریهای صحیح در این بخش و ارزیابی اثرات آن روی سایر بخشهای اقتصادی ممکن است. با افزایش سرمایه گذاری و تولید در این بخش از طریق افزایش بازدهی سرمایه در بخش معدن و صنایع معدنی، میتوانید باعث افزایش سرمایه گذاری در این بخش گردد.
بخش معدن و صنایع معدنی یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی کشورهای دارای وفور منابع است که از ارتباطات پیشین و به ویژه پسین زیادی برخوردار میباشید. ارتباطات پسین شامل فعالیتهای پایین دستی بخش معدن مانند ذوب، پایش و فرآوری میباشید؛ بنابراین رشد این بخش میتواند به عنوان یکی از محرکههای اقتصادی، نقش انکارناپذیری در توسعه اقتصادی ایران داشته باشد.
ایران در حال حاضر با داشتن بیش از ۱۲ نوع ماده معدنی غیرنفتی با ذخایر حدود ۴۹ میلیارد تن، جزء ۶۱ کشور اول دنیا در کانیهای فلزی و غیرفلزی است وجود این ذخایر عظیم و همچنین امکان دسترسی به انرژی های، ارزان قیمت و نیروی انسانی مناسب، موقعیت استراتژیک و رقابت پذیر بودن محصولات آن در بازارهای منطقهای و جهانی اقتضا میکند که تمام اقدامات و امکانات لازم در جهت سهیم شدن این بخش در تجارت و بازارهای جهانی به عمل آید.
شرکت سنگ آهن گهرزمین در راستای تحقق شعار سال ۱۴۰۰ مبنی بر “تولید، پشتیبانی ها، مانع زدایی ها” توانسته از ابتدای امسال تا پایان آبان ماه سال جاری با تولید ۳ میلیون و ۱۷۵ هزار و ۷۶۴ تن کنسانتره، نقش بسزایی را در چرخه فولاد کشور ایفا نماید.
اثرات افزایش سرمایهگذاری و بهرهوری بخش معدن بر ارزش افزوده و
صادرات بخشهای مختلف اقتصادی ایران با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به فرصتهای نسبی موجود در بخش معدن و لزوم تنوع بخشیدن به اقتصاد کشور در جهت کاهش وابستگی به نفت و رشد صادرات غیر نفتی، درک بهتری از نقش معدن در اقتصاد کشور میتواند سیاستگذاران کشور را در تعیین و تصویب برنامههای توسعهای یاری دهد. در این راستا چگونگی تاثیر افزایش سیرمایهگذاری و بهرهوری بخش معدن بر ارزش افزوده و صادرات بخشهای مختلف اقتصادی کشور
شرکت سنگ آهن گهرزمین که از شرکتهای بزرگ معدنی و صنعتی محسوب میشود علاوه بر تولید مضاعف محصولاتی نظیر کنسانتره و گندله، سهم قابل توجهی از اشتغالزایی را به خود اختصاص داده است.
شایان ذکر است از طرحهای توسعهای شرکت گهرزمین میتوان به پروژه افزایش کنسانتره و گندله، پروژه انتقال خط ۲ آب خلیج فارس، احداث ۳ کارخانه آهن اسفنجی هر یک با ظرفیت ۱/۷ میلیون تن، احداث کارخانه ذوب با ظرفیت تولید ۳ میلیون تن، احداث کارخانه نورد با ظرفیت ۳ میلیون تن و احداث نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی اشاره نمود.
عملیات اکتشاف و پی جویی
سنگ آهن را در منطقهای در جنوب غرب سیرجان (استان کرمان) در سال ۱۳۴۸ آغاز و سپس شرکت ایروسرویس در محدودهای به وسعت ۴۵۰۰۰ کیلومتر مربع درفاصله بین آباده فارس تا جازموریان، برداشتهای ژئوفیزیک هوایی را انجام و آنومالیهای متعددی که دارای پتانسیلهای بالایی از سنگ آهن بودند را مشخص نمود.
فعالیت شرکت:
• اکتشاف و استخراج و بهره برداری از معادن سنگ آهن و تولید کنسانتره، گندله و فولاد از آن.
• نصب و راه اندازی، تعمیرات، نگهداری، بازرسی، سرویس تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز شرکت.
• خرید و تهیه انواع و اقسام ماشین آلات و تجهیزات و تاسیسات و مصالح مورد نیاز برای انجام موضوع شرکت
• انجام خدمات مهندسی، مشاوره، مدیریت و فراهم نمودن دانش فنی از داخل و یا خارج برای تحقق موضوع شرکت.
• مشارکت و سرمایه گذاری در سایر شرکتها و طرحهای معدنی و صنعتی، انعقاد قراردادهای پیمانکاری بمنظور ارائه خدمات فنی و مهندسی
• مبادرت به کلیه امور بازرگانی از قبیل خرید و فروش، صادرات و واردات و کلیه امور و عملیاتی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم در جهت اجرای موضوع شرکت ضرورت داشته باشد.
• اکتشاف، استخراج و بهره برداری از معادن سنگ آهن و تولید در ۳ خط کنسانتره و ۱ خط گندله
ظرفیتهای تولید:
• بزرگترین سنگ شکن خاورمیانه با ظرفیت ۱۵ میلیون تن
• خط یک کنسانتره با ظرفیت ۲ میلیون تن در سال
• خط دو کنسانتره با ظرفیت ۲ میلیون تن در سال
• خط سه کنسانتره با ظرفیت ۲ میلیون تن در سال
در حال حاضر سه خط کنسانتره هر کدام به ظرفیت ۲ میلیون تن و جمعا ۶ میلیون تن کنسانتره در سال در حال بهره برداری است. خط ۱ گندله سازی با ظرفیت سالانه ۵ میلیون تن و تولید ۱۶ درصد گندله کشور در حال بهره برداری است.
طرحهای توسعهای گهرزمین
شرکت سنگ آهن گهرزمین در برنامه ریزی کلان خود فعالیتهای بسیاری را در راستای توسعه اقتصادی کشور در دستور کار قرار داده است که بخشی از آن در ادامه میآید.
۱-احداث کارخانه ذوب با ظرفیت تولید ۳ میلیون تن
۲-پروژه خط ۲ انتقال آب خلیج فارس
۳-پروژه افزایش ظرفیت کنسانتره به میزان ۲ میلیون تن
۴-پروژه افزایش ظرفیت گندله به میزان ۵/۲ میلیون تن
۵-احداث ۳ کارخانه آهن اسفنجی با ظرفیت هریک ۷/۱ میلیون تن
۶-احداث نیروگاه ۵۰۰ مگاوات بردسیر
۷-پروژه اکتشاف و توسعه ذخایر معادن: پهنههای نهبندان و جبال بارز و معادن جانجا و خونیک
۸-پروژه IPCC انتقال پیوسته
۹-پروژه بازیابی آب از سدهای باطله
۱۰-پروژه انتقال خط ریلی
۱۱-مشارکت در احداث پایانه و اسکله مکانیزه تخلیه و بارگیری مواد معدنی -اسکله شهید رجایی-
۱۲-مشارکت در تولید لاستیک ماشین آلات معدنی کرمان
۱۳-پروژه اجرای راههای دسترسی ساختمان اداری
۱۴-محوطه سازی و زیرساختها در سایتهای توسعهای (۱۳ ساختمان)
۱۵-پروژه نمک گیری از PIT معدن شماره ۳،
۱۶-راه اندازی پروژه خط استاکر و ریکلایمر
بنابراین پیشنهاد میشود در ابتدا دولت در جهت ارتقاء بهره وری کل عوامل تولید در بخش معدن و صنایع معدنی سیاستگذاریهای ازم را انجام دهد. افزایش بهره وری کل عوامل تولید این بخش از طریق افزایش بازدهی سرمایه در بخش معدن و صنایع معدنی، میتوانید باعث افزایش سرمایه گذاری در این بخش گردد. همچنین دولت میتواند از طریق فراهم کردن بستر مناسب برای جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی به ویژه در قالب همکاریهای مشترک با کشورهای موفق در زمینه معدن، علاوه بر افزایش سرمایه فیزیکی، از طریق انتقال فنآوریهای نوین باعث افزایش بهرهوری بخش معدن شود.
پیشنهاد میگردد دولت سرمایهگذاریهای لازم را در بخش اکتشاف مواد معدنی انجام دهد چرا که این کار میتواند ریسک سرمایهگذاری و استخراج را به طور قابل ملاحظهای کاهش داده و سرمایهگذاری بخش خصوصی را در بخش معدن و صنایع معدنی افزایش دهد. با افزایش سیرمایهگذاری در بخش معدن ارزش افزوده این بخش و در نتیجه تولید ناخالص داخلی افزایش خواهد یافت.