منظور از استقلال بانک مرکزی چیست؟

محمدرضا رنجبرفلاح، استاد دانشگاه با اشاره مفهوم اساسی و مهم استقلال بانک مرکزی اظهار کرد: تفاسیر و دیدگاه‌های مختلفی در این باره وجود دارد؛ برخی دیدگاه‌ها به نحوی از استقلال می‌گویند که گویا جزیره کاملا مستقل از نظام اقتصادی کشور قرار می‌گیرد، اما در واقعیت اینطور نیست.

وی ادامه داد: منظور از استقلال این است که نظام بودجه‌ای دولت یا احزاب خاصی که مراکز قدرت را در اختیار دارند، نتوانند بر نظام پولی کشور تسلط داشته باشند و بخواهند از آن منابع برای تحکیم منافع حزبی خود برخلاف منافع ملی بهره‌برداری کنند.

این استاد دانشگاه گفت: برخی از دولت‌ها به جای اینکه فقط به منابع مالیاتی و درآمد‌های بودجه‌ای اکتفا کنند می‌خواهند از منابع بانک مرکزی و منابع سپرده‌ای مردم استفاده کنند، اما اینجاست که بانک مرکزی باید مقتدرانه بایستد و با نظارت و ابزار‌های کنترلی خود امور را هدایت کند.

رنجبر فلاح تصریح کرد: می‌دانیم که بازار‌های پولی، سرمایه و دارایی و دیگر بازار‌ها ظروف مرتبطه‌ای هستند که در اقتصاد به هم وصل‌اند و برخی متغیر‌ها اگر در یک بازار تغییر یابد آثار آن بلافاصله در بازار دیگر هم ظاهر می‌شود

وی افزود: یکی از متغیر‌ها همین نرخ سود سپرده‌های بانکی است که اگر بالا برود در بازار دارایی‌ها و همچنین بازار سهام شاهد پایین آمدن قیمت دارایی و سهام خواهیم بود. در نتیجه وقتی از استقلال می‌گوییم اینطور نیست که بانک مرکزی هرطور خواست بتواند با ابزار‌هایی که دارد روی نرخ بهره اثر بگذارد چرا که دیگر بخش‌ها هم متاثر خواهند شد.

مدیرعامل اسبق بانک تجارت اظهار کرد: برهمین اساس شورا‌های هماهنگی وجود دارد که این هماهنگی بین نرخ‌های مختلف یعنی نرخ ارز و دستمزد و بهره و قیمت‌های کالا‌ها و ... به صورت همزمان در آن شورا بررسی و نظارت شود، اما وظیفه اصلی بانک مرکزی این است که مانع انحراف منابع شود و منابع بانکی که قرار است صرف تولیدات و رونق اقتصادی شود، صرف مصارف غیرتولیدی و با حاشیه مسائل سیاسی نشود.

 

رنجبرفلاح تاکید کرد: استقلال بانک مرکزی اصلا به معنای جزیره مستقل عمل کردن نیست و کاملا در ارتباط با دیگر بخش ها‌ی اقتصادی است و هماهنگ عمل می‌کند؛ اما به محض اینکه در مقطعی احساس خطر می‌کند باید بتواند ایستادگی کند و اجازه دست درازی به منابع را ندهد ضمن اینکه از ابزار‌ها به نحو موثری جهت تحقق اهداف و سیاست‌هایی که بر آن پایبند است، استفاده کند.

امسال آغازی بر تحولات اقتصادی است؟

این استاد دانشگاه همچنین با اشاره به تحولات مثبت اقتصادی که در چند ماه اخیر شاهد آن بودیم، اظهارکرد: بانک مرکزی سیاست‌های پولی و مالی جهت کاهش نرخ رشد نقدینگی و تورم را آغاز کرده است که امیدواریم در این مسیر موفق باشد و با شکوفایی و رونق بیشتر در اقتصاد مواجه باشیم.

وی با اشاره تلاش‌هایی که در چند ماه گذشته انجام شده است، گفت: در سال جدید باید تعامل و ارتباط بیشتری با کشور‌های دنیا صورت بگیرد و اقتصاد ایران صرفا به تعداد محدودی از کشور‌ها وابسته نباشد بلکه از تمام فرصت‌ها در جهان استفاده کند. ضمن اینکه با اقتصاد دوم دنیا، چین ارتباط مستحکم‌تری داشته باشد و در فروش نفت و صادرات کالا‌های غیرنفتی و نیاز صنایع به مواد اولیه و ماشین آلات این ارتباط برقرار باشد.

رنجبر فلاح با بیان اینکه نباید یک سویه نگری داشته باشیم، تصریح کرد: باید از کلیه فرصت‌های دیگری که می‌تواند ناشی از برجام هم برای اقتصاد ایران ایجاد شود نیز بهره برد. استقبالی که به صورت ضمنی از ایران می‌شود که در حوزه نفت و گاز سرمایه گذاری شود و لوله کشی گاز به کشور‌های دیگر را انجام دهد در کنار تمام تحولات مثبت دیگر دریچه‌های جدیدی است که برای اقتصاد ایران گشوده می‌شود و آثار آن هم در بازار ارز نمایان خواهد شد که البته با حجم عرضه ارز ناشی از صادرات غیرنفتی و نفتی و روند تثبیتی ارز هم مواجه هستیم. این‌ها نوید این را می‌دهد که می‌توانیم شاهد تحولات و تغیرات مثبت در اقتصاد باشیم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در حال حاضر نرخ ارز مشوق صادرات است و به نوعی واردات را به نفع صادرکننده گران کرده است، اظهار کرد: مجموع این عوامل نشان می‌دهد جهت‌گیری درستی دنبال می‌شود که امیدواریم با توجه به تلاشی که مسئولان دارند هرچه زودتر به نتیجه برسد و شاهد رشد‌های اقتصادی دو رقمی در اقتصاد ایران باشیم و بتوانیم پایه آن را سال ۱۴۰۱ درنظربگیریم که پایه تحولات مثبت در اقتصاد ایران باشد.