گرانی مجدد اینترنت در راه است؟

نزدیک به یک ماه از تغییر میزان بسته‌های اینترنت موبایل و تغییر قیمت بسته‌های اینترنت شرکت‌های ثابت می‌گذرد. بعد از اعتراض بسیاری از کاربران نسبت به این تغییرات رگولاتوری در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این تغییرات براساس مصوبه‌ای قدیمی در سال ۱۳۹۵ برای موبایل و ۱۳۹۶ برای اینترنت ثابت اتفاق افتاده و اپراتور‌ها براساس سقف و کف اعلام‌شده در این مصوبه‌ها دست به تغییراتی در قیمت و میزان بسته‌های خود زده‌اند. در واقع طی این سال‌ها اپراتور‌ها در شرایط رقابتی با تعریف بسته‌هایی در بازه سقف و کف این مصوبه، سرویس اینترنت را با نرخ‌هایی بسیار پایین عرضه می‌کردند؛ رویکردی که هم اکنون با توجه به شرایط تورمی جامعه دیگر برایشان بصرفه نیست و به‌همین‌دلیل، حذف بسته‌های ارزان‌قیمت و کاهش حجم بسته‌های پیشنهادی را در پیش گرفته‌اند.

با این وجود این موضوع محل بحث است که چرا کاربران باید بپذیرند که هزینه بیشتری نسبت به قبل بابت اینترنت بپردازند و در ازای این تغییر قیمت‌ها که به هر ترتیب در سبد مصرف آن‌ها تأثیر گذار است، چه خدماتی متمایزتری نسبت به وضع موجود دریافت خواهند کرد؟

برای کیفیت بهتر نیاز به سرمایه‌گذاری دارد
صادق عباسی شاهکوه، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) چند دلیل را برای موافقت این وزارتخانه در راستای تغییرات در بسته‌های اینترنتی اپراتور‌های ارتباطی طبق قانون اعلام می‌کند. اولین دلیلی که او به آن اشاره می‌کند نیاز شبکه به سرمایه‌گذاری برای توسعه آن است. آن‌طور که عباسی شاهکوه به زومیت می‌گوید در سه سال گذشته با توجه به تورم و نوسانات نرخ ارز میزان سرمایه‌گذاری اپراتور‌ها روی توسعه شبکه ارتباطی‌شان کاهش قابل توجهی داشته است.

عباسی در این زمینه توضیح می‌دهد: با چیزی که الان اتفاق می‌افتد طبیعتاً کاربر پول بیشتری را پرداخت می‌کند و این اتفاقی است که واقعاً مطلوب ما نیست و همیشه آرزو داشتیم که چنین چیزی اتفاق نمی‌افتاد؛ اما واقعیت این است که وضعیت شبکه‌ها ما را مجبور کرد که به سمت این تغییرات برویم. کاهش سرمایه‌گذاری برای توسعه شبکه هم به خاطر تغییرات نرخ ارز بود که ورود تجهیزات به کشور را دچار مشکل می‌کرد. در غیر این صورت اگر ارز تغییراتی نداشت و تجهیزات با مشکلات کمتری وارد می‌شد شاید شبکه توسعه بهتری پیدا می‌کرد و نیاز به تغییرات در تعرفه‌های اینترنتی نبود.

عباسی تأکید می‌کند که باید درآمدی برای اپراتور‌ها حاصل شود تا آن‌ها از منابع مالی موجود خود برای سرمایه‌گذاری روی شبکه ارتباطی‌شان استفاده کنند. معاون وزیر ارتباطات اعلام می‌کند که آن‌ها در قبال افزایش قانونی تعرفه برخی بسته‌ها اینترنتی اپراتورها، از این فعالان خواسته‌اند منابعی را که حاصل می‌شود، صرف توسعه شبکه و بهبود کیفیت سرویس خود کنند.

افزایش کیفیت در عرض ۳ سال
بار‌ها برای افزایش کیفیت اینترنت سرویس کاربران نهایی و حتی دوبرابر شدن سرعت اینترنت کاربران وعده‌های مختلفی داده شده؛ اما در نهایت هیچ‌کدام از این وعده‌ها عملی نشده است. حالا رئیس رگولاتوری اعلام می‌کند که آن‌ها در شرایطی اجازه تغییر قیمت و میزان بسته‌های اینترنتی به اپراتور‌ها براساس مصوبه قدیمی این سازمان را داده‌اند که کیفیت سرویس خود را در عرض ۳ سال دوبرابر کنند.

عباسی در این مورد به زومیت گفت: ما از اپراتور‌ها خواسته‌ایم در قبال این تغییرات در قیمت‌ها از افزایش منابعی که برایشان حاصل می‌شود آن را صرف توسعه شبکه و بهبود کیفیت کنند؛ اما اینگونه هم نیست که امروز افزایش قیمت صورت گرفت، فردا کیفیت افزایش پیدا کند. بهبود کیفیت نیازمند سپری کردن فرایندی دارد. تا تجهیزات خریداری و بعد نصب شود زمان نیاز است که کیفیت شبکه بهبود پیدا کند.

عباسی با ذکر مثالی اعلام می‌کند که از زمان واگذاری باند فرکانسی ۲۳۰۰ به اپراتور‌های تلفن همراه و نصب تجهیزات آن‌ها روی این باند فرکانسی، کیفیت اینترنت موبایل ۳۰ درصد بهبود پیدا کرده است.

عباسی بر سر به توافق رسیدن با اپراتور‌ها برای افزایش کیفیت سرویس خود ظرف ۳ سال آینده اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: بر سر اینکه کیفیت اینترنت باید در ظرف ۳ سال آینده بهبود پیدا کند همگی به توافق رسیده‌ایم؛ اما اینکه رسیدن به این هدف باید چگونه باشد هنوز در حال رایزنی با اپراتور‌ها هستیم. البته اینگونه هم نیست که رگولاتوری کاری به اپراتور‌ها نداشته باشد تا بعد ۳ سال از آن‌ها نتیجه کار را بخواهد. ما در بازه‌های زمانی ۶ ماه براساس شاخص‌های تعریف‌شده وضعیت شبکه را بررسی می‌کنیم تا سرویسی که به کاربران می‌رسد در نهایت به بهبود قابل توجهی برسد.

رئیس رگولاتوری می‌گوید علاوه بر متعهد شدن اپراتور‌ها برای افزایش سرعت خود به دو برابر شرایط ممکن آن‌ها باید در این مدت زمان پوشش ۴G را در کشور کامل کنند و از طرف دیگر در این ۳ سال حداقل ۱۰ درصد جمعیت کشور نیز به فناوری ۵G دسترسی داشته باشند.

آیا افزایش مجدد قیمت در راه است؟
سال گذشته وزیر ارتباطات در اولین نشست خبری خود و برعکس دولت‌های گذشته اولین چراغ سبز برای تغییر قیمت اینترنت را به اپراتور‌های ارتباطی نشان داد؛ اما تأکید کرد که این تغییرات قیمت در بازه زمانی مشخص و به صورت تدریجی خواهد بود. حال این سؤال پیش می‌آید که آیا در سال ۱۴۰۱ بازهم باید منتظر افزایش قیمت تعرفه اینترنت بود؟

عباسی شاهکوه در پاسخ به این سؤال گفت:در موبایل نیازی به تغییر تعرفه نمی‌بینیم و همان مصوبه سال ۱۳۹۵ کافی است، چون آنقدر سقفی که در آن در نظر گرفته شده بالا است که هنوز اپراتور‌های موبایل به آن سقف نرسیده‌اند. حتی بعید نیست این سقف را پایین بیاوریم. در رابطه با ثابت تقاضا برای تغییر تعرفه‌ها بسیار بالا است؛ چراکه اپراتور‌های ثابت معتقدند سقف تعیین شده در مصوبه سال ۱۳۹۶ بسیار پایین بوده است. در حال کار روی این درخواست هستیم و هنوز قانع نشده‌ایم که تغییراتی در این مصوبه ایجاد کنیم یا خیر.

عباسی می‌گوید آن‌ها برای تغییر مجدد اینترنت ثابت باید توجیه شوند. او در این مورد توضیح می‌دهد: «غیر از بحث‌های درآمدی اپراتور‌ها یک نکته وجود دارد و آن اینکه باید یک تعادل بین تعرفه ثابت و موبایل ایجاد شود و این در حالی است که برعکس کل دنیا در ایران چنین تعادلی بین موبایل و ثابت وجود ندارد. تعرفه موبایل بسیار پایین‌تر یا برابر ثابت است و همین امر هم باعث شده تا مردم به سمت اینترنت همراه بروند.» به باور عباسی یکی از دلایلی هم که شبکه اینترنت ثابت در سال‌های گذشته توسعه پیدا نکرده همین موضوع بوده و بنابراین آن‌ها در تلاش هستند تا یک تعادل منطقی بین تعرفه اینترنت ثابت و همراه ایجاد کنند.