سیاست هایی برای حفظ حقوق کار معلولان

سازمان جهانی کار، تحقیق گسترده‌ای را در رابطه با بازار کار معلولان در سراسر جهان ارائه داده است.

براساس این گزارش، تخمین زده می‌شود که حدود ۱میلیارد نفر در سراسر جهان دارای معلولیت از حداقلی‌ترین اشکال معلولیت تا بالاترین آن و یا در خانواده خود دارای افراد معلول هستند، حضور دارند. این رقم ۱۵ درصد از جمعیت جهان را شامل می‌شود. اکثر معلولان جهان در سن کار هستند. شاخص‌های جدید بازار کار چالش‌های بسیاری را که افراد دارای معلولیت با آن‌ها مواجه هستند، در مقایسه با افراد بدون معلولیت را در بازار کار نشان می‌دهد.

کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت که در دسامبر ۲۰۰۶ توسط مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید، «حق افراد دارای معلولیت برای کار، بر مبنای برابر با دیگران» را مورد تاکید قرار داده و خاطرنشان می‌کند که «این شامل حق فرصت برای کار می‌شود. آن‌ها باید از طریق کاری که آزادانه انتخاب شده یا پذیرفته شده در بازار کار و محیط کاری که برای افراد دارای معلولیت مطلوب، فراگیر و قابل دسترس است، امرار معاش کنند.» کنوانسیون مذکور همه اشکال تبعیض شغلی را ممنوع می‌کند، و خواستار محیط‌های کاری سازگارتر با وضع معلولین استخدامی است و کشور‌های عضو را ملزم می‌کند که دسترسی به آموزش حرفه‌ای و فرصت‌های خوداشتغالی را برای افراد دارای معلولیت ارتقا دهند. کنوانسیون همچنین شامل مقرراتی در مورد جمع آوری داده‌های آماری است.

برای به دست آوردن تصویر جامع‌تر از وضعیت افراد دارای معلولیت در بازار کار، سازمان بین‌المللی کار در حال حاضر به طور سیستماتیک داده‌هایی را برای تعدادی از شاخص‌های بازار کار تولید و منتشر می‌کند که به کمّی‌کردن تفاوت‌ها در نتایج بازار کار افراد با و بدون کمک دیگران، یاری می‌کند. این شاخص‌ها شامل فاکتور‌هایی مربوط به نیروی کار مانند: اشتغال، بیکاری، زمان کار و درآمد است. چنین آماری برای توسعه، نظارت و ارزیابی سیاست‌ها و برنامه‌هایی با هدف ارتقای فرصت‌های شغلی مناسب برای افراد دارای معلولیت و حفظ حقوق کار آن‌ها ضروری است.

مجموعه‌ای از شاخص‌ها در پایگاه داده جدید سازمان جهانی کار در مورد آمار بازار کار افراد معلول موجود است. اما این داده‌ها به ما چه می‌گویند؟ در اینجا چند نکته کلیدی آورده شده است:

افراد دارای معلولیت بیشتر احتمال دارد که غیر فعال باشند

نرخ مشارکت نیروی کار افراد دارای معلولیت بسیار پایین است. در سطح جهان اول، از هر ده فرد دارای معلولیت، هفت نفر غیرفعال هستند (یعنی نه شاغل هستند و نه بیکار)، در حالی که از هر ده فرد دارای معلولیت، چهار نفر غیرفعال هستند. در حالی که نرخ بی‌تحرکی هم برای زنان و هم برای مردان دارای معلولیت بیشتر از افراد بدون معلولیت است، به ویژه در میان زنان دارای معلولیت بالا است. این نشان می‌دهد که آن‌ها به دلیل جنسیت و وضعیت ناتوانی‌شان با ضرر مضاعف در بازار کار مواجه هستند. در تمام ۶۰ کشور با داده‌های موجود، نرخ‌عدم تحرک زنان دارای معلولیت نه تنها بیشتر از زنان بدون معلولیت است، بلکه از میزان مردان دارای معلولیت و بدون معلولیت نیز بیشتر است.

افراد دارای معلولیت با موانعی برای آموزش مواجه هستند

افراد دارای معلولیت دو برابر بیشتر از افراد عادی فاقد سطح آموزشی پایه هستند. این یافته‌ها تأیید می‌کند که افراد دارای معلولیت با تعداد چالش بیشتری در بحث آموزش در مراحل اولیه زندگی خود روبرو هستند. این تأثیر قابل توجهی بر نتایج بعدی اشتغال آن‌ها در بازار کار دارد، زیرا نرخ اشتغال هم برای افراد دارای معلولیت و هم برای افراد فاقد آن با سطح تحصیلات، افزایش می‌یابد. داده‌ها نشان می‌دهد که افراد دارای معلولیت کمتر در مشاغل با مهارت بالا کار می‌کنند؛ بنابراین ضروری است اطمینان حاصل شود که افراد دارای معلولیت از دسترسی برابر به آموزش برخوردار هستند و برنامه‌هایی برای رفع شکاف‌ها در صلاحیت‌ها و مهارت‌های آن‌ها وجود دارد یا خیر!

افراد دارای معلولیت بیشتر احتمال دارد که بیکار شوند

نرخ بیکاری بالاتری در میان افراد دارای معلولیت نسبت به افراد فاقد آن در بیش از نیمی از کشور‌های دارای داده‌های موجود مشاهده شده است.

متوسط نرخ بیکاری آن‌ها ۷.۶ درصد است، در حالی که برای افراد بدون معلولیت ۶.۰ درصد است. هر دوره بیکاری، به ویژه دوره طولانی مدت، تأثیر قابل توجهی بر نتایج آینده بازار کار دارد. دوره‌های طولانی‌تر بیکاری به ناچار بسیاری از افراد دارای معلولیت را به سمت بی‌تحرکی سوق می‌دهد یا ممکن است آن‌ها را مجبور به اشتغال در اقتصاد غیررسمی کند. در برخی از کشور‌ها که نرخ بیکاری در میان افراد دارای معلولیت کمتر است، این مسئله ممکن است به این دلیل باشد که به دلیل‌عدم وجود سیستم‌های بیمه بیکاری یا شبکه‌های تامین اجتماعی، آن‌ها نمی‌توانند بیکار بمانند؛ بنابراین آن‌ها به هر شکلی از فعالیت اقتصادی، هرچند با درآمد ناچیز یا ناکافی، متوسل می‌شوند.

افراد دارای معلولیت تنها نیمی از افراد بدون معلولیت شاغل هستند

حدود یک سوم از افراد دارای معلولیت در سن کار شاغل هستند که تقریباً نیمی از سهم افراد بدون معلولیت است. شکاف اشتغال بین افراد با و بدون معلولیت با افزایش سن افزایش می‌یابد.

این گزارش در پایان با تکیه بر داده‌های ارائه شده، تاکید می‌کند که کلیه کشور‌ها باید برای بهبود وضعیت اشتغال معلولان خود قوانین و ضوابط بهتری را تهیه و برآن نظارت بیشتری داشته باشند.