انواع زخم یا شقاق مقعدی چیست؛ درمان و علت

زخم های رکتوم زخم هایی هستند که در داخل راست روده ایجاد می شوند. این زخم‌ها می‌توانند ناشی از چندین بیماری از جمله بیماری التهابی روده، سندرم زخم رکتوم منفرد و یبوست باشند. اگر زخم مقعدی دارید، ممکن است خون در مدفوع ببینید، درد مقعدی داشته باشید یا حرکات دردناک روده را تجربه کنید.

شقاق یکی از انواع رایج این زخم ها می باشد که می توان بر اساس علل ایجاد نوع آن را دسته بندی کرد. در موارد حاد، شقاق مقعدی معمولاً طی 4 تا 8 هفته با درمان پزشکی بهبود می یابد.

روش درمان زخم مقعدی چیست؟

درمان زخم مقعدی بستگی به شدت علائم شما و داشتن بیماری دیگری مانند بیماری التهابی روده دارد. بسیاری از زخم های راست روده با تغییرات رژیم غذایی برای رفع یبوست و تغییر شیوه زندگی برای بهبود عادات روده بهتر می شوند.

درمان نوع حاد بدون جراحی

برای تسکین علائم زخم مقعدی در خانه و بدون جراحی برای کمک به بهبود آن، باید موارد زیر را رعایت کنید:

• آب فراوان بنوشید: کم آبی بدن می تواند مدفوع را سفت، خشک و دفع آن را دشوارتر کند.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید: غذاهای غنی از فیبر می توانند یبوست را تسکین دهند. فیبر مدفوع را نرم می کند و به عبور سریعتر آن از روده کمک می کند.
• از زور زدن بپرهیزید: زور زدن یا فشار دادن بیش از حد در هنگام مدفوع می تواند باعث ایجاد زخم شدن مقعد شود. پزشک یا فیزیوتراپ شما می تواند به شما نشان دهد که چگونه ماهیچه های مقعد خود را کنترل کنید تا بتوانید بدون آسیب رساندن به مقعد یا راست روده، اجابت مزاج داشته باشید.
• از پزشک خود در مورد ملین ها بپرسید: ممکن است پزشک مصرف نرم کننده مدفوع یا ملین را توصیه کند. این داروها می توانند با تسهیل دفع مدفوع، یبوست را تسکین دهند. در مورد اینکه کدام ملین را باید مصرف کنید و چه مدت باید آن را مصرف کنید، با پزشک خود صحبت کنید.
• داروی موضعی را امتحان کنید: یک کرم یا شیاف کورتیکواستروئیدی (مانند هیدروکورتیزون) می تواند التهاب را کاهش دهد، درد را تسکین دهد و به بهبود زخم کمک کند. در مورد نحوه استفاده از این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
• آنتی بیوتیک مصرف کنید: اگر یک STD یا STI باعث زخم رکتوم شود، پزشک برای درمان عفونت دارو تجویز می کند.

اگر شما یک بیماری التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو دارید، پزشک شما یک برنامه درمانی را تنظیم می کند. برنامه شما ممکن است شامل ترکیبی از داروهای ضد التهابی تجویزی، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و تغییرات رژیم غذایی باشد.

درمان با روش تهاجمی لیزر و جراحی

طبق گزارش سایت پزشکی mayoclinic لیزر درمانی یکی از به روز ترین روش های درمانی بوده که امروزه برای درمان بسیاری از بیماری ها (به خصوص بیماری های پوستی مانند شقاق) مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش با استفاده از پرتو درمانی و تاباندن اشعه، هر گونه عفونت سوزانده شده و از بین می رود. در نتیجه باعث التیام ناحیه آسیب دیده می شود.

پزشکان دلیل به وجود آمدن شقاق را فشار زیاد و اسپاسم عضلات مقعد می دانند که باعث ایجاد شقاق مقعدی می شود. اکثرا می دانند که درمان شقاق مقعدی اگر با استفاده از روش های جراحی انجام شود، همراه با درد، خونریزی یا بستری کوتاه مدت در بیمارستان خواهد بود. در صورتی که اگر درمان شقاق با لیزر انجام شود، هیچ کدام از این عوارض اتفاق نخواهند افتاد.

طی لیزر درمانی؛ تمامی بافت های آسیب دیده ترمیم می یابند و بیمار بدون تجربه کردن هیچگونه درد یا خونریزی بهبود می یابد.

لیزر شقاق مقعدی توسط پزشک متخصص در کلینیک های درمان بیماری های نشیمنگاهی به صورت سرپایی، در کمتر از نیم ساعت، بدون بیهوشی و خونریزی انجام می شود.

انواع

زخم مقعدی معمولا به دو دسته اصلی تقسیم می شود که بستگی به اندازه زخم و علت ایجاد آن دارد. به طول معمول شامل موارد زیر است:

• شقاق اولیه یا مزمن: این زخم ها به طور معمول یک عارضه تهدید کننده و جدی به حساب نمی آید و در کوتاه مدت به خودی خوب می شود. این آسیب ممکن است مربوط به دفع مدفوع سفت، اسهال مزمن، زایمان طبیعی (زایمان واژینال)، ترومای مکرر یا مقاربت مقعدی باشد.
• شقاق ثانویه یا حاد: این شقاق اغلب در بیمارانی که جراحی قبلی در مقعد انجام داده اند، بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده، عفونت ها و حتی سرطان رخ می دهد. که روند بهبودی آن به خودی اتفاق نمی افتد و بیمار باید حتما برای درمان به پزشک مراجعه کند.

بروز شقاق در بسیاری از افراد رایج است و تعداد زیادی از آنها در مقطعی از زندگی خود از آن رنج می برند. شقاق یک ترک در ناحیه مقعد است که می تواند به دلیل آسیب ناشی از دفع مدفوع سفت یا زور زدن بیش از حد در حین حرکت روده ایجاد شود. شقاق با حداقل خونریزی بسیار دردناک است. بیشتر شقاق ها با توصیه های غذایی خوب و تغییر در شیوه زندگی بهبود می یابند. شقاق های مکرر می تواند منجر به زخم شدید شده و بسیار اذیت کننده باشد.

زخم شدن مقعد چقدر رایج است؟

سندرم زخم رکتوم منفرد که به دلیل یک بیماری خاص ایجاد شود، یک اختلال نادر است. که از هر 1000 نفر در 1 نفر رخ می دهد. حدود 40 درصد از افراد مبتلا به سندرم زخم رکتوم منفرد دچار این زخم عمیق داخل رکتوم می شوند.

شقاق مقعدی چیست؟

شقاق مقعدی یک پارگی و بریدگی طولی کوچک در لایه خارجی یا داخلی مقعد (رکتوم) است. شقاق های مزمن و غیر التیام یافته که بیش از 10 هفته طول می کشد، ممکن است نیاز به مداخله روش های لیزر یا جراحی داشته باشند. این در صورتی است که زخم های سطحی به خودی پس از یک هفته درمان می یابند.

علائم و نشانه ها

علائم زخم مقعدی در رکتوم معمولاً به تدریج ایجاد می شود. آنها اغلب همراه با علائم دیگری مانند یبوست ظاهر می شوند.

برخی از افراد مبتلا به زخم مقعد احساس می کنند که همیشه نیاز به اجابت مزاج دارند، حتی پس از رفتن به دستشویی باز هم حس می کنند که اجابت مزاج به طور کامل اتفاق نیفتاده است. سایر علائم زخم مقعدی عبارتند از:

• درد در ناحیه مقعد به خصوص هنگام اجابت مزاج.
• مدفوع خونی
• خونریزی مقعدی که معمولاً قرمز روشن است.
• ایجاد مخاط در مدفوع.

علت زخم شدن مقعد چیست؟

زخم های رکتوم از استرس یا ضربه (آسیب) به راست روده ایجاد می شوند. تروما می تواند ناشی از:

• یبوست شدید یا مزمن (طولانی مدت).
• زور زدن یا فشار دادن بیش از حد در حین اجابت مزاج (اغلب به دلیل یبوست).
• التهاب (تورم و تحریک) در رکتوم به دلیل IBD، سندرم زخم رکتوم منفرد، یا پروکتیت (بیماری که باعث التهاب در روده می شود).
• استفاده از انگشتان دست برای خارج کردن مدفوع گیر کرده در رکتوم.
• پرولاپس یا افتادگی رکتوم، وضعیتی که باعث بیرون آمدن رکتوم از دهانه مقعد می شود.
• رابطه جنسی مقعدی یا قرار دادن اجسام خارجی (تنقیه) در مقعد و رکتوم.
• بیماری ها و عفونت های مقاربتی (STDs و STIs)، مانند تبخال تناسلی و سیفلیس.