تلاش دولت برای آرام کردن بازار کالا‌های اساسی / بانک مرکزی برای اجرای طرح پرداخت یارانه کالا‌های اساسی آمادگی دارد

آخرین باری که وزارت جهاد کشاورزی برای خودکفایی در محصولات اساسی برنامه جامعی ارائه کرد حدوداً مربوط به ۷ سال قبل است که آن زمان نیز وزارت جهاد کشاورزی به دنبال تأکیدات مقام معظم رهبری برای ۸ کالای اساسی شامل برنج، جو، گندم، حبوبات، پنبه، چغندر قند، ذرت و دانه‌های روغنی برنامه خوداتکایی تدوین کرد که در سال‌های ابتدایی نیز دستاورد‌های تقریباً خوبی در این زمینه‌ها حاصل شد، اما به تدریج به دنبال اتخاذ سیاست‌های نادرست، طرح‌ها یا دچار عقب ماندگی شدند و یا اینکه به طور کل شکست خوردند و در حال حاضر ما تقریباً در همه زمینه‌ها وارد کننده هستیم و در برخی کالا‌ها میزان وابستگی بسیار بالا است.

مهران محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی اظهار داشت: در این طرح برای خرید‌های عادی هیچ مابه‌التفاوتی پرداخت نمی‌شود، اما اگر کالای اساسی دارای یارانه خریداری شود بخشی از مبلغ از حساب شخصی خریدار و بخش دیگر هم از یارانه در نظر گرفته شده برای آن کالا کسر می‌شود.

وی گفت: هم اکنون ۱۵۰۰ POS (کارتخوان) در نانوایی‌های استان زنجان وجود دارد که برای این طرح استفاده خواهد شد و همین مسیر برای حدود ۸۰ هزار واحد نانوایی کل کشور هم انجام می‌شود.

محرمیان با اشاره به قدرت بالای پردازش تراکنش‌های زیاد در شبکه پرداخت کشور، گفت: با اجرای این طرح تعداد پردازش در مرکز افزایش پیدا می‌کند، ولی به معنی افزایش بار خیلی شدید روی شبکه نیست و تمهیدات لازم برای انجام استرس تست و موارد مثل آن انجام شده است.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی افزود: زیرساخت‌های لازم برای اجرای این طرح آماده است و باید کالا‌هایی که شامل دریافت یارانه می‌شود در این سیستم بارگذاری شود.

کارت جدیدی برای دریافت یارانه‌ها صادر نمی‌شود

محرمیان گفت: هر فرد با همه کارت‌های بانکی که از آن‌ها برای انجام تراکنش‌های خرید استفاده می‌کند، می‌تواند این کار را انجام دهد و نیازی به کارت جدید یا افتتاح حساب جدید نیست.

وی افزود: هنگام خرید کالا‌های دارای یارانه، مقدار مربوط به خریدار طبق روال قبل از حساب او و مابه‌التفاوت آن نیز از یارانه تخصیص داده شده کسر می‌شود.

محرمیان گفت: در زمان تسویه با واحد‌های نانوایی هم تغییری نخواهیم داشت و در همان سیکل‌های پایا که به صورت روزانه انجام می‌شود، انجام خواهد شد.

وی در خصوص مواردی که ممکن است دسترسی‌شان ضعیف باشد، افزود: هماهنگی‌های لازم با وزارت ارتباطات برای تجهیز سریع به دستگاه کارتخوان انجام خواهد شد و تقویت‌های لازم صورت خواهد گرفت.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی گفت: آمادگی لازم برای رفع اشکالات احتمالی و عملیاتی شدن طرح پس از انجام آزمایشی طرح در کل کشور وجود دارد.

وابستگی شدید کشور به خارج از کشور در اکثر کالا‌های اساسی

براساس آمار‌های ارائه شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی، سرانه مصرف آرد گندم در حال حاضر ۱۴۶ کیلوگرم در سال است. با جمعیت ۸۵ میلیون نفر و مصرف سرانه فعلی نیاز کشور به گندم حدود ۱۴.۵ میلیون تن است.

میزان تولید در سال‌هایی که شرایط مطلوب باشد در همین حدود است، اما در شرایط خشکسالی فعلی میزان تولید حدود۹ تا ۹.۵ میلیون تن که و میزان نیاز به واردات با احتساب ذخایر راهبردی حدود ۶ تا ۸ میلیون تن است. میزان نیاز کشور به جو نیز برای تولید محصولات دام و طیور حدود ۶.۵ تا ۷ میلیون تن و میزان تولید بین ۲.۵ میلیون تن تا ۳ میلیون تن است همچنین سالانه نیاز به واردات بین ۳ تا ۳.۵ میلیون تن جو برای تأمین کسری داریم.

همچنین درباره ذرت هم میزان نیاز برای تولید محصولات طیور حدود ۱۰ میلیون تن و سایر مصارف (صنایع فروکتوزی) حدود یک میلیون تن است ضمن اینکه تولید داخل حدود یک میلیون تن و نیاز به واردات ۱۰ میلیون تن است.

علاوه بر این سرانه مصرف روغن نیز در حال حاضر ۲۳ کیلوگرم در سال و توصیه وزارت بهداشت در این زمینه ۱۳ کیلوگرم است. با احتساب جمعیت ۸۵ میلیون نفر و مصرف سرانه فعلی میزان نیاز حدود ۲ میلیون تن روغن و همچنین میزان تولید روغن از محل داخل حدود ۱۲۰ هزار تن است.

سرانه مصرف شکر نیز در حال حاضر ۲۶ کیلوگرم در سال است همچنین توصیه وزارت بهداشت ۱۴.۵ کیلوگرم است. با احتساب جمعیت ۸۵ میلیون نفر و مصرف سرانه فعلی نیاز به شکر حدود ۲.۲ میلیون تن شکر و تولید از محل داخل بین ۱.۶ تا ۱.۸ میلیون تن است.

همچنین مصرف سرانه گوشت مرغ در حال حاضر حدود ۳۱ کیلوگرم در سال است (ضمن اینکه اکثر نهاده‌های مورد استفاده هم وارداتی هستند) توصیه وزارت بهداشت حدود ۱۷ کیلوگرم است، میزان نیاز داخل حدود ۲.۶ میلیون تن و میزان تولید حدود ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار تن است.

در سال ۱۴۰۰ چقدر کالای اساسی وارد کشور شد؟

جدول زیر جزئیات واردات شش قلم کالای اساسی شامل روغن خام، دانه‌های روغنی، کنجاله سویا، جو، ذرت و گندم را نشان می‌دهد.

بر این اساس در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ مجموع ثبت سفارش واردات این شش قلم کالا ۱۶ میلیون و ۵۳۰ هزار و ۴۰۷ تن، تخصیص ارز آن‌ها ۱۰ میلیارد و ۸۱۶ میلیون و ۷۵۸ هزار یورو، تأمین ارز انجام گرفته ۹ میلیارد و ۹۲۵ میلیون و ۵۹۵ هزار یورو، ارزش تخصیص ۹ میلیارد و ۸۲۷ میلیون و ۷۲۱ هزار یورو و وزن ترخیص ۲۵ میلیون و ۲۱۹ هزار و ۳۱۹ تن بوده است.