چشم بیونیک بینایی را به نابینایان بازمی‌گرداند

اختراع چشم‌های بیونیک یکی از پیشرفت‌های اخیر در حوزه «علم و فناوری» برای بازگرداندن امید به افرادی است که به دلیل جراحت، بیماری و یا حتی دلایل ژنتیکی قادر به بینایی نیستند و یا از بینایی پایین رنج می‌برند.

طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، نزدیک به ۴۰ میلیون نفر در جهان از مشکل نابینایی و حدود ۱۳۵ میلیون نفر نیز از مشکل کم بینایی رنج می‌برند؛ مسأله‌ای که نیاز‌مند راه حلی جدید برای حل این مشکل است. اما سوال اینجاست آیا «چشم‌های بیونیک» می‌توانند پاسخی برای این مشکل به حساب آیند؟ پاسخ به این سوال بله است.

یک چشم سالم نور را از طریق مردمک گرفته و عدسی چشم، نور را به پشت چشم منتقل می‌کند؛ جایی که یک لایه ضخیم از «بافت حساس به نور» به نام شبکیه وجود دارد. سپس سلول‌هایی که «گیرنده‌های نوری» نامیده می‌شوند، نور را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کنند که از عصب بینایی به مغز می‌رود و سپس تصاویر در مغز مورد تفسیر قرار می‌گیرند.

اما مشکلات زمانی رخ می‌دهد که بخشی از این سیستم که بیان کردیم، به دلایلی از جمله بیماری‌های دژنراسیون که می‌تواند به بخش‌هایی از شبکیه چشم آسیب برساند، قطع می‌شود. حال در این موارد، تکنولوژی و فناوری، گام‌هایی را برای ساختن پلی ارتباطی میان بخش‌های قطع شده در این فرایند، بر می‌دارد.

طبق اعلام دانشگاه منچستر، در سال ۲۰۰۹ در «بیمارستان چشم پزشکی منچستر» در انگلیس نخستین آزمایش چشم بیونیک به نام «آرگوس ۲» برای بیماران مبتلا به «ورم رنگیزه‌ای شبکیه» به انجام رسید. آن‌ها برای ده بیماری که بینایی شان را از دست داده بودند، از این دستگاه‌ها استفاده کردند. آرگوس ۲ به این بیماران کمک کرد تا اشکال و الگو‌ها را تشخیص دهند. چشم بیونیک در واقع یک دوربین متصل به عینک است و فرد نابینا می‌تواند از آن استفاده کرده و مانند چشم انسان عمل می‌کند.

چشم بیونیک

به گفته «انجمن متخصصین بینایی سنجی» (Association of Optometrists) نخستین بیماری که چشم بیونیک را دریافت کرده، فردی بوده که در دهه دوم زندگی خود به «ورم رنگیزه‌ای شبکیه» مبتلا شده بود و چند سال بعد نیز نابینا گشت. پس از اینکه در بیمارستان منچستر وی توانست چشم بیونیک را دریافت کند، او قادر به تشخیص نور از تاریکی شد و توانست حرکت آدم‌ها را تشخیص دهد. در سال ۲۰۱۳ سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به شکل قانونی، استفاده از این دستگاه را مجاز اعلام کرد.

«انجمن ماشین‌های حسابگر» (َACM) اعلام کرده است چشم بیونیک به توسعه خود ادامه داده و در سال ۲۰۲۱، محققان «دانشکده کک یو. اس. سی» (Keck School of Medicine of USC) واقع در جنوب کالیفرنیایی آمریکا یک مدل پیشرفته را برای تقلید از شبکیه چشم انسان ایجاد کردند. همچنین دانشمندان دانشگاه سیدنی و دانشگاه «نیوساوث ولز» استرالیا نیز به تازگی آزمایش‌های موفقیت‌آمیزی را بر روی چشم بیونیک «فونیکس ۹۹» بر روی گوسفند انجام داده‌اند و در حال حاضر امیدوارند بتوانند آن را بر روی انسان‌ها نیز آزمایش کنند.