معاملات فردایی چیست؟ /دستگیری معامله گران بازار سکه

اواخر هفته پیش از ممنوع‌شدن معاملات فردایی طلا خبر‌هایی منتشر شد که دو نفر از اخلال‌گران بازار ارز و طلا بازداشت شدند.

با اشاره به برخورد فراجا با متخلفان مربوطه در جهت تامین امنیت اقتصادی کشور، پلیس امنیت اقتصادی فراجا اعلام کرد حسب دستور معاون محترم دادستان، دو نفر از متهمان سابقه دار که در معاملات فردایی طلای آب شده و سکه؛ تاثیرگذار بودند شناسایی و دستگیر شدند.»

سخنگو و معاون فرهنگی اجتماعی فرماندهی کل انتظامی جمهوری اسلامی از دستگیری ۱۶ سرشاخه اصلی و اخلالگر ارز فردایی و طلا خبر داد.

آنگونه که بار‌ها تاکید شده است باید این برخورد‌ها دائمی باشد تا متخلفین همواره احساس خطر کرده و آنرا اتفاقی موردی تلقی نکنند؛ و به نظر می‌رسد نیروی انتظامی در این زمینه تصمیم خود را گرفته و برخورد دائمی با برهم زنندگان اقتصاد کشور را دستور اصلی کار خود قرار داده است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری پلیس، سردار "مهدی حاجیان" اظهار داشت: پلیس امنیت اقتصادی در راستای اجرای مصوبه اخیر سران قوا مبنی بر غیر قانونی بودن معاملات فردایی طلا و ارز با عنایت به اینکه اخلالگران بازر ارز و طلا با ایجاد تقاضای کاذب و غیر واقعی نسبت به افزایش تقاضا و بالا بردن قیمت طلا و ارز اقدام می‌کردند، با اشراف اطلاعاتی نسبت به شناسایی مخلان بازار ارز فردایی و طلا اقدام و با هماهنگی قضائی و بانک مرکزی ۱۶ نفر از اخلالگران و سرشاخه‌های تاثیرگذار در این بازار را دستگیر کرده است.

سخنگو و معاون فرهنگی اجتماعی فرماندهی کل انتظامی جمهوری اسلامی تصریح کرد: با توجه به مصوبه اخیر، شناسایی و دستگیری افرادی که اقدام به اخلال در این بازار می‌کنند در دستور کار پلیس بوده و ماموران فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی به کسانی که در این بازار فعالیت داشته و یا قصد ورود به این بازار غیر قانونی را دارند، هشدار جدی می‌دهد که تحت رصد پلیس هستند و درصورت مشاهده برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.

براساس مصوبات جدید سران قوا به بانک مرکزی، معاملات فردایی طلا و سکه ممنوع شده است. پس از انتشار این خبر، حداقل در کانال‌های اطلاع رسانی قیمت سکه بازار فردایی، هیچ نرخی در روز‌های تعطیل، جمعه، شنبه و یک شنبه منتشر نشد. به این ترتیب می‌توان گفت که بازیگران فردایی خبر ممنوعیت معاملات را جدی گرفته اند.

برخی از فعالان عنوان می‌کردند که چنین محدودیت‌هایی می‌تواند در کوتاه مدت جلوی نوسانات بیشتر را بگیرد، ولی در میان مدت، بازار به این ممنوعیت‌ها با شدت بیشتری پاسخ خواهد داد. عده‌ای از معامله گران نیز عنوان می‌کردند که با ممنوعیت معاملات سکه فردایی، بازار نقدی این فلز گران بها با رشد تقاضای بیشتر مواجه خواهد شد. در واقع شماری از فعالان باور دارند که با حذف بازار فردایی، تقاضا از این بازار به بازار نقدی مهاجرت خواهد کرد. از نگاه ان‌ها فشار بیشتر به بازار نقدی زمینه پیش روی فلز گران بهای داخلی در کانال ۱۵ میلیون تومانی را فراهم خواهد کرد.

دسته‌ای از بازیگران بازار سکه نیز باور دارند که در روز جاری، عرضه ارز در بازار دلار بیشتر خواهد شد و با عقب نشینی دلار، فروش سکه نیز بیشتر خواهد شد. گفته می‌شود با مجوز سران قوا در جلسه شب گذشته، اختیارات بانک مرکزی در بازار ارز افزایش یافته و این بانک مجاز است به صورت نامحدود در بازار مداخله کند.

منظور از معاملات فردایی طلا، معاملاتی است که فعالان بازار در پایان یک روز معاملاتی در رابطه با قیمت طلای آب‌شده در روز بعد، وارد معامله می‌شوند. دلار فردایی نیز به دلاری گفته می‌شود که در همان روز معامله می‌شود، اما تحویل آن فردا انجام می‌شود. فروشندگان دلار فردایی معمولا دلاری در اختیار ندارند و این معاملات تنها به صورت صوری انجام پذیرفته و صرفا تفاوت قیمت آن به صورت ریالی تسویه می‌شود.

البته ۲۳ فروردین سال جاری هم بر مبنای قانون جدید مبارزه با قاچاق ارز کالا معاملات فردایی ارز ممنوع اعلام شد.

با این حال هنوز هم افرادی در بازار پیدا می‌شوند که اقدام به معاملات فردایی طلا و ارز می‌کنند. فروشندگان فردایی عمدتا دلالانی هستند که در خیابان منوچهری، فردوسی و سبزه‌میدان فعالیت می‌کنند. برخی از این فروشندگان با کوچ به شبکه‌های اجتماعی، فعالیت‌های خود را به به بیرون از خیابان‌ها و فضای فیزیکی کشیده‌اند.

فرآیند معاملات فردایی طلا بدین‌صورت است که تعدادی از افراد معتبر که به یکدیگر اعتماد دارند، یک گروه برای این معاملات تشکیل می‌دهند. این گروه یک سرگروه خواهد داشت که در راستای تضمین معاملات و پرداخت خسارات جبران چک یا تضامین مورد نیاز را دریافت می‌کند.

معاملات در بازار آب‌شده فردایی تا حد زیادی شبیه اختیارات معاملات است؛ بدین‌صورت که خریدار بیعانه‌ای را پرداخت می‌کند تا اختیار معامله در نرخ مشخصی را داشته باشد. بر این اساس موعد مقرر مشخص و در سررسید مقرر معامله انجام می‌شود. اگر معامله به ضرر خریدار باشد، اختیار این را دارد که معامله را انجام ندهد. این نوع معامله را طلای حواله‌ای نیز می‌نامند.

این ابزار با توجه به اینکه الزام داشتن کالا را در بر ندارد، گزینه جذابی برای افراد پرریسک است. معاملات در این بازار غیررسمی و بدون نهاد ناظر بود. شاید به همین دلیل است که از روز گذشته معاملات فردایی طلا هم ممنوع اعلام شد. اما آیا با این تصمیم بازار طلا و ارز ایران به آرامش می‌رسد؟