غلبه مجدد چشم بادامی‌ها در بازار لوازم خانگی؟

بازار امین حضور این روز‌ها دارد کم کم رونق می‌گیرد. به زودی کارمندان و کارگران عیدی و پاداش خود را می‌گیرند و فصل خانه‌تکانی هم فرا می‌رسد تا شاید بره کشان در بسیاری از بازار‌ها شکل گیرد.

این سنت ایرانی‌ها است که همه ساله با نزدیک شدن به ایام پایانی سال، تلاش کنند که تغییر و تحولی هر چند کوچک در زندگی خود ایجاد کنند و بنابراین لوازم خانگی و مبلمان نیز پای ثابت این تغییرات زمستانی برای به استقبال بهار رفتن است.

حالا بسیاری از بازار‌ها با مجموعه تدابیری از تخفیف دادن و برگزاری جشنواره‌های فروش گرفته تا کارت‌های هدیه همراه با خرید کالا به جذب مشتری اقدام می‌کنند. این را به وضوح می‌توان با قدم زدن در سرمای زمستانی بازار تهران و خیابان‌هایی که به بورس فروش برخی از کالا‌ها و اقلام خاص شهره هستند، حس کرد.

بازار لوازم خانگی هم چند روزی است که این حس و حال را تجربه می‌کند. از همین حالا که هنوز بهمن به نیمه نرسیده و خبری از پرداخت عیدی و پاداش پایان سال کارکنان نیست، بررسی‌ها برای خرید کالا‌ها آغاز شده و بسیاری از خانواده‌ها با حضور در بازارها، کالا‌های مورد نیاز خود را زیرنظر می‌گیرند تا به موقع بتوانند آن‌ها را خرید کرده و خانه را نونوار کنند.

در این میان برخی دیگر هم که عمدتا زوج‌های جوان و افرادی هستند که می‌خواهند آشیانه‌ای نو بسازند، با وسواس و البته دل نگرانی بیشتری وارد این بازار می‌شوند و هم دلشان می‌خواهد که اقلام خارجی را برای آغاز زندگی خود بخرند و هم قدرت خریدشان گام‌های آن‌ها را بسیار محدود می‌کند.

فروشندگان هم منتظر هستند تا بازار شب عید فرا برسد و برخی محدودیت‌های فروش و کسادی بازاری که به دلیل شیوع ویروس کرونا و کاهش شدید درآمد‌های مردم تجربه کرده اند، جای خود را به هفته‌های پررونق پایانی سال بدهد؛ به همین دلیل امیدوارانه، به حضور مشتریان در بازار دل می‌بندند و تلاش دارند تا با ترفند‌های مختلف پای آن‌ها را به داخل مغازه‌های خود باز کنند.

نکته حائز اهمیت، تغییر در چینش ویترین‌ها و حرکت نامحسوس کالا‌های داخلی از پیشخوان مغازه‌ها به پستو‌ها و ورود دوباره لوازم خانگی خارجی به پشت ویترین‌ها است؛ هر چند هنوز هم کالا‌های ایرانی برای برخی از خریداران جذاب است و البته با وسعشان سازگار.

گفتگو‌های خبرنگار با فروشندگان حکایت از آن دارد که رفتار مصرف کنندگان است که آن‌ها را وادار به تغییر ویترین با کالا‌های خارجی کرده است؛ چراکه به گفته آنها، لوازم خانگی خارجی هنوز هم مشتریان خاص خود را دارد و علیرغم اینکه سطح کیفی تولیدات لوازم خانگی داخلی به شدت ظرف ماه‌های گذشته با رشد مواجه بوده، اما هنوز فرهنگ و ذائقه ایرانی‌ها بر روی این کالا‌های مصرفی بادوام، خرید از برند‌های خارجی و مشخصا کره‌ای است که در بازار ایران ریشه دوانده اند.

در این میان، فروشندگان دلایل عدم توجه مشتریان به لوازم خانگی داخلی را حتی با قویتر شدن تولیدات ایرانی و رقابت بی برو برگرد با برند‌های خارجی، فرهنگ رفتاری خرید مشتریان می‌دانند که به نوعی نشات گرفته از تغییر ذائقه ایرانی‌ها از سوی برخی برند‌های خارجی است.

حالا طرح‌های رسمی نظرسنجی از فروشندگان لوازم خانگی نیز به خوبی نشان می‌دهد که قیمت نامناسب، برخی تجربه‌های ناموفق از خرید کالا، فرهنگ حاکم بر رفتار مشتریان و تبلیغات ضعیف از جمله مواردی است که مشتریان را به سمت خرید برند‌های خارجی می‌کشاند.

در این میان، سهم جذابیت ظاهری، چشم و هم چشمی، اهمیت دادن به برند کالا و اهمیت به تبلیغات جهانی برخی از تولیدات را نیز باید به این عوامل اثرگذار بر نوع نگاه مشتری اضافه کرد؛ بنابراین هنوز هم تغییر ذائقه مردم و مصرف کنندگان به ویژه نسل‌های جوانی که کمتر خاطراتی از کارخانه ارج و برند آبسال و پارس در تولید یخچال و لوازم خانگی دارند، یکی از پاشنه آشیل‌های همیشگی تولیدکنندگان لوازم خانگی است تا بتوانند مصرف کنندگان را متقاعد نمایند که لوازم خانگی ایرانی هم اکنون در سطح و کلاس جهانی قابل رقابت است و حتی برخی از تولیدات ایرانی نیز به راحتی در بازار‌های اروپایی خرید و فروش شده و صادرات آن رونق دارد.

به همین دلیل، حالا که کیفیت بسیاری از تولیدات داخلی لوازم خانگی قابل رقابت با همتایان خارجی است، به نظر می‌رسد ضعف تولیدکنندگان در معرفی محصولات خود و اثبات تطبیق با سطح استاندارد‌های بین المللی برای مشتریان، ضربه اصلی را به توفیق محصولات تولیدی لوازم خانگی داخلی و نوع نگاه مصرف کنندگان و خریداران زده است.