فعالان بازار ارز فریب خوردند

در هفته گذشته بانک مرکزی با برنامه‌های مختلف به دنبال کاهش قیمت دلار بود. در اتفاقی نادر ساعت معاملات بازار متشکل ارزی را افزایش دادند و حتی در تعطیلی ۱۵ خرداد نیز این بازار فعال بود، اما پایان هفته خوشی را دلار نداشت. خصوصاً زمانی که صحبت از ارسال قطعنامه علیه ایران به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد، قیمت دلار سریع افزایش پیدا کرد و نتیجه این جلسه سرنوشت قیمت دلار را در روز‌های آینده مشخص خواهد کرد. اتفاق عجیب دیگر تفاوت فاحش قیمت دلار در صرافی ملی و بازار آزاد است. صرافی ملی تا پایان روز گذشته قیمت دلار را حدود ۲۶ هزار تومان اعلام کرد، اما در بازار آزاد دلار تا ۳۲ هزار تومان هم معامله شد.

 

فرشاد پرویزیان؛ نائب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران پیرامون این موضوع گفت: صرافی ملی دلار را ۲۶ هزار تومان اعلام می‌کند، اما شما در بازار این رقم را مشاهده نمی‌کنید. نرخ اصلی، رقم خریدوفروش بازار است. اگر چه اعلام می‌کنند که قیمت دلار ۲۶ هزار تومان است، اما بازار ۳۲ هزار تومان فروخته می‌شود. در اصل دلار ۲۶ هزارتومانی وجود خارجی ندارد. نرخ دلار به شدت تحت تأثیر مسائل سیاسی است که خارج از حوزه اقتصاد است.

پرویزیان اظهار کرد: با سخت‌تر شدن شرایط سیاسی، فعالان بازار غیررسمی واکنش نشان خواهند داد و به نوعی ریسک گریز هستند. در نتیجه تلاش می‌کنند دلار بخرند و فروشنده نیستند. اگر این روند سیاسی ادامه پیدا کند، اجلاس حکام نتیجه خوبی برای کشور ما نداشته باشد؛ دلار به زودی حتی در همین تیرماه ۳۵ هزار تومان هم خواهد شد. خیلی‌ها پیش‌بینی می‌کردند که تا شهریورماه دلار ۳۵ هزار تومان شود، اما روند افزایش قیمت سرعت پیدا کرده است.

قیمت‌های صوری بلای جان بازار شد
وی افزود: تفاوت قیمت معنا ندارد. قیمت صرافی ملی یک نرخ صوری است. چه کسی در روز‌های اخیر دلار ۲۶ هزارتومانی خریده است؟ آیا دولت توان عرضه دلار دارد؟ آیا عرضه دلار توسط دولت به صلاح اقتصاد کشور است؟ باید برای این سؤالات پاسخ واضح داشته باشند تا روند تغییر کند.

نائب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران ضمن اشاره به تصمیم‌های تازه بانک مرکزی برای بازار ارز خصوصاً افزایش ساعت بازار متشکل ارزی گفت: در صورتی این تصمیم‌ها برای کشور مناسب خواهد بود که انتظار تورمی مدیریت شود و توان خرید بازار مشخص باشد.

پرویزیان تأکید کرد: آنچه دنیا تجربه می‌کند را نباید دوباره تجربه کنیم. نباید چرخ را از نو اختراع کنیم. کشور‌ها برای پوشش ریسک در زمان رونق بازار‌ها و در شرایط حاد قیمتی معاملات فردایی راه‌اندازی می‌کنند تا ریسک پوشانده شود. از سویی متوجه خواهند شد که قیمت به چه سمتی حرکت می‌کند. در ایران روند خلاف جهت دنیا است و معاملات آینده سکه، طلا و دلار در کشور متوقف می‌شود و تا مرحله جرم نیز حرکت می‌کنیم. معامله دلار فردایی را به صراحت اعلام کردند که جرم است. زمانی که بر عکس علم اقتصاد و تجربه دنیا حرکت می‌کنیم، شرایط همین گونه است.

وی افزود: در کشور ما یا توان درک ندارند یا نمی‌خواهند که اقتصاد را درک کنند. از سویی محدودیت‌هایی وجود دارد که نسبت به آن‌ها دانش دارند، اما چاره‌ای جز تحمل این محدودیت‌ها ندارند. همچنین فکر می‌کنند با این گونه اقدامات، افکار عمومی و انتظارات مردمی را کنترل می‌کنند. هرچقدر دولت‌های قبل توانستند این کار را انجام دهند، این دولت هم می‌تواند.

روند نادر در بازار ارز ایران
نائب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران گفت: ادعا می‌شود که مردم در بازار فروشنده هستند. اگر این روند اتفاق افتاده است، چرا دلار در بازار آزاد ۳۲ هزار تومان شد؟ کانون صرافان هفته گذشته اعلام کرد که مردم در بازار ارز فروشنده هستند. دولت و بانک مرکزی هم وعده تصمیم‌های تازه دادند. رئیس کانون صرافان به نقل از بانک مرکزی این ادعا را مطرح کرد. اخبار فرمایشی دولتی بود که برخی از انتظارات کنترل شود. قصد داشتند که مردم فروش در بازار را باور کنند و صاحبان دلار، ارز خود را در بازار بفروشند. از سویی اگر قصد خرید دلار دارند، فعلاً منصرف شوند. این روند اصلاً تأثیر نداشت. در آن زمان دلار ۳۰ هزار تومان بود، الان ۳۳ هزار تومان شد. این چه مدلی است که دلار عرضه می‌شود و مردم هم فروشنده هستند، اما دلار گران می‌شود؟

پرویزیان در پایان خاطرنشان کرد: همواره عده‌ای در بازار خریدار و عده‌ای فروشنده هستند. با حرف و وعده وعید بازار کنترل نخواهد شد. به مردم توصیه می‌کنم که وارد بازار‌های پر ریسک نشوند. مسائل اقتصادی ریشه در مسائل سیاسی دارد و مسئولین باید در حوزه دیگری به دنبال راه حل باشند.