متن پرسش و پاسخ با لطف الله نکوئی را در ادامه میخوانید:
برای بررسی پروسه اتکایی، میتوانیم آن را به دو بخش قبل و بعد از تحریم تقسیم کنیم؟بله. قبل از تحریم، بازار
بیمه ایران شرایط بسیار خوبی با بازارهای اتکایی دنیا به ویژه کشورهای غربی داشت. این بازار با بهترین و معروفترین شرکتهای اتکایی دنیا از جمله شرکتهای اتکایی مونیخ یا مونیخ ری، سوئیس ری، آلیانس، اسکور و سایر بیمه گران اتکایی در بازار لندن بازار اروپا و خاور دور، ژاپن، کره جنوبی، چین و کشورهای منطقه از جمله ترکیه، پاکستان و هند ارتباط و همکاریهای بسیار نزدیک داشت.
بازار بیمه ایران برای آنها بسیار جذاب و سودآور بود و این شرکتها در جلب و جذب بازار ایران با یکدیگر رقابت داشتند.
ما بهترین و کاملترین شرایط قراردادها (وردینگ ها) را در این ارتباط در اختیار داشتیم. دورههای بیمهای تخصصی زیادی چه در ایران و چه در خارج کشور برگزار میشد. باید گفت که اکثر مدیران صنعت بیمه در آن زمان یک یا چند بار در این دورههای بیمهای شرکت داشتند و در جریان شرایط بازار روز دنیا قرار میگرفتند و آن را در روند فعالیت بیمهای خود به کار میبستند؛ اما از زمان شروع تحریمهای سازمان ملل و اتحادیه اروپا، این همکاری و ارتباطات روز به روز کمتر شد و با روی کار آمدن رئیس جمهور آمریکا –ترامپ- کلا قطع شد.
بعد از این اقدام، شرکتهای بیمه برای پوشش اتکایی راهی جز واگذاری ریسکهای خود در داخل کشور نداشتند. این واگذاریها با راهبری بیمه مرکزی و بعضا بیمه ایران بین دو شرکت بیمه اتکایی و شرکتهایی که مجوز قبولی اتکایی داشتند و همچنین صندوق ویژه تحریم که با حمایت دولت ایجاد شده بود، انجام شده و میشود.
بیمه مرکزی و صندوق ویژه تحریم در ارائة پوششهای اتکایی به نیاز پوشش اتکایی شرکتهای بیمه، نقش تعیین کنندهای را داشته و دارند.
لطفا جایگاه ایران را با کشورهای دیگر در آن زمان مقایسه کنید.اگر کمی به عقب بازگردیم، میبینیم که بازار بیمه ایران در منطقه و در مقایسه با کشورهای همتراز خود مانند ترکیه، پاکستان و کمی دورتر کره جنوبی از موقعیت کاملا برتری برخوردار بود. در آن زمان صندوق بیمهای بین ایران و ترکیه و پاکستان در چارچوب همکاریهای منطقهای به نام RCD تشکیل شد که بعدا به ECO تغییر نام یافت. کل حق بیمه بازار ایران در آن منطقه از مجموع حق بیمه ترکیه و پاکستان بیشتر بود، لکن با گذر زمان و شرایط بد اقتصادی، جنگ تحمیلی این توازنها بر هم خورد. در حال حاضر وضعیت بیمهای از نظر تولید حق بیمه و حق بیمه سرانه از بازار ترکیه و کره جنوبی کمتر است.
این بازار به هیچ وجه قابل مقایسه با بازار بیمه غرب نبوده و نیست. آنها در حال حاضر از پیشرفتهای قابل ملاحظهای برخوردارند. ما هم امیدواریم با رفع تحریمها بتوانیم این فاصله را روز به روز کمتر کنیم.
تا قبل از تحریم و زمانهای دورتر، بازار بیمه ایران در دنیا از اعتبار و احترام قابل ملاحظهای برخوردار بود. بیمه گران اتکایی برای دست یابی به این بازار با یکدیگر رقابت میکردند و سعی داشتند با برگزاری سمینارها و دورههای تخصصی بیمه و بیمه اتکایی، جایگاه خود را در این بازار استوارتر کنند.
واگذاریهای اتکایی در آن زمان چقدر به ایران کمک میکرد؟ آیا در آن زمان قبولی اتکایی هم داشتیم؟در همه مقاطع زمانی، شرکتهای بیمه نیاز به واگذاری اتکایی داشتند و دارند. اصولا هیچ شرکتی بدون واگذاری اتکایی مازاد ظرفیت خود نمیتواند فعالیت کند. مقایسهای آماری نشان میدهد که در سال ۱۳۹۹ حق بیمه اتکایی ۱۹ درصد کل حق بیمه صادره بازار است، در حالی که تا قبل از تحریم این واگذاریها کمتر از ۵ درصد برای رشتههای آتش سوزی، مهندسی، کشتی، هواپیما، باربری و مسئولیت بوده است. دو رشته بیمه درمان و شخص ثالث که تقریبا ۶۵ درصد پرتفوی بازار را تشکیل میدهند، پوشش اتکایی نداشتند.
پوششهای اتکایی که با راهبری شرکتهای اتکایی بزرگ دنیا مانند مونیخ ری، سوئیس ری یا اسکور انجام میشود، توسط سایر بیمه گران اتکایی معتبر دنیا فالو میشوند و در موارد خاص و به ویژه وقوع خسارتهای بزرگ سریعا به پرداخت خسارت یا همکاری لازم اقدام میکنند.
در رابطه با قبولی اتکایی اگر منظورتان قبولی اتکایی از خارج باشد باید عرض کنم که در آن زمان شرکت بیمه ایران و بیمه مرکزی قبولی اتکایی از خارج داشتند و با تأسیس دو شرکت بیمه اتکایی، آنها نیز حسب ماهیت کار خود قبولی اتکایی داشتند.
شرکت بیمه اتکایی امین که من چند سال مسئولیت مدیر عاملی آن را داشتم، از همان ابتدا اقدام به قبولی اتکایی از خارج کرد. از آنجا که این شرکت همچون سایر شرکتهای بیمه در ایران رتبهای از مؤسسات رتبه بندی بین المللی نداشت، عمدتا ریسکهای خوب به ما پیشنهاد نمیشد و در مجموع با سود یا زیان زیادی مواجه نشدیم، اما تجربه بسیار خوبی را برای ما به همراه داشت.
شرکتهای بیمه باید بعد از تحریم تلاش کنند که با به روزرسانی خود، شرایط اخذ رتبه از مؤسسات رتبه بندی بین المللی را فراهم کنند. در کل و با توجه به تجربة شخصی در بیمه اتکایی امین، من قبولی اتکایی از خارج را بدون داشتن رتبه به صلاح نمیدانم.