در شرایطی که طبق اعلام شرکت
شاپرک، در فروردین ماه سال جاری بیش از ۳ میلیارد و ۱۹۶ میلیون تراکنش انجام شده که نسبت به اسفندماه ۱۴۰۰، بیش از ۱۱ درصد افت داشته است. این در حالی است که این رقم نسبت به فروردین ماه سال گذشته، بیش از ۱۳ درصد بیشتر شده است.
نظام پرداخت کارتی، یکی از زیرساختهای مهم هر کشور برای انجام مبادلات خرد بین آحاد جامعه محسوب میشود. این شبکه که مبتنی بر کارتهای پرداخت []صادرشده برای اشخاص و کاربری آن در پایانههای الکترونیکی است، بخش بزرگی از پرداخت بابت مصرف خانوار در کشورهای
توسعه یافته را تحت پوشش قرار داده و در حقیقت این امکان را برای عموم فراهم میسازد که بدون نیاز به وجه نقد بتوانند از طریق انتقالات بین حسابهای بانکی، عملیات پرداخت خود را انجام دهند.
در تعریف نظام پرداخت کارتی نیز میتوان گفت، نوعی نظام پرداخت است که با استفاده از ابزار کارت در تجهیز پایانه فروش الکترونیکی، امکان پرداخت وجه موضوع خرید کالا و خدمات را توسط خریدار (دارنده کارت) به فروشنده (دارنده پایانه-پذیرنده) بدون توسل به ابزارهای نقدی میسر میسازد. سامانه شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی (شاپرک)، شبکهای است که تمامی ارائهدهندگان خدمات پرداخت و پایانههای فروش آنها را در نظامی یکپارچه گرد هم آورده و با مدیریت و نظارت متمرکز، کارایی و اثربخشی و امنیت شبکه پرداخت کارت را ارتقا میبخشد. شاپرک تمهیدات لازم را برای اتصال مستقیم ارائهدهندگان خدمات پرداخت به زیرساختهای ملی پرداخت و تسویه فراهم میآورد.
شاپرک، بهعنوان یک سوئیچ پیشرفته بهمنظور جمعآوری و مدیریت تراکنشهای شبکه پرداخت و هدایت این تراکنشها به سایرسامانههای ملی کشور مانند شبکه شتاب و شبکه بانکی کشورعمل میکند. چشمانداز آن، جایگزینی تبادل الکترونیکی به جای تبادل فیزیکی پول همراه با نظارت مستمر و هوشمند نظام پرداخت کشور بوده و مأموریت آن نیز اعمال وظایف حاکمیتی و نظارتی بانک مرکزی در زمینه استانداردسازی، توزیع مناسب و نظارت بر مبادلات الکترونیکی کشور در مراکز فروش کالا و خدمات میباشد؛ لذا این سامانه شبکهای منسجم، واحد و مستقل از بانکها ارائه نموده و تمامی امور مربوط به ارائهدهندگان خدمات پرداخت و تسویه با پذیرندگان را با یک الگوی کسب و کار مشخص به انجام میرساند.
در این میان، تغییرات مبلغی تراکنشها نیز بیان گر کاهش ۲۶.۸۹ درصدی نسبت به ماه قبل و رسیدن به رقم ۵،۴۳۸،۷۹۳،۳۴۳ میلیون ریال است. این در شرایطی است که رقم مذکور نسبت به ماه مشابه سال ۱۴۰۰ (فروردین ماه)، بیش از ۳۲ درصد رشد داشته است.
سهم ابزارهای پذیرش از تراکنشها چند درصد است؟
از سوی دیگر در فروردین ماه امسال، بیش از ۹۲ درصد از کل تراکنشها از طریق کارتخوانهای فروشگاهی بوده است؛ به گونه ای که بررسی جدیدترین گزارش شاپرک از سهم ابزارهای پذیرش از تعداد تراکنشها در فروردین ۱۴۰۱ نشان میدهد، کارتخوان فروشگاهی با ۹۲.۲۵ درصد بیشترین سهم را داشته و پس از آن ابزار پذیرش اینترنتی با ۴.۶۱ درصد و در نهایت ابزار پذیرش موبایلی با ۳.۱۳ درصد، در رتبه های بعدی قرار دارند.
همچنین مقایسه تعداد هر یک از ابزارهای پذیرش فعال سیستمی در فروردین ۱۴۰۱ نسبت به ماه گذشته، نشان می دهد تعداد ابزارهای فعال سیستمی پذیرش اینترنتی، موبایلی و کارتخوان فروشگاهی نسبت به اسفندماه سال ۱۴۰۰ با افت ۱۳.۴۶ درصدی همراه بوده؛ به گونه ای که تعداد ابزار پذیرش اینترنتی در فروردین ماه امسال با افت ۴۸.۴۲ درصدی نسبت به اسفندماه ۱۴۰۰ به رقم ۳۴۴,۰۶۹ رسیده است.
بنابراین مجموع تعداد این ابزارها (اینترنتی، موبایلی و فروشگاهی) در اولین ماه سال به رقم ۸.۸۵۴.۵۲۶ رسیده که نسبت به ماه قبل، بیش از ۱۳ درصد کمتر شده است.
همچنین مقایسه سهم تعداد هر یک از این ابزارهای پذیرش فعال سیستمی از کل ابزارهای بازار در فروردین ماه ۱۴۰۱، نشان می دهد سهم کارتخوان های فروشگاهی از بازار ۹۴.۳۵ درصد بوده است که این میزان در اسفندماه سال قبل، ۸۹.۵۱ درصد تعیین شده بود و سهم ابزار پذیرش موبایلی از بازار در اولین ماه بهار ۱۴۰۱، به ۱.۷۷ درصد رسیده که نسبت به اسفندماه، کاهش یافته است.