وزارت گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع‌دستی ایران، وزارتخانه‌ای است که بر تمامی امور گردشگری نظارت دارد. نرخ انواع بلیط همانند بلیط مشهد اصفهان بلیط اصفهان مشهد، بلیط تهران اصفهان و ... توسط این وزارتخانه ارزیابی می‌شود. شناخت ابنیه تاریخی و ثبت آن در فهرست ملی و مرمت آثار تاریخی نیز به عهده همین وزارت خانه است.

همچنین حفظ و رونق صنایع‌دستی شهرهای مختلف کشور نیز مسئولیت همین وزارت خانه به حساب می‌آید. پس می‌توانید تصور کنید که چه مسئولیت خطیر و سنگینی بر عهده وزیر گردشگری ایران است. در این مقاله شما را هرچه بیشتر با سابقه و تاریخچه وزارت گردشگری ایران آشنا می‌کنیم.

وزارت گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع‌دستی از گذشته تا امروز

جالب است بدانید که پیش از انقلاب، اداره‌ای با نام اداره سیاحان خارجی و تبلیغات وجود داشت. این اداره تحت نظر وزارت کشور فعالیت می‌کرد. پس از آن در سال 1343، سازمان جلب سیاحان افتتاح شد. در سال 1353 این سازمان را به وزارت اطلاعات و جهانگردی تغییر نام دادند. در سال ت1357، این وزارت به ارشاد اسلامی از تلفیق اطلاعات و جهانگردی و همچنین فرهنگ و هنر به وجود آمد. وظیفه این وزارتخانه انجام انواع امور سیاحتی و زیارتی، ایرانگردی و فرهنگی و ... بود.

در سال 1364 بود که سازمان میراث فرهنگی ایران شکل گرفت. وظیفه این سازمان، شناسایی، حفظ و مرمت آثار تاریخی مختلف بود. در سال 1372، سازمان میراث فرهنگی کشور تحت نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درآمد. تا مدتی همین رویه ادامه داشت تا نهایتاً در سال 1382، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با ادغام بخش‌های مختلف سازمانی به وجود آمد. تا مدتی همین رویه ادامه داشت. تا نهایتاً در اواخر سال 1383، صنایع‌دستی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پیوست.

 به این ترتیب سازمان گردشگری، میراث فرهنگی و گردشگری به وجود آمد. تا سال 1398، این سازمان در قالب یک سازمان وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می‌کرد. در سال 1398 با تشکیل وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری موافقت شد. به این ترتیب این وزارتخانه، به جای رئیس سازمان، نیاز به وزیر داشت. از همان سال بود که هیئت دولت در کابینه خود، باید وزیری را به‌عنوان وزیر گردشگری اعلام می‌کرد.

وزرای گردشگری ایران در سال های اخیر چه کسانی بودند؟

خب همان طور که در بخش قبلی اشاره کردیم، پیش از آنکه این وزارتخانه به وزارت تبدیل شود، یک سازمان بود. پس برای مثال نظارت بر بلیط اصفهان مشهد یا بلیط مشهد اصفهان و ... به عهده سازمان گردشگری و نه وزارت بود. از سال 1366 تا سال 1370، دکتر مهدی حجت وظیفه ریاست این سازمان را به عهده داشت. از سال 1371 الی 1373، دکتر اکبر زرگر رئیس سازمان گردشگری ایران بود. پس از آن تا سال 1376، مهندس سراجالدین کازرونی این مسئولیت مهم را عهده دار شد. از سال 1376 تا 1384، حسین مرعشی سازمان گردشگری ایران را مدیریت کرد.

پس از آن در سال 1384، اسفندیار رحیم مشایی عهده دار این سازمان بود و تا سال 1388 نیز همین پست را به عهده داشت. از سال 1388 تا 1390، حمیدرضا بقایی در کابینه دکتر احمدی نژاد، پست ریاست سازمان گردشگری ایران را عهده‌دار شد. در سال 1390 به‌صورت کوتاه‌مدت، روح الله احمدزاده کرمانی را به‌عنوان ریاست سازمان گردشگری ایران انتخاب کردند. پس از آن به مدت یک سال از 1390 تا 1391 ، میرحسن موسوی عهده دار ریاست سازمان بود.

از سال 1391 تا 1392 که تغییرات بسیاری در سازمان گردشگری رخ داد، احمد شریف ملکزاده مدیریت سازمان را به عهده گرفت. پس از آن از شهریور 1392 تا دی ماه 1392 به‌صورت مختصر، محمعلی نجفی توانست در ریاست سازمان گردشگری، به صنعت گردشگری کشور خدمت کند. از دی ماه سال 1392 دکتر مسعود سلطانی فر به ریاست این سازمان درآمد و تا آبان ماه سال 1395 این پست را به عهده داشت. از آبان ماه سال 1395 تا شهریور سال 1396، این پست به عهده دکتر زهرا احمدی پور بود.

از شهریور 96 تا 30 مرداد 1398 که نهایتاً سازمان به وزارتخانه تبدیل شد، دکتر علی اصغر مونسان آخرین رئیس سازمان گردشگری ایران بود. پس از آن نیز دکتر علی اصغر مونسان را به‌عنوان وزیر گردشگری ایران انتخاب کردند. در سال 1400، با 28 رای ممتنع، 13 رای مخالف و 262 رای موافق، سید عزت‌الله ضرغامی را به‌عنوان وزیر وزارتخانه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع‌دستی انتخاب شد.

وظایف وزارت گردشگری چیست؟

وزارت گردشگری ایران از جمله وزارتخانه‌هایی با بار مسئولیت بسیار خطیر و سنگین است. همان طور که اشاره کردیم، نظارت بر ارائه و قیمت‌گذاری انواع بلیط همانند بلیط مشهد اصفهان یا بلیط اصفهان مشهد ، سیاست‌گذاری‌های جذب توریست، ایجاد بستر مناسب برای مسافران در شهرهای مختلف، ایجاد موقعیت‌های مناسب برای کسب درآمد مردم محلی از طریق توریست، شناخت و حفظ آثار تاریخی، مرمت و بازسازی ابنیه تاریخ، قیمت‌گذاری نرخ ورودی موزه‌ها و جاهای دیدنی دولتی، ایجاد نمایشگاه‌های صنایع‌دستی و ... همگی از وظایف وزارت گردشگری ایران به حساب می‌آید.

این وزارت خانه می‌تواند تأثیر بسیاری بر ورود ارز به کشور از طریق صنعت توریست داشته باشد. در حال حاضر فقط 2 سال از تبدیل سازمان گردشگری به وزارت گردشگری می‌گذرد. امید به آنکه این تغییر و تحول باعث بهبود عملکرد این سازمان شود و شاهد رونق صنعت گردشگری در ایران باشیم.