ممکن است این پرسش ذهن شما را هم درگیر کرده باشد که آیا
نوشیدن یک لیوان آب ساده همراه با وعده غذایی میتواند اثرات منفی داشته باشد، یا این فقط یک باور اشتباه رایج دیگر است.
در این مطلب با استفاده از شواهد علمی به تأثیر نوشیدن مایعات همراه با وعدههای غذایی برکیفیت هضم و سلامتی خواهیم پرداخت.
اصول ابتدایی فرایند هضم سالم
برای دانستن اینکه چرا تصور میشود نوشیدن آب، هضم غذا را مختل میکند، بهتر است که ابتدا فرآیند هضم طبیعی را بشناسیم.
به محض این که شروع به جویدن غذا میکنید، فرایند هضم (از دهان) آغاز میشود. عمل جویدن به غدد بزاقی شما پیام میدهد تا شروع به تولید بزاق کنند، همان مایع دهانی که حاوی آنزیمهایی است که به شما در تجزیه غذا کمک میکند.
هنگامی که غذا وارد معده میشود، با اسید معده مخلوط شده و دوباره به میزان بیشتری تجزیه میشود و سپس مایع غلیظی به نام کیموس chyme تولید میشود.
کیموس در روده کوچک با آنزیمهای گوارشی ترشح شده از پانکراس و اسید صفراوی کبد مخلوط میشود. این مواد، کیموس را به اجزای کوچکتر تجزیه کرده و مواد مغذی را برای جذب در جریان خون آماده میکنند.
با حرکت کیموس در امتداد روده باریک، بیشتر مواد مغذی جذب بدن ما میشوند. در این مرحله فقط بخش کوچکی از مواد مغذی باقی میماند که پس از رسیدن به روده بزرگ جذب شود.
با ورود به جریان خون، مواد مغذی به مناطق مختلف بدن میروند. هضم با دفع مواد باقیمانده به پایان میرسد. با توجه به آنچه میخوریم، کل فرآیند هضم ممکن است از ۲۴ تا ۷۲ ساعت طول بکشد.
آیا نوشیدن مایعات به همراه غذا باعث مشکلات گوارشی میشوند؟
همه ما میدانیم که نوشیدن مایعات به اندازه کافی در روز فواید بسیاری برای سلامتی ما دارد. با این حال، برخی ادعا میکنند که نوشیدن مایعات همراه با وعدههای غذایی برای سلامتی مضر است.
این ادعا بر مبنای سه استدلال رایجی است که در ادامه به آنها میپردازیم.
ادعای اول: الکل و نوشیدنیهای اسیدی تأثیر منفی بر بزاق میگذارند
برخی افراد معتقدند که نوشیدن مایعات اسیدی یا الکلی همراه با وعدههای غذایی باعث خشک شدن بزاق شده و هضم غذا را برای بدن دشوارتر میکند. درست است که الکل گردش بزاق را ۱۰-۱۵ درصد در هر واحد الکل کاهش میدهد. با این حال، این مساله برای مشروبات الکلی با غلظت بالا صدق میکند و مشروبات کم الکل مانند آبجو و شراب تاثیر منفی بر بزاق ما نمیگذارند.
از سوی دیگر، به نظر میرسد نوشیدن مایعات اسیدی ترشح بزاق را افزایش میدهند. درنهایت باید گفت که هیچ مدرک علمی مبنی بر تأثیر منفی الکل یا نوشیدنیهای اسیدی بر هضم یا جذب مواد مغذی وجود ندارد.
ادعای دوم: نوشیدن آب، اسید معده و آنزیمهای گوارشی
بسیاری ادعا میکنند که نوشیدن آب همراه با وعدههای غذایی باعث رقیق شدن اسید معده و آنزیمهای گوارشی میشود و هضم غذا را برای بدن دشوارتر میکند. این ادعا به صورت ضمنی میگوید که سیستم گوارش ما قادر نیست ترشحات خود را با یک وعده غذایی منطبق سازد. اما این ادعا کاملا غلط است.
ادعای سوم: نوشیدن مایعات و سرعت هضم
سومین استدلال مشهور در مورد نوشیدن مایعات در کنار وعدههای غذایی ادعا میکند که نوشیدن مایعات، سرعت خروج غذاهای جامد از معده شما را افزایش میدهند.
به عبارت دیگر نوشیدن مایعات به همراه غذا باعث کاهش زمان تماس وعده غذایی با اسید معده و آنزیمهای گوارشی شده و در نتیجه فرایند هضم به درستی انجام نمیشود. برای این ادعا نیز هیچ پشتوانه علمی وجود ندارد.
نتایج یه مطالعه بر روی فرایند تخلیه معده نشان داد که، اگرچه مایعات با سرعت بیشتری نسبت به مواد جامد از سیستم گوارش شما عبور میکنند، اما هیچ تاثیری بر سرعت هضم غذای جامد ندارند.
نوشیدن مایعات ممکن است فرایند هضم را بهبود بخشد
نوشیدن مایعات به تجزیه تکههای بزرگ غذا کمک میکند و حرکت مواد غذایی را در امتداد مری و معده روانتر کرده و از نفخ و یبوست نیز جلوگیری میکنند.
علاوه بر این، معده شما هنگام هضم، همراه با ترشح اسید معده و آنزیمهای گوارشی آب نیز ترشح میکند. در حقیقت، این آب برای تقویت عملکرد مناسب آنزیمهای هضم مورد نیاز است.
نوشیدن آب ممکن است اشتها و کالری دریافتی را کاهش دهد.
یکی دیگر از فواید نوشیدن آب به همراه وعدههای غذایی این است که باعث میشود بین خوردن لقمهها مکث کرده تا سیگنالهای گرسنگی و سیری خود را چک کنیم. این مکث میتواند از پرخوری جلوگیری کرده و حتی به کاهش وزن کمک کند.
علاوه بر این، نتایج یک مطالعه ۱۲ هفتهای نشان داد که شرکت کنندگانی که قبل از هر وعده غذایی ۱۷ اونس (۵۰۰ میلی لیتر) آب نوشیدند، ۴.۴ پوند (۲ کیلوگرم) بیشتر از سایرین وزن کم کردند.
تحقیقات همچنین نشان میدهد که به ازای نوشیدن هر نیم لیتر آب، سرعت سوخت و ساز بدن ما به مقدار ۲۴ کالری افزایش یابد.
نکته جالب این مطالعه این است که اگر به همراه غذا آب ولرم یا هم دما با دمای بدن نوشیده شود، تعداد کالری سوزانده شده کاهش مییابد. این ممکن است به این دلیل باشد که بدن ما انرژی بیشتری برای گرم کردن آب سرد و رساندن آن به دمای بدن مصرف میکند. هرچند که تأثیرات آب بر روی متابولیسم در بهترین حالت اندک بوده و برای همه موثر نیست.
البته این تاثیرات مثبت تنها مربوط به نوشیدن آب بوده و برای نوشیدنیهای قندی و پرکالری صدق نمیکنند. در واقع در یک مطالعه مشخص شد که اگر به همراه غذا نوشیدنیهای شیرین، شیر یا آب میوه مصرف شود بدن ما ۸ تا ۱۵ درصد کالری بیشتری دریافت میکند.
منبع:بهداشت نیوز