امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته مبادلات ارز دیجیتال به عنوان یک رویداد مالیاتی محسوب میشود و مشمول قوانین مالیاتی درآمد و سود میباشد. عرضه ارز دیجیتال در رابطه با تراکنشهای شخصی شامل مالیات بر درآمد میباشد. قوانین مالیاتی مربوط به ارز دیجیتال همچنان برای کارشناسان تازه وارد مقداری گیج کننده میباشد. زیرا به صورت مداوم در حال تغییر میباشد.
اگر چنانچه ارز دیجیتال را برای خرید کالایی بفروشید، میبایست برای هر معامله که انجام میدهید، به اداره امور مالیات، اطلاع بدهید. دلیل آنهم این است که، در زمان فروش آن، سود و زیان محاسبه میشود. در واقع اگر ارز دیجیتال را بفروشید و پول ردیافت کنید، باید مالیات پرداخت کنید، ولی اگر قصد دارید که ارز دیجیتال را به جایی بدهید که سود آن مشخص نباشد، مشمول مالیات نمیباشد.
اگر صاحب ارز دیجیتال میباشید، ارزش این ارز مانند یک گنجینه میماند و باید به عنوان یک درآمد عادی اطلاع دهید و یک پیامد مالیاتی به همراه خواهد داشت. ارز دیجیتال را نمیتوان خیلی سریع در مبادلات به کار برد. در واقع آن زمانی که ارز دیجیتال را خریداری میکنید، به آن مالیات تعلق میگیرد، ولی ارزش آن به طور کامل مشخص نیست.
معامله ارز دیجیتال با ارز دیجیتال دیگر یک رویداد مالیاتی به حساب میآید و در ذیل توضیح داده میشود:
ارز ریپل، در واقع ارز مورد استفاده برای انجام تراکنش درشبکه ریپل میباشد. این ارز ریپل برای آسان شدن پرداختهای آنلاین به وجود آمده است. هر تراکنش در ریپل چهار ثانیه زمان میبرد.
پرداخت سود و زیان سرمایه در ارز دیجیتال، بر اساس ارزش بازار عادلانه در همان لحظه مبادله و مبنای قیمت خرید شخص میباشد.مبنای خرید ریپل برابر است با مقدار ارزش ارز دیجیتال در زمان مبادله با ریپل.
منظور این است که اگر معامله در زمان درست انجام شود، ارزش ریپل بعد از مبادله کاهش پیدا میکند، حتی اگر در مبادله ضرر کرده باشید، ولی مالیات بر سود ارز دیجیتال به آن تعلق میگیرد. ولی اگر ریپل را بفروشید و یا آن را تبدیل به ارز دیجیتال کنید، ضرر کاهش ارزش ریپل، جبران میشود.
در این مبادلات میتوانید با هر شخصی با هر شخصی معامله کنید و تا زمانی که مالک آن دارایی بشوید، مالیات به آن تعلق نمیگیرد. اکثر کارشناسان عقیده دارند که مبادله ارز دیجیتال با ارز دیجیتال دیگر یک مبادله پایاپای نیست.
ارزش ارز دیجیتال:
استفاده از بازارهای خرید و فروش: اگر چنانچه ارزیابی ارز دیجیتال واقع بینانه باشد، این تجارت شروع به کار میکند و این ارزیابی ارزش ارز دیجیتال میباشد. ولی اگر این ارزیابی دستکاری شود، ارزش واقعی ارز دیجیتال صحیح نمیباشد. زیرا ممکن است که ارز دیجیتال با قیمت بیان شده خرید و فروش بشود، ولی بعد از مدت زمان کوتاهی، قیمت ازر افت پیدا میکند و فقط ضرر و زیان و مالیاتی که باید پرداخت شود از این معامله باقی میماند.
صبر کنید تا با یک معامله ارز دیجیتال شروع شود: قیمت واقعی این ارز همان ارزش ارز دیجیتال میباشد که در معاملات استفاده میشود. روش معامله در ارز دیجیتال، دقت کمتری نسبت به خرید و فروش ارزی سهام لازم دارد، ولی هنوز هم یک روش دقیقی نمیباشد.
فرض بر میزان ارزش ارز دیجیتال: این کمترین انتخاب است که میتوانید داشته باشید، ولی یک مورد برای انجام وجود دارد.
اگر چیزی را که بدست آوردید، ولی هیچ تمایلی به داشتن آن ندارید و نمیتوانید به آن دسترسی پیدا کنید پس نمیتوانید آن را بفروشید و یا ممکن است از دست بدهید، آیا ارزش دارد؟ پاسخ مثبت است، اما اگر بخواهید صادقانه جواب بدهید، پاسخ نه است، پس جواب مالیات درست میتواند مبنی برگزارشی باشد که در آمد بدست آمده از ارز دیجیتال است.
هر زمان که قصد ارائه اظهارنامه مالیاتی برای درآمده به دست آمده داشته باشید، مبلغ مالیاتی که باید بپردازیم جزء هزینههای ارز دیجیتال به حساب میآید. دیگر اینکه هر زمان که ارز دیجیتال را میفروشید و یا با آن چیز دیگری را معامله میکنید، سود و زیان خود را بر اساس مالیات بر درآمد به دست آمده محاسبه میکنید.
استخراج ارز دیجیتال یک رویداد مالیاتی میباشد و به میزان تلاش شما برای استخراج، بستگی دارد. استخراج این ارز دیجیتال به صورت تصادفی و در یک کامپیوتر قدیمی، سرگرمی میباشد، ولی استخراج تمام وقت به وسیله تجهیزات، کسب و کار میباشد.
سازمان امور مالیاتی در یک بخشنامه احکام مالیاتی ارز دیجیتال مراکز استخراج را ابلاغ کرده است و بر اساس همین بخشنامه، ارز حاصل از صادرات رمز ارزها به چرخه اقتصادی، مشمول مالیات با نرخ صفر خواهند بود.
بر اساس این بخشنامه، استقرار واحدهای فرآوردههای پردازشی رمزگذاری شده رمز ارزها شامل محدودیت ۱۲۰ کیلومتری شهر تهران، ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان و ۳۰ کیلومتری مراکز استانها نمیباشد.
مراکز استخراج ارز دیجیتال به عنوان واحد تولیدی صنعتی شناخته میشود و مشمول مقررات مالیاتی نیز میباشد.
اگر چنانچه محصول خود را صادر و ارز به دست آمده از آن را بر اساس شرایط بانک مرکزی به اقتصاد باز گردانده شود، مشمول مالیات با نرخ صفر درصد میشود.
در صورتی که ارز دیجیتال را در سایتهای خارجی و یا صرافیهای ارز دیجیتال خارجی بفروشند، سازمان امور مالیاتی با آنها مانند افرادی که کار صادرات انجام میدهند برخورد میکند.
در صورتی که ازر دیجیتال خود را در داخل ایران به فروش برسانند، مشمول معافیت مالیاتی میشوند.
گفتیم که از این پس طبق قانون، هر استخراج کننده ارز دیجیتال در ایران در صورتی که تضمین دهد تا درآمدهای حاصل از استخراج این ارز را به دست میآورد را به کشور بازگرداند، از دادن مالیات معاف خواهد شد.
در همین رابطه مهکامه شریف زاد رئیس کارگروه تبادل انجمن بلاکچین ایران به باشگاه خبرنگاران گفته است: میزان مالیات بستگی به شیوه استفاده از رمزارزها دارد. افراد حقوقی تحت هر شرایطی ملزم به پرداخت مالیات و تعیین ساز و کار مالی مرتبط به رمزارز در ساختار خود هستند، اما اشخاص حقیقی بسته به نوع عملکرد و استفاده خود از رمزارزها ممکن است مشمول مالیات شوند.
وی عنوان کرده است: اگر فردی به عنوان یک شخص حقیقی، اقدام به تبادل و یا تامین سرمایه ارز دیجیتال خود از یک هویت حقوقی رمز ارزی نماید، در واقع یک بار عملیات مالیاتی خود را بابت خرید و فروش رمز ارز مربوطه انجام داده. زیرا شخص حقوقی تعیین تکلیف مالیاتی خود را در قبال خرید یا فروش فرد به نهاد مربوطه انجام میدهد.
رئیس کارگروه تبادل انجمن بلاکچین ایران گفته است: به طور کلی در ۳ دسته مختلف اعم از سرمایه گذاری، استخراج و تبادل، اشخاص مشمول مالیات میشوند. ساز و کار دقیق این بحث بستگی به ارائه دستورالعملهایی مشخص از سوی سازمان مالیاتی دارد که همچنان ساختار مشخصی در این زمینه ارائه نشده است.
وی ابراز کرده است: اشخاص حقوقی قبلا به صورت سلیقهای با موضوع مالیات برخورد میکردند مگر در شرایطی که ساختار منظمی ارائه شده باشد، اما هم اکنون موضوع مالیات دارای یک ساختار مشخصی است.
شریف زاد مطرح کرده است: تقریبا در اکثر کشورهایی که رونق استفاده از رمزارزها شکل گرفته است، ورود ساز و کار مالیات بر درآمد و یا استفاده از رمزارزها نیز انجام شده است. در سالهای گذشته هیچ بحث مالیاتی بر رمزارزها مطرح نبود، ولی به مرور زمان و گسترش استفاده از رمزارزها رد پای مالیات بر درآمد شکل گرفت که امر طبیعی و مشخصی است. در دنیا، اخذ مالیات از سامانههای تبادلات رمزارز با توجه به حجم بالای معاملات در آن ها، کشورها را بر آن داشت تا هر چه سریعتر ساز و کار مالیاتی را تدوین کنند. هم اکنون اکثر کشورهایی که رمزارزها را به رسمیت شناخته اند، آن را نوعی دارایی فرض کرده و از آن مالیات اخذ میکنند.
وی اظهار کرده است: پرداخت مالیات رمزارزها از طریق همان پول رایج کشورها انجام میشود، اما درصد و میزان اخذ آن در کشورها متفاوت هست. شیوه نامههای اجرایی پرداخت مالیات رمزارزها در ساختارهای حقوقی همانند سایر کسب و کارهاست و زیرساختهای مالی و حسابداری آن باید در شرکتهای رمزارزی چیده و تدوین شود.
رئیس کارگروه تبادل انجمن بلاکچین ایران مطرح کرده است: فرار مالیاتی موضوعی است که بسته به شیوههای تخلف در هر حوزهای امکان پذیر است و ارتباط مستقیمی با حوزه رمزارز و تبادل ندارد. در دورانی که قانونی و تکلیف مالیاتی بر عهده کسب و کارهای رمزارزی نهاده نشده بود برخی شرکتهای فعال رمزارز اقدام به تدوین استاندارهای مالی و حسابداری رمزارز در کشور کردند؛ لذا اشاره به فرار مالیاتی حداقل در کسب و کارهای حقوقی معنایی ندارد.
شریف زاد ابراز کرده است: مگر اینکه در آینده نتوانیم ساز و کار مالیاتی هوشمندانه، منطقی و صحیحی برای این حوزه تدوین نماییم و با ارائه مالیاتهای غیر کارشناسی و درصدهای غیر منطقی موجب مرگ این حوزه و ضرر کشور از ارزش افزودهای که این کسب و کارها ایجاد میکند، شویم. به نوعی فرار مالیاتی ارتباط مستقیمی با تعیین ساز و کار غلط در راس سازمان مالیات نسبت به کسب و کارها و تورم در کشور دارد.
وی بیان کرده است: مالیات رمز ارزها تقریبا به صورت سلیقهای و بسته به نظر نهادهای اجرایی مالیاتی هر کشور تعیین میگردد، ولی درصدهای مربوط به این حوزه باید به صورت کارشناسی انجام پذیرد و لزوم خوشه بندی کسب و کارها و افراد در این زمینه از نکات حائز اهمیت است.
شریف زاد خاطر نشان کرده است: اخذ مالیات از خوشههای مختلف به صورت برابر و با درصدی یکسان کار اشتباهی است در صورتی که طبقه بندی آنها و اخذ مالیات شناور از هر خوشه میتواند مسیر درستی با دستاوردهای بهتری را رقم بزند؛ لذا دریافت مالیات یکسان از هر خوشه میتواند منجر به کم رنگ شدن یک کسب و کار فعال، اما کم سود شود که این جریان در چرخه تبادل و استخراج به نفع کشور نیست و باید همه کسب و کارها اجازه رونق و نمایش بازدهی خود را داشته باشند و صرفا اخذ مالیات نباید منجر به مرگ کسب و کارهای فعال، اما خرد این حوزه شود.