ارزیابی صادرات غیر نفتی سال ۱۴۰۱

تجارت غیر نفتی ایران در اولین ماه سال، صادرات غیرنفتی کشور به هفت میلیون و ۳۲۴ هزار تن به ارزش سه میلیارد و ۶۹۹ میلیون دلار رسید که علی‌رغم کاهش ۱۰ درصدی در وزن نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۲۵ درصد در ارزش رشد داشته است.

نقشه‌راه ۱۴۰۱ تجارت خارجی کشور مشخص شد. در این برنامه قرار است؛ توقف ممنوعیت‌های صادراتی و اعمال عوارض بر مواد خام در دستور کار سیاستگذار قرار بگیرد؛ گذشته از این مشوق‌های صادراتی به سمت دانش‌بنیان‌ها سوق پیدا کند. در این نقشه‌راه، پایان دادن به نوسانات سینوسی صادرات، امضای توافق‌نامه‌های متعدد، ممانعت از واردات بی رویه نیز دیده می‌شود. این نقشه‌راه سیاست‌هایی نیز برای رفع موانع تجارت دارد.

تغییر در روند برگشت ارز صادراتی، تسهیلات گمرکی، تسهیل روادید و ... از جمله مواردی است که برنامه‌ریزی برای آن‌ها به‌منظور مانع زدایی تجاری برای آن صورت‌گرفته است. این موضوع را رئیس سازمان توسعه تجارت در جمع خبرنگاران اعلام کرد و به تشریح نقشه‌راه سال‌جاری تجارت کشور پرداخت. علیرضا پیمان پاک با اشاره به سیاست‌های حمایت از تولید دانش بنیان، گفت: تلاش داریم در سال‌۱۴۰۱ مشوق‌های صادراتی را به سمت شرکت‌های دانش بنیان سوق دهیم. وی با تاکید بر استفاده از شیوه‌های نوآورانه در تجارت خارجی، گفت: توسعه فعالیت‌های تجاری در فضای‌مجازی، توسعه صنایع خلاق، استفاده از سامانه‌های B ۲ B و فعالیت در حوزه رمزارز و گذار از تجارت سنتی به تجارت مدرن در این مسیر دنبال می‌شود.

رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به رشد صادرات خدمات فنی و مهندسی در سال‌گذشته، گفت: در سال‌۱۴۰۱ نیز به‌دنبال افزایش صادرات این بخش به واسطه قرارداد‌های جدید هستیم. درحال‌حاضر هدفگذاری ما برای صادرات خدمات فنی و مهندسی بیش از ۲۰میلیارد دلار است. البته اگر منابع صندوق توسعه ملی و همراهی سایر دستگاه‌ها لحاظ شود، امسال ۵‌میلیارد یا ۶‌میلیارد دلار صادرات این بخش را خواهیم داشت. ما امیدواریم با ادامه این روند به رکورد سال‌های طلایی (۹۲-۹۱) صادرات خدمات فنی و مهندسی برسیم. پیمان پاک افزود: تلاش می‌کنیم پروژه‌های جذاب اقتصادی در این بخش را معرفی کنیم و از شرکت‌ها در زمینه مسائل تضمینی و حقوقی حمایت کنیم. معاون وزیر صمت با اشاره به توسعه صادرات کالا‌ها با ارزش‌افزوده و جلوگیری از خام فروشی و توسعه و تکمیل زنجیره ارزش، گفت: ما تلاش کردیم با تغییر ادبیات صادراتی به بازار‌های هدف نفوذ کنیم و در تجارت با کشورها، با استفاده از فرصت پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌ها و ارتباط با شبکه‌های توزیع و خرده فروشی‌ها که ارزش‌افزوده بیشتری تولید می‌کنند، سود صادرات را بیشتر کنیم.

وی با تاکید بر تولید صادرات محور، گفت: اگر تولید برای صادرات باشد، بازار داخل کمتر تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت و تلاش کردیم در حوزه‌هایی که مزیت داریم، رویکرد صادرات‌محور داشته باشیم و به این شکل نباشد که صرفا مازاد مصرف صادر شود. معاون وزیر صمت با بیان اینکه برخی محصولات در داخل کشور بازار ندارد، اما در کشور‌های دیگر کالای استراتژیک محسوب می‌شود، گفت: از همین‌رو تلاش کردیم تغییر رویکرد داشته باشیم و زنجیره‌های تامین و تولید برای صادرات تکمیل شود. پیمان پاک گفت: تغییر جهت دهی تولید به سمت تولید صادرات محور با حمایت‌های دولتی، آینده‌پژوهی و تحقیقات و تحلیل بازار با همراهی بخش‌های مختلف تولیدی در این زمینه دنبال می‌شود. رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به استفاده از فرصت‌های تجاری در کشور‌های اطراف، گفت: در حوزه اوراسیا، با حمایت نهاد‌های بالادستی برای ایجاد جهش صادراتی اقدامات مناسبی طی ماه‌های گذشته صورت گرفت. پیمان پاک افزود: در کشور‌های حوزه خلیج‌فارس نیز با توجه به فضای سیاسی خوبی که ایجاد شده، فرصت مناسبی برای توسعه صادرات فراهم است. در حوزه کشور‌های آفریقا نیز فرصت‌های تجاری زیادی وجود داشت که مغفول واقع شده بود و تلاش کردیم با برنامه ریزی جهش صادراتی داشته باشیم.

فرود عسگری معاون امور گمرکی افزود: واردات کشور نیز در فروردین ماه دو میلیون و ۲۵۲ هزار تن کالا به ارزش دو میلیارد و ۸۲۴ میلیون دلار بود که رشد ۱۰ درصدی در وزن و یک درصدی در ارزش نسبت به فروردین سال قبل داشته است.

با توجه به صادرات سه میلیارد و ۶۹۹ میلیون دلاری کشور و واردات دو میلیارد و ۸۲۴ میلیون دلاری در فروردین ۱۴۰۱، تراز تجاری کشور، مثبت ۷۵۶ میلیون دلار را نشان می‌دهد.

به گفته فعالان اقتصادی ثبات به وجود آمده در بازار این امید را به وجود آورده بود تا تجارت خارجی کشور به روز‌های خوش خود در سال‌های ۹۸ بازگردد، امیدی که با رسیدن به صادرات ۴۸ میلیارد دلاری خوش بینی را به این بخش بازگرداند.

سید حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی ایران در خصوص وضعیت صادراتی کشور در سال جاری با اشاره به رشد قابل توجه صادرات در سال جاری بر این نکته نیز تاکید می‌کند که در سال ۱۴۰۰ ما با رشد صادرات کامودیتی، محصولات نفتی و پتروشیمی نیز روبرو بوده ایم. بطوریکه در این مدت ما با افزایش ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلاری حجم صادرات در این بخش مواجه بوده ایم.

اما در بخش واردات در سال جاری چه روندی داشته ایم؟ در این خصوص، عضو اتاق بازرگانی ایران به اکوایران می‌گوید: در سال جاری واردات هم شکل افزایشی داشت و از سوی دیگر با توجه به اینکه کشور در پیچ و تاب برجام بود توانست روند خوبی در بخش واردات نیز تجربه کند.

حسینی با اشاره به اینکه مذاکرات توانست به آرامش بازار و نرخ ارز کمک کند عنوان کرد: در صورتی که تا آخر سال بتوانیم به توافق برسیم سال آینده سال خوبی در بخش تجارت خواهیم داشت و در غیر این صورت فنری که در این مدت به دلیل امید به وجود آمده در تحقق برجام به وجود آمده بود در خواهد رفت و این به نفع بخش تجارت کشور نخواهد بود. با این شرایط باید این بر این نکته تاکید کنیم که برای سال آینده همه چی به نتایج توافق بستگی خواهد داشت.

عضو اتاق بازرگانی ایران در ادامه به این نکته اشاره کرد که توافق اولیه ایران در سال ۹۲ حاصل شد و موجب شد تا فضای خوبی در کشور حاکم شود و خوش بینی حاکم در کشور رشد تولید و تجارت را به همراه داشت.